طراحی و ساخت کشتی های امن سازگار با محیط زیست

آیا مقررات جدید مربوط به محیط زیست چالشی برای صنعت کشتیرانی جهانی بوجود آورده است؟ چگونه می توان میزان گازهای گلخانه ای ناشی از کشتی ها را کاهش داد و در عین حال از امن بودن آنها مطمئن بود؟ دانشمندان اروپایی در کارخانه کشتی سازی «اولیانیک» در کرواسی بدنبال راه حلی برای بهبود حمل و ونقل دریایی هستند.

کارخانه کشتی سازی موسوم به «اولیانیک»، یکی از بزرگترین کارخانه های کشتی سازی در سراسر جهان است که ۱۶۰ سال پیش در بندر پولا در کرواسی تاسیس شد. قوانین جدید مربوط به کاهش مصرف سوخت، انتشار گازهای گلخانه ‎ای و آلاینده‎های جوی، چالشی پیش روی صنعت قدیمی کشتی سازی قرار داده است. راه حل چیست؟

ایگور لالوویچ، مهندس کشتی سازی در کارخانه «اولیانیک» می گوید ساده ترین کاری که باید انجام شود، کاهش مصرف سوخت کشتی است، اما هرگاه کشتی سوخت کمتری مصرف کند، قدرت موتورش کمتر می شود.

ایگور لالوویچ می افزاید در هوای بد جوی اگر کشتی در طوفان گیر بیفتد، حتی اگر در نزدیکی ساحل باشد، نمی تواند از پس باد بربیاید و به گل می نشیند و اگر با امواج بلند دریا روبرو شود احتمال واژگون شدن آن وجود دارد و حتی ممکن است جان خدمه کشتی به خطر بیفتد.

دانشمندان طرحی اروپایی موسوم به «شوپرا» در تلاشند تا تغییراتی در بدنه کشتی بوجود بیاورند. آنها می خواهند کشتیهای سازگار با محیط زیست طراحی کنند که هم میزان کمتری سوخت نیاز داشته باشند، هم مقدار کمتری گازهای گلخانه ای تولید کنند، و درعین حال کارایی سیستم پیشران آنها در شرایط خطرناک جوی، بالا باشد.

ایگورلالوویچ در باره این کشتی ها می گوید: «برای افزایش کارایی کشتیهای سازگار با محیط زیست می توانیم بعنوان مثال با استفاده از مواد جدید در بدنه کشتی وزن آن را پایین بیاوریم. یا اینکه یک قطعه اضافی در سیستم پیشران در مقابل پروانه کشتی قرار دهیم تا حرکت جریان آب بداخل پروانه کشتی را تسهیل کند. در نتیجه میزان مصرف سوخت و میزان انتشار گازهای گلخانه ای هم کم می شود.

در چند صد کیلومتری کرواسی، دانشمندان اروپایی در مرکز هیدرودینامیک موسوم به «سِهیپار» در اسپانیا پیش نمونه های این کشتی ها حوضچه ای به طول ۱۵۰ متر و عرض ۳۰ متر و با استفاده از ژنراتوری که امواج مختلف دریا را تولید می کند، آزمایش می کنند.
هدف بررسی رفتار کشتی در شرایط مختلف جوی است.

آدولفو مارون، مهندس کشتی سازی و مسئول این آزمایشها در مرکز هیدرودینامیک «سِهیپار» درباره آنچه که در این مرکز مورد آزمایش قرار می گیرد، می گوید: «می توانیم بسنجیم که آیا مسافران و خدمه کشتی دچار دریازدگی می شوند یا نه، و اینکه آیا ساختار کشتی به اندازه کافی محکم و مقاوم است، و یا اگر قایق سوخت بیشتری مصرف کند، سعی می کنیم میزان آلاینده ها را کاهش دهیم.»

پیش نمونه هایی کوچک به همراه حسگر به محققان کمک می کند حرکات و نیروی موثر بر کشتی را در زمان طوفان اندازه گیری کنند. همچنین بفهمند یک کشتی در مقابل موجهایی با ارتفاع مشخص تا چه اندازه استقامت دارد و قابلیت مانور آن چقدر است.

آدولفو مارون می گوید: «قبل از انجام آزمایش، با نرم افزار مخصوصی ضربات و برخوردهای امواج به بدنه کشتی را شبیه سازی می کنیم. نرم افزار قادر است ۶۰ شیوه متفاوت ضربه و برخورد امواج آب به بدنه کشتی را بازسازی کند.»

انتقال و بکاربردن صحیح داده های کامپیوتری در مقیاس واقعی ناوبرهای دریایی بسادگی انجام نمی شود. آپوستولوس پاپانیکولائو، مسئول هماهنگ کننده طرح «شوپرا» می گوید: «پس از انتقال همه داده ها مسلما ابهامات و نکات نامشخصی باقی می ماند که با تجربه دانشمندان حل می شود. اما در نهایت، پیش بینی های ما در مورد کشتی های عظیم الجثه، برای کاربردهای عملی قابل اعتماد هستند.»

با استفاده از فناوری‎های جدید در صنعت کشتیرانی می توان کشتی های ساخت که هم امن باشند و هم با محیط زیست سازگار داشته باشند.