شاید این بهانه جدیدی از سوی طرف هندی باشد زیرا پیشتر کندی حرکت توسعه بندرگاه چابهار را بر گردن عدم همکاری طرف ایرانی انداخته می شد. این بیانات نشان می دهد که دهلی نو به هر دلیلی که می توان برای آن متصور بود، از بلند پروازیهای استراتژیک در منطقه درحال منصرف شدن است، امری که در طرح های هندی همیشه مشهود است.
بندر چابهار که در خلیج عمان و در امتداد تنگه هرمز واقع شده است، در امیدهای هند برای گشایش یک کریدور حملونقل به سوی آسیای مرکزی و افغانستان و دور زدن پاکستان، نقش محوری داشته است.
پس از لغو تحریمهای ایران،هند با ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه برای تسریع در توسعه این بندر وارد بازار گشت، ولی شرکتهای دولتی هندی که کار توسعه چابهار را برعهده دارند، هنوز موفق نشده اند حتا یک مناقصه برای تامین تجهیزاتی مانند جرثقیلها و لیفتراکها به ایران اعطا کنند.
دو مقام هندی به رویترز اظهار کرد ه انند: گروه مهندسی سوئیسی لیبهر و کانکرینز و کارگوتک فنلاند به شرکت ایندیا پورتس گلوبال که در حال ساخت این بندر در دریای عمیق است، اعلام کردهاند که بانکهایشان به دلیل ابهام نسبت به سیاست آمریکا آماده نیستند مبادلات مربوط به ایران را تسهیل کنند،پس قادر به دادن پیشنهاد در مناقصه های این بندرگاه نیستند.
این شرکتها نقریبن 90 درصد بازار تجهیزات سفارشی برای ساخت اسکلهها و پایانههای کانتینری را در دست دارند.
یک مقام هندی اظهار کرد: نخستین مناقصه در سپتامبر برگزار شد، اما به دلیل نگرانی از تجدید تحریمها، تقاضاهای معدودی را جلب کرد. این نگرانی از ژانویه تشدید شده است.
یک مقام هندی دیگر نیز که مایل نبود نامش فاش شود، به رویترز گفت: اکنون وضعیت به گونهای است که ما دنبال تامین کنندگان میدویم.
در این میان کسی ازکانکرینز حاضر نشد در این باره اظهارنظر کند و تنها تایید کرد که این شرکت در این پروژه حضور ندارد، ولی دلیل آن را عنوان نکرد. شرکتهای کارگو تک و لیبهر نیز در این باره اظهارنظری نکرده اند.
بعضی از مناقصهها از سپتامبر سه بار برگزار شدند زیرا نتوانستند پیشنهاد دهندهای را جذب کنند. تنها یک شرکت چینی از آن زمان برای تامین بعضی از تجهیزات پا پیش گذاشته است که هنوز نسبت به آن نیز ابهاماتی وجود دارد .
لغو تحریمهای سازمان ملل و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ تا حدودی دسترسی ایران به سیستم مالی بین المللی را که برای تجارت حیاتی است، فراهم کرد، اما بانکهای بینالمللی که در آمریکا حضور دارند، به دلیل نگرانی از نقض تحریمهای یک جانبه واشنگتن که همچنان به قوت خود باقی هستند، تمایلی برای تسهیل توافقهای ایران نشان نمیدهند.
به گفته سفیر هند در ایران، پروسه تامین تجهیزات برای بندر چابهار در جریان بوده و ساخت بعضی از جرثقیلهای سفارشی حداکثر ۲۰ ماه به طول میانجامد. وضعیت بانکی نیز به آهستگی رو به بهبود است.
وی در ایمیلی به رویترز گفت: مناقصهها به دلایل مختلف از جمله عدم رعایت خصوصیات فنی مجددا برگزار شدهاند و کانالهای بانکی در ماههای اخیر تا حدودی بهبود پیدا کردهاند.
هند بیش از یک دهه است که به دنبال توسعه بندر چابهار به عنوان قطبی برای پیوند این کشور و رشد تجارت خارجی خود به کشورهای سرشار از منابع آسیای مرکزی و افغانستان بوده است. دسترسی به این کشورها به دلیل روابط تیره هند با پاکستان، در حال حاضر بسیار پیچیده شده است.
تاخیرهای اداره، مذاکرات دشوار با ایران و ریسک برانگیختن ناخشنودگی واشنگتن به معنای این بوده که تاکنون پیشرفت اندکی در کار توسعه این بندر وجود داشته است. اما نارندرا مودی، نخست وزیر هند تحت تاثیر توسعه بندر گوادار پاکستان از سوی چین که در فاصله حدود ۱۰۰ کیلومتری چابهار قرار دارد، برنامههای سرمایهگذاری عظیمی حول چابهار رونمایی کرده و پیشنهاد کمک برای ساخت خطوط راه آهن، جادهها و کارخانههای تولید کود که به ۱۵ میلیارد دلار بالغ میشود را عرضه کرده است.
تاکنون یک خط اعتباری ۱۵۰ میلیون دلاری که هند میخواهد برای توسعه چابهار برای ایران گسترش دهد فعال نشده، زیرا ایران سهم کاری خود را انجام نداده است.
به گفته یک مقام دولتی هند، ایرانی ها این وام را دریافت نکردند، زیرا به دلیل عدم وجود مشارکت کننده یا مشکلات بانکی مناقصهها را اعطا نکرده اند. امری که بارها از سوی هندی ها مطرح شده است و کم کاری را بر گردن طرف ایرانی انداخته اند. با این اوضاع سفیر هند اظهار کرده است: ایران اعلام کرده که پیشنهادها برای استفاده از این خط اعتبار را ارسال خواهد کرد.
مینا سینگ روی، مدیر مرکز آسیای مرکزی در موسسه تحلیلها و مطالعات دفاعی در دهلی نو میگوید افزایش تنشها میان واشنگتن و تهران، بر پروژه توسعه بندر چابهار تاثیر خواهد گذاشت.
نظرات بسته شده است.