بازار اجاره کشتی‌های کانتینری در آستانه سال نو همچنان پایدار است

سی نیوز-سرویس بین الملل-* بازار اجاره زمانی کشتی‌های کانتینربر در پایان سال ۲۰۲۵ با وجود نوسانات نرخ‌های کرایه و فشارهای اقتصادی، همچنان از ثبات نسبی برخوردار است. شاخص New ConTex، شاخص معتبر ارزیابی اجاره کشتی‌های کانتینربر، که توسط انجمن کارگزاران کشتی هامبورگ و برمن (VHBS e.V) منتشر می‌شود، در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۲۵ ۱۴۸۵ واحد ثبت شد. این رقم نسبت به هفته گذشته کاهش جزئی ۰.۱٪ و نسبت به ماه گذشته ۰.۶٪ افت داشته، اما تحلیلگران بازار معتقدند که این کاهش کوچک تأثیری بر سلامت بازار ندارد و وضعیت کلی همچنان پایدار است.

وضعیت کلی بازار و تحلیل استراتژیک

گزارش تحلیلی همراه با داده‌ها نشان می‌دهد که با وجود کاهش نرخ‌های کرایه حمل و عملکرد مالی ضعیف‌تر برخی اپراتورها، بازار اجاره کشتی در وضعیت سالم باقی مانده است. تقریباً هیچ ظرفیت خالی برای رزرو کشتی‌ها در سال ۲۰۲۵ و اوایل ۲۰۲۶ وجود ندارد و مستأجران بازار را پیش‌خور کرده‌اند؛ به این معنا که کشتی‌هایی که قرار است تحویل داده شوند، حتی تا نیمه دوم سال ۲۰۲۶ از همین حالا رزرو شده‌اند.

یکی از نکات قابل توجه تغییر استراتژی در بخش کشتی‌های کوچک است. برخی اپراتورها اکنون حاضرند قراردادهای بلندمدت تا ۱۰ سال برای کشتی‌های نوساز کوچک با ظرفیت ۱۸۰۰ TEU منعقد کنند؛ امری که پیش‌تر بسیار غیرمعمول بود. این تغییر استراتژی به مالکان این امکان را می‌دهد تا سفارش ساخت کشتی‌های جدید در ابعاد کوچک و متوسط را افزایش داده و ناوگان خود را نوسازی کنند. تحلیلگران بر این باورند که در بلندمدت ممکن است مازاد ظرفیت بازگردد، اما کشتی‌های اضافی عمدتاً در مسیرهای در حال توسعه «شمال-جنوب» جایگزین مدل‌های قدیمی و کم‌بازده خواهند شد.

جزئیات شاخص و نرخ اجاره روزانه

شاخص New ConTex و زیرمجموعه‌های آن، به تفکیک هفته، ماه و سال گذشته، روند کلی بازار را نشان می‌دهند.

جدول ۱: عملکرد شاخص New ConTex

از جدول فوق مشخص است که شاخص در هفته‌های اخیر تغییرات بسیار محدودی داشته و این امر نشان‌دهنده ثبات نسبی بازار است. با این حال، کاهش سالانه حدود ۶.۲٪ نسبت به سال گذشته، یادآور چالش‌هایی است که برخی اپراتورها در مدیریت ناوگان و نرخ‌های کرایه تجربه کرده‌اند.

جدول ۲: نرخ اجاره روزانه بر اساس نوع کشتی (USD/Day)

بر اساس جدول فوق، کشتی‌های ۴۲۵۰ TEU با نرخ بالای ۵۰,۰۰۰ دلار در روز بیشترین جایگاه قیمتی را در میان گروه‌های اصلی دارند. در حالی که کشتی‌های کوچک‌تر Geared کاهش نرخ سالانه بیشتری تجربه کرده‌اند، کشتی‌های Gearless با ظرفیت متوسط تا بزرگ روند مثبت‌تری در مقایسه با سال گذشته داشته‌اند.

روند تحولات بازار از ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۵

بررسی روند نرخ‌ها در بازه ژانویه ۲۰۲۴ تا نوامبر ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که نیمه اول سال ۲۰۲۴، به ویژه بین ماه‌های مارس تا جولای، تمامی گروه‌های کشتی افزایش قیمتی شدیدی را تجربه کردند. این جهش اولیه عمدتاً به دلیل رشد تقاضا و محدودیت ظرفیت در مسیرهای اصلی بین‌المللی بود.

پس از این جهش، از جولای ۲۰۲۴ تا پایان سال ۲۰۲۵، نرخ‌ها در یک محدوده ثابت باقی مانده و وضعیت بازار به نوعی Plateau را تجربه کرده است. این ثبات نسبی در بازار، علی‌رغم نوسانات جزئی هفتگی، نشان‌دهنده تعادل بین عرضه و تقاضا و اثرگذاری قراردادهای بلندمدت و پیش‌خور کردن بازار توسط مستأجران است.

تحلیلگران معتقدند در بلندمدت، احتمال بازگشت مازاد ظرفیت وجود دارد، اما کشتی‌های اضافی عمدتاً در مسیرهای در حال توسعه «شمال-جنوب» جایگزین مدل‌های قدیمی و کم‌بازده خواهند شد. این موضوع می‌تواند موجب افزایش بهره‌وری و بهبود سوددهی مالکان در بخش‌های در حال رشد شود.

تغییر استراتژی اپراتورها و نوسازی ناوگان

یکی از نکات برجسته گزارش، تغییر رویکرد اپراتورها در قراردادهای بلندمدت است. کشتی‌های کوچک با ظرفیت ۱۸۰۰ TEU که پیش از این غالباً قراردادهای کوتاه‌مدت داشتند، اکنون با قراردادهای بلندمدت تا ۱۰ سال وارد بازار شده‌اند. این تغییر استراتژیک، علاوه بر تأمین امنیت ناوگان برای مالکان، انگیزه‌ای برای ساخت کشتی‌های جدید و نوسازی ناوگان فراهم می‌کند.

در بخش کشتی‌های متوسط و بزرگ، روندی مشابه مشاهده می‌شود، اما قراردادها اغلب کوتاه‌تر و انعطاف‌پذیرتر هستند تا اپراتورها بتوانند به تغییرات تقاضا و مسیرهای جدید پاسخ دهند. این نوسازی ناوگان و قراردادهای بلندمدت می‌تواند در بلندمدت موجب کاهش کشتی‌های قدیمی و کم‌بازده و افزایش کارایی مسیرهای اصلی شود.