بررسی حوادث نفتکشها در 16 سال اخیر نشان می‌دهد در طول این سال‌ها شاهد 36 حادثه در زمینه حمل و نقل نفت و فرآورده‌های نفتی بودیم که ربودن نفتکشها در صدر این حوادث است.
به گزارش سی نیوز و به نقل از خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، روز گذشته نفتکش ایرانی سانچی که به دلیل برخورد با یک کشتی فله بر چینی آتش گرفته بود، بعد از 9 روز شعله ور بودن در دریای چین غرق شد و 29 خدمه این نفکتش برای همیشه در آنجا مدفون شدند.
این حادثه تلخ که به قربانی شدن 32 خدمه نفتکش انجامید خبرنگار فارس را به مرور حوادث نفتکشها در 16 سال اخیر واداشت تا ارزیابی از حوادث نفتکشها در بیش از یک دهه اخیر به دست دهد.
قابل توجه آن که بررسی‌ها نشان می‌دهد در طول سال های 80 تا 83 حادثه قابل توجهی در حوزه حمل و نقل دریایی نفت خام و میعانات و فراورده های نفتی رخ نداده است، هرچند همانطور که گفته شد بازه زمانی این گزارش مربوط به سال های 80 تا کنون است، اما خالی از لطف نبود که گذری هرچند کوتاه نیز به جنگ نفتکشها که در طول تاریخ به عنوان بزرگترین حادثه نفتی جهان شناخته می‌شود داشته باشیم.
*جنگ نفتکشها
جنگ نفتکشها به مجموعه عملیات نظامی بین سالهای 1981 تا 1988 در خلیج فارس در طول جنگ ایران و عراق اطلاق شد که طرفین درگیر جنگ و نیروی دریایی آمریکا علیه کشتیهای تجاری و نظامی یکدیگر به کار بستند. هدف عراق از به‌راه انداختن این جنگ جلوگیری از صادرات نفت ایران بود، اما در این کار شکست خورد. آمریکا نیز در این جنگ عملیاتی را در راستای ضربه زدن به ایران و کمک به پیروزی عراق انجام داد. کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نیز سعی کردند با در انزوا قرار دادن اقتصادی و سیاسی ایران، به کشور فشار وارد آورند.
این نبرد در 8 اوت 1988 با اعلام آتش‌بس دوجانبه خاتمه یافت، در حالی که پس از نبردهای دریایی جنگ جهانی دوم، دومین نبرد بزرگ دریایی قرن بیستم به‌شمار می‌رفت که آمریکا در آن درگیر شده بود. در پایان این نبرد، ایران و عراق هر کدام به دلایل مخصوص به خود نتوانستند به طرف مقابل ضربه کاری وارد نمایند. ایران به دلیل نداشتن هواپیماهای کافی و عراق نیز به دلیل ضعف مهارتی خلبانانش. وحشت خلبانان عراقی از رویارویی با سامانه‌های پدافند هوایی ایران موجب می‌شد که آنها از ارتفاع بالاتری اقدام به بمباران نمایند که به دلیل نداشتن مهارت و آموزش کافی، بیشتر بمب‌ها و موشک‌ها به هدف اصابت نمی‌کرد و این موضوع قدرت حملات هوایی عراق را کاهش داده بود. در این نبرد بین 411 تا 543 کشتی از انواع گوناگون مورد حمله قرار گرفتند.
در ادامه این گزارش می‌توان حوادثی که از سال 83 تاکنون در جهان برای نفتکشها رخ داده است را به اجمال در جدول زیر ملاحظه کرد.
آمار این حوادث براساس آنچه که رسانه های داخلی به طور مستقل و یا به نقل از دیگر رسانه های خارجی منتشر کرده اند به دست آمده است.
*حوادث نفتکشها از سال 83 تاکنون
حوادث نفتکش های جهان در 13 سال اخیر
- 4 فروردین 83 برخورد یک نفتکش با یک کشتی ماهیگیری در آبهای عمان برخورد یک فروند نفتکش حامل 80هزار تن نفت خام با یک کشتی ماهیگیری که در آبهای عمان رخ داد که سبب نشت نفت و آتش سوزی شد ظاهرا کشتی ماهیگیری چون مقصر در این حادثه بوده است فورا از محل می گریزد. در این حادثه یکی از خدمه های نفتکش ناپدید شد.
- 18 بهمن 83 دو نفتکش در کانال سوئز با یکدیگر برخورد کردند .مقام های کانال سوئز در مصر از برخورد دو نفتکش در این کانال و ایجاد شدن لکه نفتی وسیعی در نزدیکی “پورت سعید”، در شمال مصر، خبر دادند ظاهرا شرایط نامساعد جوی عامل این حادثه بوده است. در این حادثه به هیچ یک از کارکنان دو نفتکش خسارتی و صدمه ای وارد نشد.
- 17 بهمن 84 یک نفتکش آمریکایی در سواحل آلاسکا غرق شد. یک نفتکش آمریکایی در حالی که مشغول بارگیری از پالایشگاهی در آلاسکا بود، مورد برخورد یک توده یخ شناور قرار گرفت و در کمتر از یک کیلومتری بندر “نیکیسکی” غرق شد. این نفتکش که از نوع دوجداره بوده است، 360 هزار بشکه ظرفیت داشته و ظاهرا هیچ یک از مخازنش آسیب ندید، حادثه مشابه مربوط به سال 1989 است که نفتکشی عظیم موسوم به “اکسون والدز” که متعلق به شرکت “اکسون” آمریکا بود، با تپه های دریایی سواحل آلاسکا برخورد کرد و بر اثر آن، حدود پنجاه میلیون لیتر نفت به آب های اقیانوس آرام ریخته شد.
- 17 فروردین 85 نفتکش روسی منفجر شد یک کشتی نفتکش روسیه هنگام ورود به بارانداز شهر ” کالینینگراد ” در کنار دریای بالتیک ، به یک باره منفجر شد براساس اعلام تلویزیون روسیه تنها یک تن در این حادثه آسیب دید. تا کنون علت حادثه و اینکه محموله نفتکش چه چیزی بوده است مشخص نشده است.
- 1 اسفند 86 برخورد یک نفتکش و کشتی حمل بار در دریای بالتیک؛ یک نفتکش نروژی حامل 11 هزار تن سوخت در بخش روسی آب های دریای بالتیک در خلیج فنلاند، با یک کشتی باری برخورد کرد. شرکت نفتی «نستی اویل» مالک نفتکش حادثه دیده، در اطلاعیه ای ضمن اعلام این مطلب افزود: مخازن جلوی نفتکش آسیب دیده اند، اما هیچ نفتی به داخل آب نشت نکرده است. نفتکش یادشده پس از بازرسی به دست مقام های روسی، اجازه حرکت یافته است.
- 28 آبان 87 نفتکش غول پیکر عربستان دزدیده شد. دزدان دریایی سومالیایی یک فروند نفتکش غول پیکر عربستان سعودی و 25 خدمه آن را در اقیانوس هند ربودند. میزان نفتی که این نفتکش در زمان ربوده شدن حمل می کرده، اعلام نشده است.
- 17 اسفند 87 ناکامی دزدان دریایی در هفت بار حمله به نفتکش های ایرانی رئیس امور برنامه ریزی شرکت ملی نفتکش در پایان سال 87 از حمله ناموفق 7 حمله دزدان دریایی به نفتکش های ایرانی خبر می دهد که تاکنون رسانه ای نشده بود.
- 7 تیر 88 متواری کردن دزدان دریایی مهاجم به نفتکش 300 هزار تنی ایرانی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در آب های خلیج عدن از ربوده شدن نفتکش ایرانی هادی با بیش از 300 هزار تن محموله نفت خام جلوگیری کرد.
- 1 آذر 88 حمله دزدان دریایی به نفتکش 300 هزار تنی ایرانی خنثی شد. دزدان دریایی سومالی به نفتکش ایرانی حامل دو میلیون بشکه نفت خام در آبهای خلیج عدن حمله کردند که با توجه به مهارت و آمادگی کارکنان این کشتی، دزدان دریایی از ربودن این نفتکش ایرانی ناکام شدند.
- 9 آذر 88 نفتکش عظیم عربستان ربوده شد. نیروی دریایی اتحادیه اروپا اعلام کرد که دزدان دریایی سومالی یک نفتکش عظیم که نفت خام عربستان سعودی را به ایالات متحده آمریکا منتقل می کرد، ربودند.
- 16 فروردین 89 نفتکش عظیم کره ای در آب های خلیج عدن ربوده شد. مقام های کره جنوبی اعلام کردند که دزدان دریایی سومالی یک نفتکش عظیم حامل میلیون ها بشکه نفت خام به ارزش 170 میلیون دلار را ربودند و تازه ترین نشانه ها حاکی از آن است که این دزدان به دنبال شکار طعمه هایی بزرگ تر هستند.
- 15 اردیبهشت 89 نفتکش روسی در آب های خلیج عدن ربوده شد. دزدان دریایی سومالی به نفتکش روسی موسوم به «مسکوفسکی ینورسیتت» در آب های خلیج عدن حمله ور شدند و این نفتکش را ربودند.
- 19 بهمن 89 حمله دزدان دریایی به یک نفتکش ایتالیایی. نیروی دریایی ایتالیا اعلام کرد دزدان دریایی با شلیک گلوله به سوی نفتکش ساوینا کایلین این کشور در اقیانوس هند و در فاصله 800 مایلی ساحل سومالی، هدایت آن را به دست گرفته اند.
- 25 بهمن 89 دزدان دریایی نفتکش یونانی را ربودند. دزدان دریایی یک نفتکش یونانی عازم آمریکا را ربودند و آن را به سوی سومالی هدایت کردند.
- 22 خرداد 90 باجگیری دزدان دریایی سومالی برای آزادی نفتکش کویتی دزدان دریایی سومالی برای آزادی یک نفتکش در اجاره کویت 12 میلیون دلار باج گرفتند.
- 18 اردیبهشت 90 حمله دزدان دریایی به نفتکش اماراتی شکست خورد. یک نفتکش اماراتی به کمک ناوهای جنگی ایران از حمله دزدان دریایی در امان ماند.
- 28 تیر 90 دزدان دریایی سومالی نفتکش اماراتی را ربودند. دزدان دریایی سومالی یک نفتکش اماراتی را به همراه 16 خدمه آن ربوده اند.کشتی «4831 دی.دبلیو.تی، ام.وی جوبا ایکس.ایکس» حامل نفت خام که از امارات به سوی بندر بربرا سومالی در حال حرکت بود.
- 3 مرداد 90 دزدان دریایی یک نفتکش ایتالیایی را ربودند. نیروی دریایی بنین اعلام کرد دزدان دریایی یک نفتکش ایتالیایی را با 23 خدمه در خلیج گینه ربودند.
- 30 مرداد 90 یک نفتکش هندی ربوده شد. دزدان دریایی سومالی یک نفتکش هندی را با 21 نفر خدمه، از آب های اطراف عمان ربودند.
- 13 مهر 90 حمله دزدان دریایی به نفتکش برزیلی ناکام ماند. نیروی دریایی تانزانیا 7 دزد دریایی سومالیایی را پس از حمله به یک نفتکش دستگیر کرد.
- 7 دی 90 یک نفتکش ایتالیایی در عمان ربوده شد. دزدان دریایی یک نفتکش ایتالیایی را با 18 خدمه روی عرشه آن در آب های عمان ربودند.
- 25 دی 90 پنج کشته در انفجار نفتکش کره جنوبی، در پی انفجار یک نفتکش متعلق به کره جنوبی در آب های اطراف این کشور، پنج نفر کشته و 6 نفر مفقود شدند.
- 23 اردیبهشت 91 دزدان دریایی یک نفتکش یونانی را ربودند. دزدان دریایی سومالی موفق شدند یک نفتکش حاوی حدود یک میلیون بشکه نفت را از دریای عربی در نزدیکی سواحل عمان بربایند.
- 22 مرداد 91 برخورد ناوشکن آمریکایی با نفتکش سنگاپوری در خلیج فارس نیروی دریایی آمریکا در بیانیه ای اعلام کرد ناوشکن موشکی آن با یک نفتکش بحرینی برخورد کرده اما کسی در این حادثه زخمی نشده است.
- 3 اردیبهشت 93 دزدان دریایی به یک نفتکش ژاپنی در آبهای مالزی حمله کردند دزدان دریایی مسلح با حمله به یک نفتکش ژاپنی در آبهای مالزی سه نفر از خدمه این شناور را ربودند.
- 11 خرداد 93 سرقت نفتکش تایلندی در مسیر سنگاپور به اندونزی. دایره بین‌المللی دریانوردی اعلام کرد، یک نفتکش تایلندی که حامل گازوئیل بود به همراه 14 خدمه آن که از سنگاپور به سمت اندونزی در حال حرکت بود ربوده شده است.
- 18 خرداد 93 یک نفتکش در نزدیکی سواحل غنا مفقود شد. شرکت فیردیل گروپ اس.ای اعلام کرد که یکی از کشتیهای این شرکت با نام ام تی فیر آرتمیس که با پرچم کشور لیبریا حرکت می کرد، در نزدیکی سواحل غنا مفقود شده است.
- 6 تیر 93 ناکامی دزدان دریایی در حمله به نفتکش ایرانی. ناو گروه سی ام نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، حمله سنگین دزدان دریایی به یک فروند نفتکش ایرانی را در دریای سرخ ناکام گذاشت.
- 17 تیر 93 دزدان دریایی یک نفتکش را در اطراف آبهای مالزی ربودند. نفتکش “ام تی مورسبی 9” با پرچم هندوراس، برای دومین بار در یک سال گذشته هدف حمله دزدان دریایی قرار گرفت اما بر خلاف دفعه پیش دزدان دریایی این بار موفق به ربودن نفتکش شدند.
- 25 تیر 93 حمله دزدان دریایی به نفتکش مالزیایی. مقام های ارتش و دولت مالزی اعلام کردند که دزدان دریایی به یک نفتکش مالزیایی در تنگه مالاکا در دریای چین حمله کردند و همه نفت آن را تخلیه کرده‌اند.
- 8 دی 93 نجات نفتکش ایرانی از دست دزدان دریایی. یک فروند نفتکش ایران در ورودی تنگه باب المندب از محاصره دزدان دریایی نجات داده شد.
- 15 دی 93 نجات نفتکش ایران از حمله دزدان دریایی. ناوگروه سی و دوم نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با موفقیت یک فروند نفتکش ایرانی را در 120 مایلی سواحل موکلای یمن از چنگ دزدان دریایی نجات داد.
- 2 فروردین 94 حمله دزدان دریایی به نفتکش ایرانی ناکام ماند. نیروی دریایی ارتش اعلام کرد در روز پایانی سال 93 دزدان دریایی خلیج عدن با قصد تصرف کشتی نفتکش ایرانی، چند بار به کشتی حمله کردند، که این حمله ها ناکام ماند.
- 2 دی 94 نفتکش ایرانی در تنگه باب‌المندب نجات یافت. ناوشکن سبلان جمهوری اسلامی ایران، یک فروند نفتکش ایرانی را از هجوم دزدان دریایی در تنگه باب‌المندب نجات داد.
- 15 مرداد 95 برخورد نفتکش ایرانی با کشتی کانتینربر سوئیسی در تنگه سنگاپور مقامهای حمل و نقل سنگاپور اعلام کردند یک نفتکش ایرانی با یک کشتی کانتینر بر در تنگه سنگاپور برخورد کرد، اما این برخورد با وجود آسیب، سبب آلودگی آبهای منطقه نشده است.در این حادثه 10 کانتینر خالی به دریا پرتاب شد و و چهار کانتینر نیز به روی عرشه نفتکش ایرانی سقوط کرد.
- 17 دی 96 برخورد نفتکش سانچی با کشتی فله بر چینی. یک فروند نفتکش تحت مدیریت شرکت ملی نفتکش ایران در مسیر کره جنوبی بر اثر برخورد با یک کشتی باری منفجر شد.
بیشترین حوادث نفتکش ها مربوط به ربودن آنها توسط دزدان دریایی و پس از آن برخورد نفتکشها بایکدیگر و یا برخورد نفتکش ها با قایق و کشتی های تجاری قرار دارد.
متاسفانه اکثرا در برخورد و آتش سوزی نفتکشها جان خدمه نفتکش به خطر افتاده است که غالبا آنها جان خود را در این حوادث از دست داده اند که بیشترین تعداد جانباختگان در این حوادث مربوط به نفتکش سانچی است که 32 خدمه آن در دم جان باختند.
*ایران رکورد دار حوادث نفتکش ها
اما نکته حائز اهمیت تعداد حوادثی است که برای نفتکش های ایرانی در طول این چند سال رخ داده است تقریبا 31 درصد از کل این حوادث را در جهان شامل می شود نمودار زیر نشان می دهد حوادثی که برای نفتکش های ایرانی رخ داده نسبت به کل این حوادث رقم قابل توجهی است.
این گزارش تصریح می کند قطعا حادثه نفتکش سانچی آخرین حادثه در تاریخ دریانوردی جهان نخواهد بود که قطعا باید مسئولان مربوطه فکری در خصوص تامین امنیت نفتکش های ایران کنند تا آماری که اکنون به ضرر ایران است اصلاح شود.
نظرات بسته شده است.