ایران در رتبه نخست پرداخت یارانه انرژی ‌جهان در سال 2020

رئیس کمیسیون انرژی و محیط‌ زیست اتاق تهران، گفت: در حالی که ایران در رتبه نخست پرداخت یارانه انرژی جهان در سال 2020 قرار دارد اما این یارانه به دست نیازمندان واقعی نمی رسد و بیشتر به ثروتمندان می رسد.

به گزارش سی نیوز به نقل از خبرگزاری فارس ، رضا پدیدار امروز در بیست و هشتمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران از وضعیت پرداخت یارانه انرژی در ایران و جهان بیان کرد: در یک دسته بندی کلی، یارانه ها در ایران به دو دسته تقسیم می شود، یارانه های نقدی و غیر نقدی؛ یارانه های نقدی در ایران از سال 1389 با اجرای طرح هدفمندی یارانه ها آغاز شد اما نوع دیگری از یارانه وجود دارد که به صورت غیرنقدی به همه افراد جامعه پرداخت و از آن تحت عنوان یارانه پنهان یاد می شود که سابقه طولانی در اقتصاد ایران دارد.

رئیس کمیسیون انرژی و محیط‌زیست اتاق تهران، افزود: بحث امروز در رابطه با یارانه‌های پنهان یا همان یارانه‌های غیرنقدی در بخش انرژی که شامل نفت، گاز، آب و برق است، به استناد گزارش IEA ایران در پرداخت نزدیک به 30 میلیارد دلار یارانه در بخش های نفت، گاز، برق و زغال سنگ در سال 2020 با پرداخت 16 درصد از کل یارانه های پرداختی بالاتر از چین، هند، عربستان رتبه نخست پرداخت یارانه را در جهان به خود اختصاص داده است البته به صورت تجمعی در حد فاصل سال های 2010 تا سال 2020 رتبه هفتم در جهان را دارد همچنین براساس شاخص سرانه انرژی در رتبه پنجم پس از کویت، امارات، عربستان و لیبی قرار دارد.

پدیدار گفت: از طرفی براساس گزارش سازمان برنامه و بودجه در شهریور ماه سال جاری یارانه انرژی در ایران رقمی بالغ بر 1200 میلیارد تومان را در بر می گیرد که البته انتقاداتی نیز به شیوه محاسبه ارقام یارانه انرژی در کشور وارد شده که درست است به عنوان مثال اینکه محاسبه یارانه انرژی به روش شکاف قیمتی حامل های انرژی حاصل از فروش آنها در داخل و قیمت صادراتی آن در بازارهای خارجی یا فوب خلیج فارس انجام دهیم، مبنایی نادرست است، زیرا اساس امکان صادرات همه حامل های انرژی وجود نداشته است و دوم اینکه قیمت تمام شده همه حامل های انرژی در کشور ارقامی متفاوت است، بنابراین باید ابتدا یک مبنای مستحکم ، منطقی و علمی برای محاسبه یارانه های نقدی را مشخص کرد و در ادامه با تعیین مقادیر دقیق ضمن پذیرفتن اصل زیان های ناشی از یارانه های غیر نقدی و نقدی در کشور مسئولان و سیاستگذاران مرتبط با موضوع را آگاه تر کرد.

وی افزود: در ایران بخش عمده ای از یارانه انرژی به‌صورت غیرنقدی پرداخت می شود که این موضوع انتقادات گسترده ای را از سوی کارشناسان داشته است و در واقع یارانه های انرژی به دست نیازمندان واقعی نمی‌رسد و ثروتمندان جامعه بیشترین بهره را از یارانه های انرژی دارند. براساس مطالعات مرکز پژوهش های مجلس با توجه به سهم خانواده از یارانه های هیدروکربنی در سال های 1384 تا 1395 بیش از سه چهارم یارانه ضمنی هیدروکربنی به غیر از خانوار اختصاص داشته و در واقع انرژی ارزان قیمت مهمترین روش حمایت دولت از بخش تولید در ایران است حال اینکه بخش تولید نیز در کشور با وجود این مزیت نسبی در اختیار، کماکان از قدرت رقابتی نیز برخوردار نشده است.

پدیدار اظهار داشت: پرداخت یارانه غیرنقدی انرژی سبب می‌شود که قیمت گاز، برق، آب، بنزین و نظایر آن پایین تر از قیمت واقعی به دست مردم برسد بنابراین شاید یارانه انرژی در ابتدای امر رضایت گسترده افراد در جامعه را دارد اما به مرور زمان چیزی جز تضعیف اقتصاد و افزایش نابرابری ها را در اقتصاد ندارد.

رئیس کمیسیون انرژی و محیط‌زیست اتاق تهران، اظهار داشت: پرداخت یارانه انرژی به صورت غیرهدفمند، تشدید کسری بودجه دولت، افزایش قاچاق سوخت، افزایش مصرف و در نهایت آلودگی های محیط زیستی را به دنبال داشته و روز به روز بر وخامت اوضاع می‌افزاید.

پدیدار گفت: سه راهکار برای حل این مساله مطرح است که توزیع عادلانه حمایت‌های دولتی میان طبقات مختلف، تعادل هزینه و درآمدهای دولت جهت مواجه با کسری بودجه از محل تولید و توزیع انرژی و ایجاد انگیزه کافی برای مدیریت و بهینه‌سازی مصرف انرژی در بخش های خانگی، صنعتی و تجاری این سه راهکار برای حل مساله یارانه ها است.