سید ابوالفضل جعفری نژاد
مقدمه
هیثم بن طارق آل‌سعید، پادشاه عمان روز یکشنبه (هفتم خردادماه) به همراه یک هیات سیاسی و اقتصادی به منظور گسترش همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای بین دو کشور، با اتمام برنامه‌های سفرش ایران را ترک کرد.
در این سفر، سلطان عمان نقش مهمی در تقویت روابط دوجانبه بین عمان و ایران ایفا کرد. او با مقام معظم رهبری و رئیس‌جمهوری اسلامی ایران ملاقات کرده و بحث و گفتگوهای گسترده‌ای درباره موضوعات مهم صورت گرفت. در این گفتگوها، مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی منطقه و فرامنطقه‌ای به دقت مورد بحث و بررسی قرار گرفتند.
یکی از دستاوردهای بارز این سفر، امضای چهار سند مشترک بین دو کشور در زمینه‌های مختلف بود. این سندها شامل توافق‌نامه‌های همکاری در حوزه‌های مثل فناوری اطلاعات، صنعت، کشاورزی و گردشگری بودند. امضای این سندها نشان از عمق و تنوع همکاری‌های دوجانبه بین عمان و ایران داشت و در راستای توسعه روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور بود.
علاوه بر آن، سفر سلطان عمان به ایران منجر به میانجیگری در روابط تهران و قاهره شد. بعد از چهار دهه تنش‌ها و تعامل ناپایدار، سلطان عمان سعی کرد به عنوان یک میانجی موثر در فرایند بازسازی و تقویت روابط دوجانبه بین ایران و مصر عمل کند. این تلاش‌ها به منظور ازسرگیری روابط بین دو کشور در سطح دیپلماتیک و اقتصادی بود و توانایی سلطان عمان در تسهیل مذاکرات و توافق میان دو طرف را نشان می‌دهد و بیانگر نقش مهم وی در تسهیل فرایند صلح و آشتی بین کشورها است.
امضای چهار سند جدید در حوزه همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری
پس از امضای 13 سند همکاری توسط رئیس جمهور کشورمان در سفر سال گذشته به مسقط، مشاهده می‌شود که همکاری‌های بین دو کشور از طریق امضای سند‌های مشترک توسعه یافته است.
امضای چهار سند جدید در حوزه همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری، همکاری در مناطق آزاد و همکاری در حوزه انرژی نشان می‌دهد که دو کشور قصد دارند روابط اقتصادی و تجاری خود را توسعه دهند و بازارهای جدید را برای همکاری‌های تجاری ایجاد کنند.
با امضای اسناد مذکور در حوزه همکاری‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری، تهران و مسقط قصد دارند سرمایه‌گذاری‌های مشترک را تشویق کنند و بستری مناسب برای تبادل فناوری و دانش فنی ایجاد کنند. این همکاری می‌تواند به رشد اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی در هر دو کشور کمک کند.
همکاری در مناطق آزاد نیز می‌تواند فرصت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری را در مناطق ویژه اقتصادی ایجاد کند. این مناطق معمولاً با امکانات و مزایای ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاری مجهز هستند و می‌توانند جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاران و کسب‌وکارها ایجاد کنند.
همچنین، همکاری در حوزه انرژی نیز می‌تواند به توسعه منابع انرژی پایدار و بهینه در دو کشور کمک کند. اشتراک تکنولوژی‌ها و دانش فنی در این حوزه می‌تواند منجر به بهبود کارایی و صرفه‌جویی در استفاده از منابع انرژی شود و در نتیجه به حفظ محیط زیست و کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای کمک کند. همچنین، همکاری در حوزه انرژی می‌تواند امکان توسعه زیرساخت‌های انرژی، شبکه‌های انتقال، و پروژه‌های نوآورانه در دو کشور را فراهم کند.
با امضای این چهار سند همکاری، احتمالاً روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور بیشتر تقویت خواهد شد. این امضاها می‌توانند بستری برای تبادل تجاری، سرمایه‌گذاری، و تکنولوژی فراهم کنند و رونق بیشتری در همکاری‌های اقتصادی بین دو کشور ایجاد کنند. همچنین، امضای سند‌های همکاری در مناطق آزاد نیز می‌تواند باعث ایجاد فرصت‌های جدید در حوزه‌های تجاری و سرمایه‌گذاری شود.
با توجه به تجربه سفر قبلی رئیس‌جمهوری ایران به مسقط که باعث افزایش دو برابری حجم تبادلات بین دو کشور شد، ممکن است امضای این سند‌های همکاری نیز به افزایش تبادلات تجاری و اقتصادی بین دو کشور منجر شود. این می‌تواند به رونق اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی در هر دو کشور کمک کند.
به طور کلی، امضای این چهار سند همکاری می‌تواند نقش مهمی در توسعه روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور داشته باشد و بستری مناسب برای تبادلات و همکاری‌های بیشتر در حوزه‌های مختلف فراهم کند.
دیدگاه‌های مشترک درباره همکاری‌های منطقه‌ای، تقویت و تثبیت امنیت، صلح و رفاه ملت‌های منطقه
در نشست مشترک هیئت‌های عالی‌رتبه دو کشور، دکتر رئیسی بیان کرد که تهران و مسقط دیدگاه‌های مشترکی درباره همکاری‌های منطقه‌ای، تقویت و تثبیت امنیت، صلح و رفاه ملت‌های منطقه را دارند. او اعلام کرد که اکنون روابط بین ایران و عمان از مرحله تجاری به مرحله سرمایه‌گذاری رسیده است و دیدگاه‌های مشترک و رویکرد تقویت همگرایی منطقه‌ای سران این دو کشور، به همراه ظرفیت‌ها و زمینه‌های مناسب متقابل، می‌تواند روابط دوجانبه و منطقه‌ای را در حوزه‌های مختلف گسترش دهد.
رئیس جمهور در مورد ظرفیت‌های دو کشور در حوزه‌های صنعت، تجارت، ارتباطات، امور دفاعی و امنیتی، خطوط جاده‌ای و ریلی، حمل و نقل دریایی و ترانزیت، مبادلات مالی و پولی و انرژی صحبت کرد. وی این زمینه‌ها را به عنوان بسترهای مناسب برای گسترش همکاری‌ها ذکر کرد. دکتر رئیسی همچنین، به مذاکرات مقامات ایران و عمان در زمینه افزایش سرمایه‌گذاری اشاره کرد و بر اهمیت نهایی شدن تشکیل صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری مشترک تأکید نمود.
سلطان عمان نیز در این نشست، از دعوت و استقبال گرم رئیس جمهور کشورمان سپاسگزاری کرده و گفت: پس از سفر سال گذشته رئیس جمهوری ایران به عمان، سطح روابط دوجانبه و همکاری‌های منطقه‌ای بین دو کشور به طور چشمگیری ارتقا یافته است.
او اشاره کرد که با وجود افزایش ۲ برابر حجم تبادلات تجاری، با توجه به ظرفیت‌ها و زمینه‌های متنوع و مساعد موجود در دو کشور، هنوز تا رسیدن به سطح مطلوب روابط فاصله‌ای داریم. بنابراین، نیازمند تلاش بیشتری هستیم تا از این ظرفیت‌ها به طور واقعی بهره‌برداری کنیم.
با این بیان، سلطان عمان نشان داده که هنوز پتانسیل‌های بسیاری در روابط دوجانبه و همکاری‌های منطقه‌ای بین دو کشور وجود دارد که می‌تواند با تلاش بیشتر و بهبود روابط، بهره‌وری بیشتری را به ارمغان آورد.
در این نشست، توجه ویژه‌ای به موقعیت جمهوری اسلامی ایران و توسعه همکاری‌های ترانزیتی بین دو کشور وجود داشت. افزایش خطوط کشتیرانی، تقویت مراودات پولی و بانکی، و تبادلات انرژی نیز از محورهای مذاکرات اعضای هیات‌های عالی‌رتبه ایرانی و عمانی بود.
این امور نشان از تأکید دو کشور بر توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی، به ویژه در زمینه‌های ترانزیت، حمل و نقل دریایی، مبادلات مالی و بانکی، و انرژی است. این تمرکز بر موضوعات مذکور، بیانگر اهمیت استراتژیک این زمینه‌ها در تقویت روابط دوجانبه و منطقه‌ای بین ایران و عمان است.
نقش میانجیگرانه مسقط در ازسرگیری روابط بین تهران و قاهره
در مورد روابط بین تهران و قاهره، نقش میانجیگرانه مسقط با استقبال مقامات ایرانی مواجه شد. آنها در نشست مشترک به اهمیت این روابط اشاره کردند و تلاش‌هایی را برای تقویت و بهبود آنها بیان کردند.
این نقش میانجیگرانه مسقط نشان از تمایل عمان به فراهم کردن زمینه‌های مساعد برای حل و فصل دیپلماتیک در روابط بین ایران و مصر است. این نقش میانجیگرانه می‌تواند به تقویت همکاری‌ها و افزایش درک متقابل بین دو کشور کمک کند و برای حفظ و تقویت صلح و استقرار استحکام در منطقه مناسب باشد.
عمان در گذشته نیز، در کنار قرار داشتن در منطقه جغرافیایی حساس و پرتنش، موفق شده است از جدال‌ها و بحران‌ها دور بماند و به عنوان یک کشور میانجی در بحث‌ها و مذاکرات همسایگان خود عمل کند. این قابلیت عمان در نقش میانجی، حکایت از توانایی و اراده این کشور در حفظ صلح و استقرار استحکام منطقه‌ای دارد.
در نتیجه، با توجه به این قدرت و تجربه عمان در نقش میانجیگرانه، سفر پادشاه عمان به ایران تأکید بیشتری بر اهمیت آن در راستای مناسبات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای داشت.
مسقط به عنوان یک مرکز میانجیگری بین المللی، در بسیاری از موارد دست به میانجیگری درباره ایران زده است. این میانجیگری‌ها شامل موضوعات مختلفی مانند برجام، ارتباطات با آمریکا و اروپا، مذاکرات صلح یمن و ارتباطات با عربستان سعودی بوده‌اند.
عمان با توانایی و اعتباری که به عنوان یک میانجیگر بین المللی دارد، در این موضوعات برای فراهم کردن زمینه‌های مذاکره و حل و فصل دیپلماتیک بین ایران و سایر کشورها نقش مهمی ایفا کرده است. این تلاش‌ها به منظور ارتقای تعاملات و رفع اختلافات در منطقه و بهبود روابط بین المللی بوده است.
به عنوان نمونه، در موضوع برجام، مسقط به عنوان میزبان مذاکرات بین ایران و دیگر قدرت‌های جهانی نقش بسیار مهمی ایفا کرد. همچنین، در موضوع مذاکرات صلح یمن و ارتباطات با عربستان سعودی نیز، مسقط تلاش کرده است تا زمینه‌های مذاکره و صلح را فراهم سازد.
با توجه به این نقش مسقط در میانجیگری بین المللی، آن را می‌توان به عنوان یک مرکز مهم برای حل و فصل دیپلماتیک و تسهیل مذاکرات بین کشورها در منطقه در نظر داشت.
در دیداری که سلطان عمان در دومین روز سفر خود با رهبر معظم انقلاب اسلامی داشت، به جز گفت‌وگو درباره همکاری‌های دوجانبه، به مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی نیز پرداخته شد. این نشست اهمیت ویژه‌ای داشته، زیرا به عنوان فرصتی برای بحث و تبادل نظر درباره مسائل مهم در سطح منطقه و جهان شناخته شده بود.
همانطور که پیش از این سفر انتظار می‌رفت، در گفت‌وگوهای بین دو طرف، یکی از محورهای مهم به روابط قطع شده بین ایران و مصر از سال ۱۳۵۸ تاکید شد که تاکنون ۴۴ سال از آن گذشته است. قطع این روابط در اعتراض به توافق صلح مصر با رژیم صهیونیستی و پذیرش شاه مخلوع ایران در قاهره به عنوان پناهنده رخ داد.از آن زمان تاکنون، این روابط به طور کلی سرد شده، اما هیچگاه به تنش و درگیری ختم نشده‌اند.
با وجود سردی روابط تهران و قاهره، این دیدار می‌تواند به عنوان فرصتی برای بحث و تبادل نظر درباره روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای باشد. این دیدار می‌تواند زمینه‌ای را برای بهبود روابط بین ایران و مصر و حل برخی از اختلافات موجود فراهم کند.
روابط دوجانبه بین کشورها می‌تواند در بستر همکاری و تعامل سازنده قرار گیرد و توسط تلاش‌های مشترک قابل بهبود باشد. با این حال، لازم به ذکر است که تغییر وضعیت روابط دوجانبه ایران و مصر می‌تواند زمان‌بر و پیچیده باشد و نیازمند تحلیل دقیق و توافقات گسترده‌تر است.
- توضیح: این تحلیل برداشتی آزاد از دستاوردهای سفر اخیر پادشاه عمان به جمهوری اسلامی ایران است که پس از بررسی و تحقیق در اخبار مربوطه، بصورت مستقل نگارش شده است.
تولید و تهیه تحلیل: سی نیوز
منابع خبری تحلیل: خبرگزاری های ایرنا، فارس و ایسنا
لینک کوتاه: https://seanews.ir/47997
نظرات بسته شده است.