اختلاف دولت و مجلس بر سر نوسانات شدید ارزی
یادداشت
- فاطمه رجبی(روزنامه هفت صبح)
پیشنیه موضوع
از سال ۹۶ که همزمان با خروج ترامپ از برجام نوسان‌های شدید ارزی در ایران شروع شد مسئله نرخ ارز به یکی از نقاط قابل حمله دولت تبدیل شد.
در آن زمان بین دولت و اکثریت مجلس ازنظر سیاسی نزدیکی چندانی وجود نداشت و انتقادهای شدید از دولت پای ثابت حرفهای نماینده‌های مجلس بود. خیلی از کسانی که بعدتر به‌عنوان چهره‌های نزدیک به دولت رئیسی شناخته شدند در فاصله سال‌های ۹۶ تا ۱۴۰۰ که تیم روحانی بر سر کار بود، می‌گفتند دولت برای فشار بر نهادهای بالادستی و جلب رضایت درمورد توافق با غرب نمی‌خواهد بازار ارز را ساماندهی کند درحالی‌که راه حل‌های نه‌چندان پیچیده‌ای برای اینکه دلار تبدیل به لنگر تورم نباشد و نوسان‌های غیر منطقی نداشته باشد وجود دارد.
حتی چهره‌های شناخته‌شده‌تر مانند قالیباف که رقیب سنتی روحانی محسوب می‌شد هم به شکل تلویحی گفت که اگر شما نمی‌توانید نرخ ارز را کنترل کنید کار را به کسانی بسپارید که می‌توانند این کار را انجام بدهند اما کسانی که به دلایل واقعی به افسار پاره‌کردن دلار واقف بودند می‌دانستند که حتی با روی کار آمدن دولتی کاملاً نزدیک به گفتمان مجلس و حلقه فکری قالیباف هم آنچه می‌تواند نرخ ارز را باثبات کند، ورود منابع دلاری است که از راهی غیر از رفع یا کاهش قابل توجه تحریم‌ها ممکن نیست.
همین افراد پیش‌بینی کردند که در صورت یک دست شدن نهادهای حاکمیتی مثل مجلس و دولت و قوه قضائیه آنچه می‌تواند بین آن‌ها اختلاف ایجاد کند، همین نرخ ارز خواهد بود. حالا با دعوایی که بر سر بسته ارزی بین دولت و مجلس راه افتاده می‌توان نشانه‌های این اختلاف را آشکارا دید؛ دعوایی که با حمله‌های بی‌امان مجلس به دولت همراه شده و نماینده‌ها و قالیباف سعی دارند دامن مجلس را از بحران نوسان ارزی پاک نگه دارند.
طرفین دعوا چه می گویند؟
اگر بخواهیم بگوییم دعوای تازه بین مجلس و دولت دقیقا از کی شروع شد باید یک هفته عقب برویم وقتی‌که محمدباقر قالیباف در جلسه علنی خانه ملت در واکنش به نطق نماینده‌ای که مجلس را به بی‌عملی در مورد نوسانات ارزی و همراهی نکردن با دولت متهم کرده بود گفت که افتخار مجلس این است که از ۴۰ روز پیش شرایط ارزی این روزها را پیش‌بینی کرده بود و دولت را به بی‌توجهی و عدم پیشگیری متهم کرد. او گفت: «۴۰ روز قبل بسته پیشنهادی کمیسیون اقتصادی درباره کنترل بازار ارز به دولت و رئیس‌جمهور منتقل شد ما کارمان را انجام داده‌ایم و اکنون هم انجام می‌دهیم. موضوعی که نمایندگان مطرح می‌کنند آن است که در جلسه غیرعلنی بحث شد گروه مشترکی برای همفکری تشکیل دهند من هم توضیح دادم که اشکالی ندارد دولت هر همفکری که بخواهد ما انجام می‌دهیم ما کار نظارتی‌مان را از ۴۰ روز قبل انجام دادیم و نظرات را منعکس کردیم.» از اینجا بود که خیلی‌ها به هم نگاه کردند و پرسیدند: کدام بسته؟
بسته ندادید
طبیعتاً وقتی رئیس مجلس می‌گوید که بسته‌ای حاوی پیشنهادهای مؤثر به دولت داده تا از بحران ارزی جلوگیری کند اما این کار انجام نشده است رسانه‌ها سراغ دولت می‌روند که بپرسند چرا به این بسته عمل نشده است؟
جواب علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت اما ماجرا را وارد فاز دیگری کرد. او به‌کلی وجود چنین بسته‌ای را انکار کرد و گفت: «چنین بسته‌ای به دولت تحویل نشده است و درصورتی‌که مجلس طرح مشخصی برای مدیریت ارز داشته باشد. در دولت بررسی خواهد شد.»
او بعد هم کنایه‌ای به پیشنهاد دهنده‌هایی که فکر کنند مدیریت ارز کار آسانی است زد و گفت: «پیشنهادات مختلف و متعددی از سوی بسیاری کارشناسان اقتصادی یا نمایندگان محترم مجلس و فعالان اقتصادی در جلسات مختلف مطرح می‌شود که طبیعتاً در بسیاری موارد متعارض یا دارای جهت گیری‌های کاملاً متفاوت باهم هستند. اگر پیشنهادی از سوی ریاست محترم مجلس تهیه شده می‌تواند در قالب یک طرح و با قید فوریت در مجلس تصویب و به تأیید شورای نگهبان برسد. دولت هم از جایگاه قانونی و ریل‌گذاری کارشناسی نمایندگان محترم مجلس همانند گذشته استقبال می‌کند. همچنین ظرفیت جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی نیز وجود دارد که چنانچه طرح مدونی وجود داشته باشد می‌تواند در آنجا بررسی شود».
بسته را دادیم، ندیدید!
انکار وجود بسته‌ای مدون که از سوی مجلس به دولت داده شده باشد، باعث گردید که نماینده‌ها این بار با شدت بیشتری به دولت حمله کنند و تعارف معمول را هم کنار بگذارند.
نماینده‌ای اعلام کرد که مردم در به‌دست آوردن یک وعده غذایی مشکل دارند و دولت توجه کافی ندارد، نماینده دیگری گفت که اعتماد مردم به دلال‌های دلار بیشتر از حرفهای دولت است اما حرفهای رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس درمورد همان بسته جنجالی بیشتر مورد توجه قرار گرفت. او گفت:« در جلسه نظارتی چهارم دی‌ماه مجلس شورای اسلامی که با حضور مقامات ارشد و تصمیم گیر دولت در حوزه ارزی و پولی برگزار شد، کمیسیون اقتصادی مجلس در گزارشی رسمی به بررسی دلایل رشد قیمت ارز و ارائه راهکارهای فنی و علمی مدیریت این بازار مبادرت کرد و آن گزارش در اختیار همه قرار گرفت و به‌صورت کامل نیز منتشر شد. ابراز بی‌اطلاعی سخنگوی محترم دولت نسبت به این بسته اقتصادی، جای تعجب دارد. انتظار ما در مجلس این بود که در ۷۰ روز گذشته دولت محترم اهتمام جدی‌تری به استفاده از راهکارهای علمی و اقتصادی برای مدیریت بهتر بازار ارز که در این بسته تشریح شده است می‌داشت و البته اکنون نیز همان بسته می‌تواند ملاک عمل باشد. در آن گزارش تاکید شده بود که ازجمله چالش‌های مهم بازار ارز سیاست غلط تثبیت نرخ ارز اسمی و عدم وجود کریدور مشخص برای مدیریت ارز است. متأسفانه همین توصیه مهم در سیاست جدید هم مورد بی‌توجهی قرار گرفت و موجب بخشی از التهابات اخیر شد.»
قدم بعدی را مرکز پژوهش‌های مجلس برداشت که چند روز پیش در گزارشی مفصل انگشت اتهام را درمورد بحران‌های ارزی صاف به‌سمت دولت گرفت و اعلام کرد که سیاست‌های غلط ارزی دولت باعث افزایش بی‌رویه نرخ ارز بوده است.
گزارش این مرکز گفت که بخش قابل‌توجهی از اقدامات دولت در ماه‌های گذشته معطوف به کاهش بی‌ثباتی ارز بوده اما این اقدامات برای کاهش نوسانات نرخ ارز نه‌تنها به کنترل نرخ ارز منجر نشده بلکه به شرحی که در گزارش آمده خود به عامل تشدید بی‌ثباتی بدل شده؛ مثلاً در این گزارش تاکید شده که افزایش واردات به‌صورت کلی و به‌ویژه اعلام رسمی مجوز واردات خودرو همگی به افزایش تقاضای حواله ارزی منجر و زمینه‌ساز حاکم شدن انتظارات افزایشی بر بازار ارز را به وجود آورده است.
بعضی از تحلیلگران می‌گویند که اگر دولت همان‌طور که طی این یکی دو روز موفق‌شده کمی شعله افزایش نرخ ارز را پایین بکشد ادامه دهد، این اختلاف با مجلس هم فروکش خواهد کرد اما اگر بنا بر بعضی پیش بینی‌ها دولت نتواند حداقل ثبات بازار ارز را حفظ کند، کار دولت رئیسی و مجلس بیشتر از این هم بیخ پیدا خواهد کرد.
تنظیم و انتشار: سی نیوز
منبع: روزنامه هفت صبح، 16اسفند1401، شماره3452، صفحه3
لینک کوتاه: https://seanews.ir/44822
نظرات بسته شده است.