کریدور شمال-جنوب، مسیر به مسیر به بخش غیردولتی واگذار شود
حضور بخش غیردولتی در بهره‌برداری از بنادر و حملونقل اتصالی آنها ذیل کریدور شمال-جنوب، از گام‌های تجاری‌سازی این کریدور محسوب می‌شود که نیازمند توجه مسئولان و مطالبه بخش غیردولتی است.
به گزارش سی نیوز به نقل از فارس؛ کریدور شمال-جنوب (INSTC) به عنوان یک پروژه بین‌المللی در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی آغاز به کار کرد. هدف اصلی این کریدور ایجاد یک مسیر ترانزیتی کارآمد و اقتصادی برای حمل کالاها از هند به اروپا از طریق ایران است و در سال‌های اخیر به اتصال کشورهای هند و روسیه نیز رنگ جدیدی بخشیده‌است.این کریدور می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر افزایش تبادلات تجاری میان هند، ایران، روسیه و سایر کشورهای منطقه داشته باشد و به تقویت روابط ژئوپلیتیک و اقتصادی میان این کشورها کمک کند. تجاری‌سازی کریدور شمال-جنوب علاوه بر تقویت همکاری‌های منطقه‌ای، وابستگی به کشورهای غربی را کاهش خواهد داد.بر اساس گزارش‌های سازمان ملل، حجم تجارت بین کشورهای عضو این کریدور در سال ۲۰۲۱ حدود ۲۵۰ میلیارد دلار بوده‌است. پیش‌بینی می‌شود که با توسعه زیرساخت‌ها و تسهیل فرآیندهای گمرکی، این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۵۰۰ میلیارد دلار افزایش یابد.این کریدور ۷۲۰۰ کیلومتری متشکل از راه‌آهن، بنادر و حملونقل جاده‌ای میان کشورهای ذینفع است که هزینه و زمان گذر کالا را به ترتیب ۳۰ و ۴۰ درصد نسبت به مسیر سنتی کانال سوئز کاهش می‌دهد.کارشناسان معتقدند شاخه میانی کریدور شمال-جنوب که ایران، هند و روسیه را از طریق دریای کاسپین به یکدیگر متصل می‌کند، شاخه مناسب‌تری نسبت به دو شاخه شرقی و غربی این کریدور برای ارتباط ترانزیتی است.براساس آمار منتشر شده از سوی سازمان جهانی دریانوردی (IMO)، در سال ۲۰۲۲ حدود ۲۵ میلیون تن حجم تجارت دریایی دریای خزر بوده است که این موضوع نشان‌دهنده پتانسیل بالای این منطقه برای توسعه ترانزیت کالاها است.
مهدی باقری؛ کارشناس ترانزیت عنوان کرد بنادر خزر از جمله بندر انزلی، بندر ترکمن، بندر آستارا، بندر امیرآباد و بندر کاسپین، به عنوان نقاط کلیدی در کریدور شمال-جنوب شناخته می‌شوند. این بنادر به دلیل موقعیت جغرافیایی و امکانات زیرساختی خود، نقش مهمی در تسهیل حملونقل دریایی دارند که ارتباط مستقیم و بی‌واسطه با کشورهای حاشیه دریای‌خزر را فراهم می‌کنند و به دور از سنگ‌اندازی کشورآذربایجان در ترانزیت کالای کریدور شمال-جنوب عبوری از مسیر ایران خواهند بود.هفته گذشته نیز محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، نامه‌ای با محوریت واگذاری ۲ بندر حاضر در کریدور شمال-جنوب به وزارت راه‌وشهرسازی، به رئیس‌جمهور ارسال کرد.بخشی از متن نامه فوق به شرح ذیل است:جناب آقای دکتر پزشکیانرئیس محترم جمهوری اسلامی ایرانسلام علیکمبا احترام مستحضرید که سالیانه حجم عظیمی از کالاهای تجاری فیمابین، هند، روسیه کشورهای شرق و غرب دریای خزر و بعضاً اروپا که می‌توانند از مسیر کریدور شمال-جنوب از طریق ایران ترانزیت شوند، کماکان از طریق مسیر سنتی دریای سرخ مدیترانه و اخیراً با توجه به تحولات دریای سرخ از طریق دماغه امیدنیک جنوب آفریقا مبادله می‌شوند.
لازم به ذکر است در شرایط کنونی سالانه حدود ۱.۲ میلیون TEU کانتینر از حوزه خلیج فارس به کشورهای شمالی و غربی ایران ترکیه و CIS ترانزیت می‌گردد با این وصف اگرچه موضوعات تحریمی تأثیراتی دارند اما برای تحصیل سهم کشور از این بازار جهانی لازم است سیاست‌گذاری یکپارچه دریایی وفق سیاست‌های توسعه دریامحور ابلاغی مقام معظم رهبری به سرعت انجام گیرد که یکی از موضوعات مهم در این بخش اتصال بندر کاوه در جزیره قشم به کریدور شمال-جنوب و فعالیت کارآمد این بندر در جنوب و نیز بندر کاسپین در دریای خزر می‌باشد که تحقق این مهم با موانع زیر مواجه می‌باشد:۱- بندر کاوه به دلیل عدم تکمیل پل خلیج فارس که علی‌رغم ۱۵ سال فعالیت عمرانی پیشرفت فیزیکی کمتر از ۱۰ درصد دارد به سرزمین اصلی و کریدور حمل و نقلی مزبور متصل نشده است.۲- واگذاری مدیریت بنادر کاوه و کاسپین به سازمان‌های مناطق آزاد موجب جدا شدن این بنادر مهم از مدیریت یکپارچه و ملی حمل و نقل و ترانزیت شده است.مهدی محمدی، کارشناس حملونقل و ترانزیت، در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس عنوان کرد که بیش از واگذاری این دو بندر به وزارت راه‌وشهرسازی که وزارتخانه عریض و طویلی است و امکان دارد کریدور شمال-جنوب به عنوان موضوعات فرعی این وزارتخانه تلقی شود، پیشنهاد می‌شود که بهره‌برداری بنادر کریدور شمال-جنوب و ارتباط حمل‌ونقلی آنها به صورت مسیر به مسیر، کاملا به بخش‌های غیردولتی واگذار گردد.
محمدی تصریح کرد به طور مثال، چند وقتی است که بندر کاسپین به شبکه ریلی کشور متصل شده‌است. ترانزیت ریلی کریدور شمال-جنوب از مبدا بندرعباس تا بنادر روسیه در دریای‌خزر که شامل حمل ریلی در ایران و حمل دریایی در دریای‌خزر و همچنین اپراتوری بنادر می‌شود، به بخش غیردولتی واگذار گردد و دولت نیز با حمایت خود، امکان ایجاد شرکت چندملیتی با کشورهای ذینفع برای اپراتوری ترانزیت ریلی این مسیر از کریدور شمال-جنوب را فراهم کند.
نظرات بسته شده است، اما بازتاب و پینگ باز است.