۸۵ درصد ظرفیت دریاها مغفول مانده است
به گزارش سی نیوز؛ علیرضا سایبانی رئیس دبیرخانه برنامه‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان در نشست با اعضای کارگروه «توسعه دریامحور» با اشاره به چالش‌هایی که کشور در بخش‌های توسعه اقتصادی و سرزمینی با آن دست به گریبان است، گفت: توسعه دریامحور یک «انتخاب» نیست، بلکه یک «ضرورت راهبردی» برای صیانت از پایداری سیستم و بهره‌گیری حداکثری از فرصت مغفول مانده «دریا» است.
وی با اشاره به نقش مهم و تأثیرگذارحوزه دریا و دریانوردی در رشد و توسعه اقتصادی کشور عنوان کرد: کشور ایران با سابقه طولانی در حوزه دریا و دریانوردی و پیشتازی در این حوزه، برخورداری از دریای خزر در شمال، خلیج فارس و دریای عمان در جنوب و دسترسی به آب‌های آزاد، با برخورداری از ۱۹۰ هزار کیلومتر مربع گستره دریایی و ۵ هزار و ۸۰۰ کیلومتر طول خطوط سواحل در شمال، جنوب و جزایر کشور که ۴۰ درصد از مرز‌های میهن اسلامی را تشکیل می‌دهد، کشوری دریایی به شمار می‌رود.
رئیس دبیرخانه برنامه‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان عنوان کرد: ایران به سبب هم‌مکانی، موقعیت ویژه دریایی و جغرافیایی با کانون ذخیره‌گاه اصلی انرژی جهان و مالکیت بر بخش مهمی از این ذخایر قیمتی در منطقه راهبردی خلیج فارس و اوراسیا و در قلب شاهراه ارتباطی شرق و غرب عالم از فرصت‌هایی متمایز، منحصر به فرد و تاریخی برخوردار است.
دریاها نقش بی‌بدیلی در تأمین امنیت غذایی دارند
سایبانی بیان کرد: در نتیجه فعالیت‌های مرتبط با دریا در گستره‌های محلی، ملی، منطقه‌ای، بین‌المللی و جهانی از برجسته‌ترین فرصت ها‌ی کشور محسوب می‌شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: دریاها نقش بی‌بدیلی در تأمین امنیت غذایی افراد در جهان دارند و در بلندمدت نزدیک به ۹ درصد پروتئین جهانی بر آبزی‌پروری دریایی متکی خواهد بود که این مهم بسیار قابل تأمل و تعمق است.
وی با اشاره به نقش اقتصاد دریامحور در زندگی آینده مردم، افزود: بخش قابل‌توجهی از تأمین انرژی دنیا در ۵۰ سال آینده وابسته به دریاها و اقیانوس‌ها خواهد بود و باد فراساحلی در آینده‌ای نزدیک به یکی از اصلی‌ترین منابع تامین انرژی جهان تبدیل خواهد شد که از هم‌اکنون باید با سرمایه‌گذاری بر روی این انرژی و انرژی خورشیدی به فکر تأمین انرژی پاک در کشور باشیم.
رئیس دبیرخانه برنامه‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان، برنامه‌های علمی با تأکید بر روند فزآینده تغییر اقلیم، کاهش مقدار و الگوی بارش‌ها ناشی از افزایش دمای کره زمین و مهم‌ترین منبع تأمین آب موردنیاز مردم جهان را نمک‌زدایی از آب دریاها و اقیانوس‌ها برشمرد.
سایبانی افزود: تأمین آب شیرین از دریا در ۳۰ سال آینده حداقل سه برابر خواهد شد، علاوه بر این، گردشگری ساحلی و دریایی با توجه به هزینه‌های پایین، تنوع تفریحات و اشتغال‌زایی قابل‌توجه یکی از اصلی‌ترین مُدل‌های گردشگری در جهان خواهد بود.
وی با اشاره به بخش مغفول مانده بهره‌برداری از ظرفیت‌های دریا یادآور شد: با وجود این همه منابع و ظرفیت‌های قابل‌توجه در دریاها، اقیانوس‌ها و وجود نوار ساحلی در شمال و جنوب کشور، اما توسعه اقتصادی، گردشگری، تجاری، توسعه سرزمینی و… در ایران محدود و متمرکز بر قلمرو‌ها و منابع خشکی کشور بوده و این عمل موجب غفلت از منابع و ظرفیت‌های قلمرو‌های دریایی کشور و سبب از دست دادن فرصت‌های کم‌نظیر شده است.
رئیس دبیرخانه برنامه‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان اضافه کرد: از سوی دیگر توسعه دریامحور می‌تواند در بُعد سرزمینی چارچوبی برای پارادایم شیفت در توسعه سرزمینی کشور و بازآرایی نظام استقرار جمعیت و فعالیت بر تکیه بر فرصت دریا باشد تا بتوان ضمن پالایش جمعیتی و عملکردی مناطق پرتراکم و آلوده کلان‌شهری کشور، سهم جمعیت‌پذیری مناطق ساحلی جنوب کشور (شعاع ۱۰۰ کیلومتری دریا) را از ۵ درصد فعلی در افق ۲۰ساله به حدود حداقل ۱۵درصد افزایش داد.
سایبانی عنوان کرد: «توسعه دریامحور» با توجه به چالش‌هایی که امروز کشور در بخش توسعه اقتصادی و توسعه سرزمینی با آن دست به گریبان است دیگر یک انتخاب نیست، بلکه یک «ضرورت راهبردی» برای صیانت از پایداری سیستم و بهره‌گیری حداکثری از فرصت مغفول مانده «دریا» است که باید با جدیدت به آن پرداخته و عملیاتی شود.
وی تبیین کرد: دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس با توجه به موقعیت ممتاز منطقه‌ای در حوزه دریا و برخورداری از اعضای هیئت علمی با رشته‌های مرتبط با محیط زیست، شیلات، داشتن توان و ظرفیت علمی به‌عنوان واحد پیشرو برنامه علمی دریا برگزیده شده است.
ضعف بهره‌برداری بهینه و پایدار از آبشیرین‌کن‌ها
رئیس دبیرخانه برنامه‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان افزود: حتی جمعی از اعضای هیئت علمی این واحد دانشگاهی به همراه تعدادی از استادان و نخبگان کشوری درزمینه شناسایی و طبقه‌بندی زمینه‌های پژوهشی موردنیاز برنامه علمی دریا فعالیت می‌‌کنند که لازم است این برنامه‌ها به‌درستی تدوین و آینده توسعه اقتصاد دریامحور براساس داشته‌ها و حتی پیش‌بینی نقاط ضعف به خوبی در آن مورد ارزیابی قرار گیرد.
سایبانی، نواقص و ضعف‌های بهره‌برداری بهینه و پایدار از آبشیرین‌کن‌ها درنواحی ساحلی، نداشتن فناوری و اطلاعات کافی بر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر از دریا، عدم توسعه زیست فناوری دریایی و همچنین نبود مدیریت پایدار منابع شیلاتی کشور را از چالش‌های مرتبط با توسعه اقتصاد دریامحور از نگاه علمی خواند.
وی گفت: دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان با برگزاری شورا‌های دانشی و تشکیل اندیشکده‌های تخصصی در رشته‌های علوم پایه، علوم انسانی و فنی مهندسی و کشاورزی با حضور ۲۲ استاد برجسته و صاحب‌نظر استان هرمزگان و کشور درراستای رفع مشکلات و ارائه راهکار‌های علمی، مشغول و تدوین یک دایرة‌المعارف از توانمندی‌ها، چالش‌ها، نظام موضوعات و استراتژی توسعه دریامحور با تأکید بر حفظ محیط زیست و برقراری توازن و عدم تغییر در زیستگاه‌های موجودات دریایی است.
رئیس دبیرخانه برنامه‌های علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان هرمزگان تبیین کرد: تاکنون ۲ هزار و ۷۲۰ زمینه پژوهشی از برنامه علمی دریا منطبق بر چهار چالش اصلی، شناسایی و در سامانه پژوهشیار https://ris.iau.ir بارگذاری شده و از مهرماه ۱۴۰۲ مورد استفاده استادان و دانشجویان قرار گرفته و در حال رسیدن به یک نتیجه جامع و راهبردی براساس سند تحول و تعالی دانشگاه و طراحی و اجرای الگو‌های پژوهش‌محور و علم‌گرا با تأکید بر فناوری اطلاعات و بهره‌گیری از هوش مصنوعی متناسب با توانمندسازی نظام سیستمی کشور و پیاده‌سازی شبکه‌ای برای دستیابی به ارزیابی مستمر، نظارت بر استمرار و انطباق آن با شیوه‌های و روش‌های مدرن و به‌روز جهانی هستیم تا بتوانیم پیشنهادهای علمی و عملی قابل حصول برای بهره‌برداری بهتر از ۸۵ درصد ظرفیت مغفول دریا را داشته باشیم.
سایبانی ابراز امیدواری کرد که جمع‌آوری اطلاعات، تحلیل نیازمندی‌ها و ارائه راهکار‌های توسعه‌ای بتواند موجب هم‌افزایی، تصمیمات کلان کشوری و تحقق دیپلماسی علمی در حوزه اقتصاد دریامحور در چارچوب منافع ملی و سیاست‌های کلان نظام برای تولید ثروت و کسب سرمایه از منابع ذیقیمت دریایی شود.
منبع:آنا
نظرات بسته شده است.