چرا جهاد سازندگی باید ذیل وزارت جهاد کشاورزی تشکیل شود؟
وجود سابقه مدیریت نواحی روستایی با رویکرد جهاد سازندگی و نیز وجود بدنه اجرایی، تشکیل جهاد سازندگی ذیل وزارت جهاد کشاورزی ضروری و اجتناب ناپذیر است.
به گزارش سی نیوز به نقل از خبرگزاری فارس، باتوجه به وجود سابقه مدیریت نواحی روستایی با رویکرد جهاد سازندگی در وزارت جهادکشاورزی و همچنین وجود بدنه اجرایی و عملیاتی رسمی تا سطح دهستان و غیررسمی(تشکل‌ها) تاسطح روستاها در وزارت جهادکشاورزی، تشکیل جهاد سازندگی ذیل وزارت جهاد کشاورزی ضروری و اجتناب ناپذیر است.
نواحی روستایی و به عنوان مراکز اصلی و اولیه شکل‌گیری تمدن کهن ایران و کانون و هسته‌های مرکزی تولید، اهمیت راهبردی در ایجاد و حفظ استقلال سیاسی، اقتصادی کشور به ویژه از لحاظ امنیت غذایی دارند. علی‌رغم اهمیت نواحی روستایی در دو دهه گذشته برخلاف قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی، ابعاد سکونتگاهی، فضایی و تولیدی مناطق روستایی و عشایری از هم تفکیک شده و نتیجه آن تبدیل مناطق روستایی به ظاهری شهری و فاقد کارکرد اقتصادی و مولد بوده است.
موضوعی که زمینه‌ساز آسیب‌ها و مشکلات زیادی از جمله افزایش مهاجرت روستائیان به شهرها، تخلیه روستاها، رها شدن تولید محصولات کشاورزی و پدیده حاشیه‌نشینی در شهرها شده است.
به استناد گزارش‌های مرکز آمار در سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی، جمعیت نواحی روستایی ۶۷ درصد و جمعیت نواحی شهری ۳۳ درصد بوده است، اما امروزه طبق آمار سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت نواحی روستایی به ۲۶ درصد و جمعیت نواحی شهری به ۷۴ درصد رسیده است و پیش‌بینی‌های انجام شده نشان می‌دهد، سهم جمعیت روستایی ایران تا سال ۲۰۵۰ به کمتر از ۱۶ درصد می‌رسد.
از جمله مهمترین دلایل این تغییر و تحولات فاحش جمعیتی که تبعات اقتصادی و اجتماعی فراوانی نیز داشته عدم مدیریت واحد نواحی است. در حال حاضر بالغ‌بر ۲۵ دستگاه اجرایی در عرصه نواحی روستایی بدون کمترین نظارت، هماهنگی و بدون سیاست‌ها، چشم‌انداز و شاخص‌های مشخص و هماهنگ ساز درحال فعالیت هستند.
عدم مدیریت واحد، هماهنگ و بهینه نواحی روستایی درحالی است که جمعیت این نواحی (۲۱ میلیون نفر) به تنهایی بیشتر از جمعیت ۱۴۰ کشور دنیا از جمله کشورهایی مانند رومانی، شیلی، بولیوی، سوئد، سوئیس، پاراگوئه، فنلاند و نیوزلند بوده، ولی این نواحی کماکان از فقدان متولی کارآمد و پاسخگو رنج می‌برند و قربانی سیاست‌ها و برنامه‌های ناهماهنگ دستگاه‌های اجرایی شده‌اند.
*راهکار برای مدیریت کارآمد نواحی روستایی:
«ایجاد معاونت جهاد سازندگی در وزارت جهادکشاورزی با هدف انسجام و یکپارچگی سیاستگذاری، مدیریت و ساماندهی بهینه نواحی روستایی »
همزمان با آغاز انقلاب اسلامی، حرکت عظیم جهاد سازندگی در سال ۱۳۵۸ با فرمان تاریخی بنیان‌گذار انقلاب اسلامی و با شعار «همه با هم جهاد سازندگی» موجبات حرکت نیروهای داوطلب به سوی روستاها و مناطق محروم برای خدمت‌رسانی، گسترش عدالت اجتماعی و حمایت از طبقات ضعیف روستایی را فراهم آورد. این نهاد انقلابی در مدت زمان کوتاهی با ارائه خدمات ارزشمند در زمینه محرومیت‌زدائی، توان‌افزایی، عمران و نوسازی روستاها، کارنامه بی‌نظیری از خود برجا گذاشت و به عنوان یک الگوی موفق در اذهان باقی ماند.
علی‌رغم تجربیات موفق و دستاوردهای بی‌نظیر جهاد سازندگی با تصویب «مجلس ششم شورای اسلامی» و نظر به توزیع وظائف تخصصی جهاد سازندگی بین دستگاه‌های مختلف اجرائی، نهاد انقلابی مذکور منحل و کنار گذاشته شد.
پس از انحلال جهاد سازندگی، نواحی روستایی عملاً متولی، مدافع و حامی جدی خود را از دست دادند و این موضوع زمینه‌ساز تشدید مهاجرت‌های بی‌رویه از روستاها و ظهور پدیده حاشیه‌نشینی به دلیل فقدان اشتغال پایدار و درآمد و معیشت مناسب شد.
موازی‌کاری، عدم انسجام در مدیریت و برنامه‌ریزی، فقدان نظارت میدانی مستمر، برنامه‌ریزی متمرکز، غلبه رویکردهای تکنوکراتیک و بوروکراتیک در دستگاه‌های اجرایی و کم توجهی نسبت به حقوق روستاییان و نبود ملجأ و پناهگاهی در سطح میدانی برای آن‌ها از جمله مهمترین تبعات انحلال جهاد سازندگی بر نواحی روستایی بود.
درحال حاضر با آغاز به کار دولت سیزدهم که همسویی نیروهای انقلاب را به دنبال داشته، شرایط احیاء جهاد سازندگی ذیل وزارت جهاد کشاورزی فراهم‌شده است و در صورت تصمیم‌گیری و مدیریت صحیح در این زمینه، نسیم تازهای با مشارکت دولت و مردم تحت عنوان جهاد سازندگی بر نواحی روستایی کشور وزیده خواهد شد.
*دلایل کارشناسی، علمی و اجرایی:
وجود سابقه مدیریت نواحی روستایی با رویکرد جهاد سازندگی در وزارت جهادکشاورزی
وجود بدنه اجرایی و عملیاتی رسمی تا سطح دهستان و غیررسمی(تشکل‌ها) تاسطح روستاها در وزارت جهادکشاورزی
ضرورت انسجام و یکپارچگی سیاست‌های توسعه کشاورزی و توسعه روستایی و نقش پررنگ و اساسی کشاورزی در اقتصاد روستاها
تجارب موفق کشورهای پیشرو در امر توسعه روستایی ذیل وزارت جهاد کشاورزی
قرار داشتن بخش عمده‌ای از منابع طبیعی و عرصه‌های محیطی در اختیار وزارت جهادکشاورزی
رویکرد الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت به توسعه روستایی مبنی بر توجه به معیشت و اقتصاد روستاییان در کنار تولید حداکثر محصولات کشاورزی
الزامات قانونی:
رهنمودهای مقام معظم رهبری(مدظله العالی) در دیدار هیات دولت در سال 1394 مبنی بر اینکه متولی اصلی روستاها، وزارت جهاد کشاورزی است: «یک مسئله اساسی که این عمدتا مربوط به وزارت کشاورزی است- منتها فقط کار وزارت کشاورزی نیست- تمرکز بر روستاست. یعنی واقعا این را یکی از بخش های اساسی برنامه‌ریزی دولت باید قرار داد؛ ما متمرکز بشویم به روستا».
بند 1 و 2 قانون تشکیل وزارت جهادکشاورزی مصوب سال 1379 مجلس شورای اسلامی
جزء 3 بند ب ماده 27 قانون برنامه ششم توسعه کشور
بند 9 سیاست‌های کلی بخش کشاورزی ابلاغی مقام معظم رهبری(مدظله العالی)
نظرات بسته شده است.