سهم ایران از بازار کشتی‌سازی
امروزه، چین ۳۴ درصد، کره جنوبی ۳۵ درصد و ژاپن ۱۳ درصد از سفارش‌ها را در بازار کشتی‌سازی دنیا در اختیار گرفته‌اند و ترکیه در همسایگی ما چهارمین کشتی‌ساز دنیا محسوب می‌شود، اما سهم ایران از ساخت کشتی در جهان کمتر از ۰.۳ درصد است و فقط نیمی از ظرفیت این صنعت استفاده شده است و برای تأمین نیاز داخلی ناگزیر به شرکت‌های چینی و کره‌ای سفارش داده می‌شود. آمارهای به‌دست‌آمده نشان می‌دهد در چند سال گذشته، کارخانه‌ها به طور متوسط ۱۹ فروند شناور با سایز متوسط ساخته و آب‌اندازی کرده‌اند که در مقایسه با سایر کشورهای منطقه بسیار ناچیز و اندک است؛ در حالی که ظرفیت ساخت شناورهای متوسط در شیپ‌یاردهای کشور حدود ۴۰ فروند در سال است. از سوی دیگر، مالکان ایرانی سالانه حدود ۳۰ فروند شناور فلزی خارجی می‌خرند و پرچم به ثبت می‌رسانند.
به طور کلی می‌توان گفت با وجود سرمایه‌گذاری ۲.۲ میلیارد تومانی برای ۳ هزار کیلومتر مرز آبی، به صنعت کشتی‌سازی به شایستگی توجه نشده و ایران به عنوان کشوری که مرزهای آبی گسترده و امکان دسترسی آسان به آب‌های آزاد را دارد، در هیچ‌کدام از انواع شناورهای صنعت کشتی‌سازی پیشرفت چشمگیری نداشته است. ایران همواره کارگاه‌های کوچکی برای تعمیرات کشتی در کشور داشته است، اما هنوز سازندگان داخلی به باور درستی برای ساخت کشتی نرسیده‌اند. کشور ما در مجموع ۶۵ فروند شناور فراساحلی با متوسط قدرت موتور ۳ هزار و ۶۶۸ اسب بخار دارد که در حدود سال ۱۹۸۶ ساخته شده‌اند که با این مشخصات ایران از لحاظ تعداد شناور در رده ۲۵ و دارای سهم ۶۵ درصدی از ظرفیت کل است و با توجه به جایگاه ایران در داشتن منابع نفت و گاز و نیاز ساخت کشتی‌های نفت‌کش و «ال‌ان‌جی» تأمل‌برانگیز است. انواع کشتی‌های موجود که ایران توانایی ساخت بخش کوچکی از آنها را دارد از نظر نوع کالا به شرح زیر است:
کشتی‌های حامل کالاهای عمومی
کشتی کالای عمومی چندمنظوره یا (general cargo) برای بارگیری و انبارکردن انواع بی‌شماری از کالاها در اشکال مختلف از قبیل بشکه، عدل و پالت طراحی و ساخته شده‌اند. کالاها ممکن است محصولات جنگلی، کالاهای تولیدشده، ماشین‌آلات سنگین، خودرو، ماشین‌آلات صنعتی، کالاهای کیسه‌ای، مواد غذایی و کانتینر را شامل شوند.
کشتی‌های فله‌بر خشک
کشتی فله‌بر نوعی کشتی تجاری است که برای حمل محموله‌های بدون بسته‌بندی و کاملاً باز نظیر زغال‌سنگ، سنگ‌آهن، سنگ‌های معدنی، کاکائو، گندم، جو و سایر غلات، کود شیمیایی، خوراک دام، آهن‌قراضه و سایر محموله‌های خشک کالا یا بار فله‌ای به کار می‌رود.
کشتی‌های نفت‌کش
این کشتی‌ها برای حمل نفت و محمولات نفتی ساخته شده‌اند و سرعت بارگیری و تخلیه در این کشتی‌ها به دلیل استفاده از پمپ بیشتر از کشتی‌های دیگر است. کشتی نفت‌کش شناور ویژه‌ای است که برای حمل مقادیر بالای نفت طراحی شده است. به طور کلی دو نوع تانکر نفت وجود دارد: تانکر نفت خام و تانکر فراورده‌های نفتی.
کشتی‌های رو – رو
رو – رو نوعی کشتی است که در طراحی آن امکان بارگیری و تخلیۀ خودرو و وسایل باربری جاده‌ای و چرخ‌بار و قطار از طریق شیب‌راهه در نظر گرفته شده است. این نوع کشتی طبقات مختلف و متحرک دارد که ارتباط این طبقات با بالابرهای مخصوص یا سطح شیب‌دار ممکن است.
کشتی‌های کانتینربر
این کشتی‌ها برای حمل انواع محمولات با بسته‌بندی کانتینر ساخته شده‌اند. سهولت بارگیری و حمل کانتینرها امتیاز مهمی به حساب می‌آید.
کشتی‌های مسافربری
با گسترش صنعت گردشگری، در صنعت کشتی‌های مسافری هم پیشرفت چشمگیری ایجاد شده است. ایجاد تغییر در ساختمان کشتی‌ها از قبیل ایجاد استراحتگاه‌های مجهز و مدرن کشتی‌های مسافری با ظرفیت ۴ هزار تا ۶۰ هزار نفر حکایت از توفیق روزافزون این صنعت رو به رشد دارد.
کشتی‌های «ال‌ان‌جی»
این کشتی تانکر طراحی‌شده برای حمل «ال‌ان‌جی» یا گاز طبیعی است که با رشد بازار گاز طبیعی مایع در سطح جهان، تعداد آنها افزایش پیدا کرده است.
کشتی‌های یخچالی
این نوع کشتی همان‌طور که از نامش پیداست، برای حمل کالاهایی همچون میوه، گوشت و مواد غذایی فاسدشدنی استفاده می‌شود و انبارهایی با سردخانه‌های مخصوص و برودت‌های متفاوت و متناسب با مواد فاسدشدنی دارد. بندرهایی که کشتی‌های یخچالی در آنها تردد می‌کنند، باید امکانات ساحلی لازم را داشته باشند.
کشتی دوبه‌بر
این کشتی برای حمل سایر شناورها مخصوصاً دوبه‌ها طراحی شده‌اند و برای بارگیری و تخلیه دوبه جرثقیل دارند.
دوبه شناوری مکعب مستطیل شکل با فضای توخالی است که معمولاً موتور یا پیشرانه دیگری ندارد و قایق یا شناوری دیگر آن را روی آب می‌کشد یا به جلو می‌راند. دوبه برای حمل کالا به اسکله‌هایی با عمق کم و رودخانه‌هایی به کار می‌رود که کشتی نمی‌تواند از آنها عبور کند.
نظرات بسته شده است.