بررسی دلایلی که باعث رای بالای نمایندگان مجلس به مخالفت با استیضاح آخوندی شد؛ حق در میان هیاهو

نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دیروز عصر میزبان عباس آخوندی بودند تا عملکرد وی را مورد نقد چندباره قرار بدهند. این برای بار سوم بود که وزیر راه به مجلس می آمد تا با عنوان استیضاح، در مقابل نمایندگان ملت قرار بگیرد و از عملکرد خود و همکارانش دفاع کند. پس از استماع سخنان موافق و مخالف و صحبت های وزیر، در نهایت وی با 92 رای موافق، 152 رای مخالف و 2 رای ممتنع از مجموع 246 رای اخذشده، توانست در سمت خود ابقا شود. اما چند نکته مهم در جلسه علنی مجلس وجود داشت که به روشن کردن دلایل رای بالای نمایندگان مبنی بر مخالفت با استیضاح می پردازد.

استقبال دولتی ها از استیضاح

اگرچه طرح استیضاح سه وزیر به صورت همزمان و آن هم دقیقا در روزهای پایانی سال، سنت ناپایداری بود که شائبه سیاسی بودن آن بیش از هر مسئله دیگری نمود داشت، با این حال، دولتی ها از طرح استیضاح نمایندگان مجلس استقبال کردند و آن را فرصتی مغتنم برای برشمردن خدمات اخیر خود در چند وزارت خانه مهم دانستند. دولت در فضایی منطقی، استیضاح را حق قانونی نمایندگان خواند و رئیس جمهور نیز از وزرا خواست تا به صورت قاطع از عملکرد خود دفاع کنند. نتیجه اینکه در روز نخست، هر دو وزیر با رای نمایندگان در سمت های خود ابقا شدند تا همه چیز در میان هیاهوهای مطرح شده در جایگاه حق خود قرار بگیرد. شاید دولتی ها در حوزه راه و شهرسازی با قلبی مطمئن تر از این طرح استقبال کردند، چرا که ده ها طرح و برنامه انجام شده و در حال انجام اثربخش در حوزه حمل ونقلی و شهری به صورت رسمی، رسانه ای شد تا نمایندگان با اطمینان از جزئیات برنامه های توسعه ای در وزارت راه و شهرسازی رای بالایی به مخالفت با استیضاح بدهند. برخورد منطقی دولت با موضوع طرح استیضاح یکی از دلایل بقای وزیر راه و وزیر تعاون و کار بود.

درک فرصت ها در میان عمق چالش ها

نگاهی موشکافانه به صحبت های منطقی وزیر راه وشهرسازی و نمایندگان موافق و مخالف نشان می دهد که سهم این وزارت خانه در ردیف بودجه های سال های اخیر اندک و در سال پیش رو، ناچیز بوده است. در این آشفته وضعیت اقتصاد کشور که به گفته آخوندی، میزان بدهی و معوقات بانکی دولت به 120 هزار میلیارد تومان رسیده و قدرت اعطای تسهیلات بانک ها از 38 درصد به کمتر از 12 درصد رسیده می توان انتظار اجرای پروژه های بزرگ ملی و بین المللی داشت؟ این در حالی است که در بهترین شرایط ممکن، وزارت خانه تنها امکان پرداخت هزینه های جاری را دارد و حتی بودجه برای تعمیر و نگهداری راه های کشور کافی نیست. در چنین شرایطی که فرصت عجز ولابه برای هر مدیری از پیش آماده است و قدرت مانوری وجود ندارد، آخوندی و همکاران کاردان وی از عمق چالش ها به فرصت هایی نو برای جلب و جذب سرمایه گذاری رسیدند. بی گمان، بیشترین میزان جذب سرمایه گذاری خارجی و داخلی در حوزه راه صورت گرفته که کاری سترگ است. به طوری که طبق گزارش دیروز وزیر تا این لحظه ۱.۵ میلیارد یورو از آلمان که یک میلیارد و ۳۲۰ میلیون دلار آن با شرکت زیمنس به قرارداد رسیده است،‌ از آذربایجان ۵۷۰ میلیون یورو و از کشورهای اتریش، کره جنوبی و برخی دیگر از کشورها میلیون‌ها دلار قرارداد منعقد شده است. علاوه بر ۴۶ هزار میلیارد تومان در حوزه راه و ده‌ها میلیون دلار در حوزه ریل جذب سرمایه شده است. همچنین ۳۱۶ کیلومتر ریل جدید را افتتاح شده و ۱۸۰۰ میلیارد تومان در این حوزه سرمایه‌گذاری انجام پذیرفته است. برای اولین بار ۸۰۰ میلیارد تومان از محل اوراق صکوک به حوزه راه اختصاص داده شد و دو هزار میلیارد تومان در فاز دوم بندر شهید رجایی سرمایه‌گذاری صورت گرفته است.  ضمن اینکه بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان در فرودگاه امام (ره) و ۲۵۰ میلیارد تومان در توسعه فرودگاه شیراز و میلیاردها تومان در فرودگاه‌های مشهد، اصفهان و اهواز در حال جذب سرمایه‌گذار هستند. این تنها بخشی از مجموعه توانمندی های وزیری بود که به داشته ها بسنده نکرد و نگاهش به کاسه تهی دولت نبود! او شدنی ها را ممکن ساخت و اینکه با تدبیر می توان از هیچ، همه چیز ساخت.

پاکدستی وشافیت، رمز موفقیت

اظهارات وزیر راه و شهرسازی در جلسه استیضاح دیروز یک وجه درخشان دیگر نیز داشت. همه آمار و ارقامی که در جهت جلب و جذب سرمایه گذاری داخلی و خارجی و عقد ده ها قرارداد کلان با شرکت های معتبر بین المللی مطرح شد مبین دو نکته مهم بود. پاکدستی وزیر و همکارانش و شفافیت شان در عقد قراردادهای صورت گرفته افتخاری دیگر بر عملکرد مثبت آنها در این وزارت خانه پرتلاش بود. آخوندی از ابتدا نیز تاکید داشت که تمام قرادادهای داخلی و بین المللی در اتاق شیشه ای، به صورت مستقیم و به شکل شفاف و بدون واسطه منعقد شود تا دست واسطه گران و رانت خواران از بودجه بیت المال قطع شود. او دلیل بخشی از فشارها و شایعاتی که بر علیه‌ خود شنیده بود را همین مسئله عنوان کرد  و گفت: در گذشته به ازای معامله یک هواپیما، دلال هفت میلیون دلار حق دلالی دریافت می‌کرد اما در دوره بنده قرارداد خرید بیش از ۲۰۰ هواپیما امضا شد و حتی یک سنت حق دلالی پرداخت نشد. در قراردادهای خارجی وزارتخانه حتی یک سنت رشوه مشاهده نمی‌شود که اگر می‌شد رییس کمیسیون اصل ۹۰ قانون اساسی مجلس گزارش آن را اعلام می‌کرد. در قراردادهای داخلی نیز حتی یک ریال خارج از عرف جابجا نشد. سخت‌گیری‌ام در مجموعه وزارتخانه در حدی است که اگر کسی به جای ارتباط مستقیم و قانون‌مند با واسطه وارد وزارتخانه شود فردای آن روز از ورودش به وزارتخانه جلوگیری می‌کنم.» پاکدستی وزیر و شفافیت او در قراردادها یکی دیگر از دلایل رای بالای نمایندگان مبنی بر مخالفت با استیضاح آخوندی بود.

قبول مسوولیت برای تداوم مقبولیت

«به عنوان بالاترین مسئول این وزارتخانه برای هرنوع رنجی که برای مردم پیش‌آمده از آنها پوزش می‌خواهم.» این جلمه مهم آخوندی در جلسه استیضاح دیروز بود تا نهادینه شدن فرهنگ عذرخواهی مسوولان عالی رتبه در کشور قدمی رو به جلو بردارد. آخوندی اگرچه همه دلایل رخ دادن حوادث تلخ اخیر را متوجه وزارت خانه متبوع خود ندانست، اما با این حال، برای همدردی با خانواده های داغدار از تریبون مجلس از مردم عذرخواهی کرد و هیچ دستگاه اجرایی را خالی از اشکال ندانست. او به درستی به همه یادآوری کرد، همانطور که استعفای به جا می تواند ثمربخش باشد، اما استعفای نابجا به نوعی فرار از مسوولیت و خدمت به مردم است و خودش عامل خیانت خواهد بود. درحالی همه می دانستند وزارت راه وشهرسازی در بخش عملکردی و عملیاتی خود در حوادث اخیر کوتاهی تعمدانه ای نداشته است، با این وجود وزیر مسوولیت ها را به گردن گرفت و از نمایندگان خواست تا برای رفع منطقی مشکلات چاره بیاندیشند. دفاع مستدل نمایندگان مخالف استیضاح نیز در حمایت از وزیر نشانگر آن بود که حتی حفظ شرایط موجود و مواجهه با مسائل و مشکلاتی که دو وزارت خانه در هم ادغام شده پیش روی وزیر قرار می دهد، خود هنری بزرگ است. هرچند مردان راه در وزارت راه و شهرسازی به همین نیز بسنده نکرده و از هیچ می خواهند هنر خلق کند.

عکس: خبرگزاری ایسنا