بندرعباس دو هفته پس از انفجار؛ زخم‌هایی که هنوز تازه‌اند
سی نیوز-گزارش -*دو هفته از انفجار مهیب در بندر شهید رجایی بندرعباس در تاریخ ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴ می‌گذرد، اما این حادثه همچنان زندگی مردم این شهر بندری را مختل کرده و آثار آن در ابعاد مختلف قابل مشاهده است. این انفجار که یکی از بزرگ‌ترین حوادث صنعتی ایران در سال‌های اخیر به شمار می‌رود، تاکنون دست‌کم ۷۰ کشته، بیش از ۱۲۰۰ مصدوم و ۲۲ مفقودی به جا گذاشته است.
شدت انفجار به‌قدری بود که موج ناشی از آن شیشه‌های ساختمان‌ها را در شعاع چند کیلومتری خرد کرد و صدای مهیب آن تا شعاع ۵۰ کیلومتری شنیده شد. دود غلیظ نارنجی‌رنگی که از محل انفجار برخاست و تا جزیره قشم نیز دیده شد، نه‌تنها نمادی از این فاجعه شد، بلکه نگرانی‌های گسترده‌ای درباره اثرات زیست‌محیطی و بهداشتی به وجود آورد.
با گذشت روزها، مردم بندرعباس همچنان با پیامدهای این حادثه دست‌وپنجه نرم می‌کنند؛ از اضطراب ناشی از آلودگی هوا و بوی مواد شیمیایی گرفته تا مشکلات اقتصادی ناشی از کاهش فعالیت‌های بندری و صنعتی.
کارشناسان بین‌المللی احتمال می‌دهند که دود نارنجی ناشی از آزاد شدن گاز دی‌اکسید نیتروژن (NO₂) باشد؛ گازی سمی و مضر برای سیستم تنفسی انسان. با این حال، هنوز هیچ گزارش رسمی و شفافی از سوی مراجع ذی‌ربط درباره ترکیب دقیق مواد شیمیایی منتشر نشده است. همین عدم شفافیت، به تشدید بی‌اعتمادی مردم منطقه دامن زده است. در فضای مجازی، بسیاری از ساکنان از بوی نامطبوع شیمیایی، سردرد و مشکلات تنفسی به‌ویژه در مناطق مجاور بندر خبر داده‌اند.
در پی این وضعیت، وزارت بهداشت از مردم خواست با استفاده از ماسک و پرهیز از خروج غیرضروری، از خود محافظت کنند. اما نبود ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوا و توزیع ناکافی ماسک‌های استاندارد نظیر N95، این توصیه‌ها را برای بسیاری از شهروندان غیرقابل اجرا کرده است.
ابعاد زیست‌محیطی این حادثه نیز به نگرانی‌های مردم افزوده است. سازمان حفاظت محیط‌زیست اعلام کرده که به‌منظور جلوگیری از ورود پساب‌های آلوده به خلیج‌فارس، کانال‌های منتهی به دریا به‌طور موقت مسدود شده‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که مازوت و قیر مذاب ناشی از آتش‌سوزی به یکی از آبراهه‌های اصلی نفوذ کرده بود، اما با احداث خاکریز، از رسیدن آن به تأسیسات آب‌شیرین‌کن جلوگیری شد.
با وجود این اقدامات، نگرانی‌ها درباره آلودگی بلندمدت آب، خاک و اکوسیستم دریایی پابرجاست. خلیج‌فارس، که معیشت بخش گسترده‌ای از مردم منطقه به آن وابسته است، در صورت آلودگی شیمیایی می‌تواند دچار آسیب‌های جدی به زنجیره غذایی دریایی شود. همچنین احتمال آلودگی خاک پیرامون بندر به مواد شیمیایی، تهدیدی جدی برای کشاورزی محلی و منابع آب زیرزمینی به شمار می‌رود.
تاکنون هیچ برنامه جامع یا طرح مطالعاتی مشخصی برای پاکسازی محیط‌زیست یا ارزیابی اثرات بلندمدت این حادثه اعلام نشده است.
برای عبور از این بحران، هم اقدامات فوری و هم برنامه‌ریزی‌های بلندمدت ضروری است. انتشار گزارش‌های علمی دقیق درباره ترکیبات شیمیایی دود، بررسی اثرات بهداشتی و محیط‌زیستی، و اطلاع‌رسانی شفاف می‌تواند تا حدی از نگرانی‌های عمومی بکاهد.
در عین حال، تقویت ایمنی در بنادر کشور، به‌کارگیری فناوری‌های پیشرفته برای شناسایی و مدیریت مواد خطرناک، و بهبود شرایط کاری کارگران بندری باید در دستور کار قرار گیرد.
منابع:
– گزارش‌های ایرنا (۶ تا ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴)
– گزارش‌های تابناک و روزنامه اعتماد (۶ تا ۱۴ اردیبهشت ۱۴۰۴)
– بازتاب‌های عمومی در شبکه‌های اجتماعی
نظرات بسته شده است، اما بازتاب و پینگ باز است.