پتانسیل‌های بندر امام خمینی
در پاسخ به این سؤال که ظرفیت‌های بالقوه بندر امام خمینی (ره) چیست، باید ابتدا فرصت‌ها و شرایط فعلی را روشن کنیم. بندر امام خمینی (ره) بندری چندمنظوره است که ماموریت اصلی آن در زمینه کالاهای اساسی است و این نقش را نیز به خوبی ایفا می‌کند. خوشبختانه در این زمینه، دولت محترم و مدیریت مرکزی سازمان، برنامه‌ریزی مناسبی کرده‌اند. در نتیجه این برنامه‌ریزی در حال حاضر ۸۰ درصد از کالاهای اساسی کشور از طریق این بندر تخلیه و بارگیری می‌شود. تجهیزاتی که به این بندر اختصاص داده شد و نوع سرمایه‌گذاری در اراضی پشتیبانی و اراضی موجود، همه و همه سبب شده است بندر امام خمینی (ره) بازیگر اصلی این عرصه باشد.
بندر امام خمینی (ره) تا سال گذشته در جذب سرمایه‌گذاری رتبه اول کشور را داشته است. ۱۲ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری در بخش خصوصی و ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری دولتی عدد بزرگی است. این سرمایه‌گذاری علاوه بر اینکه با هدف رونق فعالیت‌های جاری بوده، توسعه را نیز مدنظر داشته است. در واقع به راهبرد توسعه نیز توجه شده است.
به این ترتیب، ۸۰ درصد از کالاهای اساسی کشور از این بندر تأمین می‌شود. ما سالانه حدود ۴۵ میلیون تن کالا تخلیه و بارگیری می‌کنیم.
از سوی دیگر، بندر امام خمینی از نظر زیرساخت ریلی وضع ویژه‌ای دارد. با این حال از ۴ سال گذشته و با حضور آقای آخوندی در وزارت راه و شهرسازی و جناب سعیدنژاد در سازمان بنادر و دریانوردی، جلسات متعدد کارشناسی برگزار شده است تا سهم ریلی در این بندر افزایش پیدا کند.
در نتیجه این تلاش‌ها، ما توانستیم ۵۰ درصد سهم ریل را افزایش دهیم که این در ۵ ماه اول سال جاری ممکن شده است. ۴۳ درصد افزایش تعداد واگن و ۵۰ درصد افزایش جابه‌جایی.
به موازات این موضوع، سرمایه‌گذاری‌هایی جذب و سایت‌های عملیاتی تأسیس شد و با ایجاد خطوط ریلی جدید به شبکه ریلی کشور وصل شدیم. انعقاد قرارداد با فولاد خوزستان از جمله همین فعالیت‌هاست که بر اساس آن، درصد زیادی از تخلیه و بارگیری از بندر امام انجام می‌شود. اما این همه ظرفیت ما نیست. باید این مسیر ادامه یابد. هنوز هم ظرفیت‌هایی هست که می‌تواند فعال شود.
ترانشیپ یکی از مواردی است که باید جدی‌تر پیگیری شود. در حال حاضر، یک خط کشتیرانی به طور مستقیم از آسیای جنوب شرقی به بندر امام می‌آید که پس از برجام محقق شد. در واقع، این بار به طور مستقیم بدون ترانشیپ به بندر امام می‌آید که امتیاز بزرگی است، اما باید ترانشیپ را مدنظر داشت.
از سوی دیگر، باید اراضی پشتیبانی که طرح مطالعاتی آن تمام شده است، فعال شود. این اراضی ۶۰۰ هکتاری بیش از پیش مؤثر خواهد بود. البته، این امر مسلتزم این است که محیط زیست مجوزهای لازم را به ما بدهد تا سرمایه‌گذارها بتوانند بیایند و ارزش افزوده ایجاد کنند. در حال حاضر، سه کارخانه در بندر امام وجود دارد که از میان آنها، یک کارخانه روغن خوراکی به بهره‌برداری رسیده و تحکیم بستر کارخانه‌های دیگر هم انجام شده است.
از این نظر، بندر امام خمینی (ره) یکی از مناسب‌ترین گزینه‌هاست. صنایعی که نیازمند مواد اولیه است، باید به آب نزدیک باشد. این نزدیکی به آب سبب کاهش هزینه تولید خواهد شد که برای اقتصاد ملی بسیار مهم است. در حقیقت، انتقال کارخانه‌ها به اراضی پشتیبانی و ایجاد صنایعی که ارزش افزوده ایجاد می‌کنند، سیاستی است که باید بیش از همیشه به آن توجه کنیم. کاهش هزینه جابه‌جایی و دسترسی سریع به دریا تأثیراتی را بر هزینه تمام‌شده ایجاد می‌کند که بسیار چشمگیر است.
نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم به بندر امام خمینی (ره) برای ورود کانتینر توجه شود. بهینه‌سازی این بندر برای موارد دیگری بوده است که باید به آنها توجه شود؛ همان‌طور که بندر شهید رجائی برای ورود و خروج کانتینر بهینه شده است. کانتینرها با لاینرها می‌رسد و به صرفه است که این کار در بندر شهید رجائی انجام شود.
زیرساخت‌های ریلی بندر امام خمینی (ره) و داشتن اراضی پشتیبانی گسترده فرصتی مناسب را برای صنایع و بهبود وضعیت اقتصادی کشور ایجاد می‌کند تا در شرایط مناسب‌تری به تولید برسند. این همان ظرفیتی است که باید در کانون توجه باشد و در دستور کار قرار بگیرد. که امیدوارم به زودی چنین اتفاقی صورت بگیرد.
سعدالله عبداللهی-مدیرکل اداره بنادر دریانوردی استان خوزستان- هفته نامه حمل و نقل
نظرات بسته شده است.