بازار کشتی‌های کانتینری در مرز بحران؟

سی نیوز-سرویس بین الملل-* بر اساس آخرین گزارش منتشرشده توسط اتحادیه کارگزاران کشتی هامبورگ و برمن (VHBS) e.V در تاریخ ۲۰ نوامبر ۲۰۲۵، شاخص “نیو کان‌تکس” (New ConTex) که وضعیت بازار اجاره کشتی‌های کانتینری را اندازه‌گیری می‌کند، با ثبت رقم ۱۴۹۴ واحد، کاهش اندک ۰.۳ درصدی نسبت به هفته گذشته را تجربه کرده است. این شاخص نسبت به ماه قبل نیز با ۲۰ واحد کاهش، ۱.۳ درصد افت داشته است، اما در مقایسه با سال گذشته رشد قابل توجه ۹.۷ درصدی را نشان می‌دهد. تحلیلگران بازار تاکید دارند که با وجود کاهش‌های جزئی هفتگی، هنوز نمی‌توان روند نزولی مطلقی را برای بازار اجاره کشتی‌های کانتینری اعلام کرد.

فعالیت بازار در هفته جاری مناسب گزارش شده و توجه‌ها پس از افزایش قراردادهای پاناماکس برای سال ۲۰۲۶، به سمت کشتی‌های فیدر کوچک (Feeder) معطوف شده است. مذاکرات برای اجاره کشتی‌های ۲۵۰۰ تا ۲۸۰۰ TEU در نیمه دوم سال ۲۰۲۶ در حال افزایش است، در حالی که برای فیدرهای کوچک‌تر، وضعیت همچنان به نوعی «بازی لحظه‌ای» نزدیک است. مالکان کشتی‌های ۱۱۰۰ TEU و ۱۷۰۰ TEU با عرضه محدود، توانسته‌اند نرخ‌های روزانه اجاره خود را در سطح مناسبی حفظ کنند.

نرخ‌های اجاره روزانه کشتی‌ها (USD/day) – ۲۰ نوامبر ۲۰۲۵

تغییرات ماهانه و سالانه نرخ‌ها

تحلیل تغییرات نشان می‌دهد که کشتی‌های ۱۷۰۰ TEU با قرارداد ۱۲ ماهه بیشترین رشد سالانه را با ۲۶.۱ درصد افزایش داشته‌اند، در حالی که کشتی‌های ۴۲۵۰ TEU تنها بخش بازار هستند که نسبت به سال قبل کاهش نرخ داشته‌اند. از نظر تغییرات ماهانه، کشتی‌های ۲۷۰۰ TEU بیشترین افت را ثبت کرده‌اند و کشتی‌های ۳۵۰۰ TEU رشد غیرمنتظره ۶.۱ درصدی را تجربه کرده‌اند.

روند نرخ‌ها و شاخص New ConTex

روند شاخص New ConTex از ژانویه ۲۰۲۴ تا نوامبر ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که بازار اجاره کشتی‌ها پس از افزایش‌های شدید نیمه اول سال ۲۰۲۴، وارد مرحله‌ای از ثبات نسبی شده است. بالاترین نرخ‌ها در نیمه اول ۲۰۲۵ مربوط به کشتی‌های ۴۲۵۰ TEU با نرخ روزانه ۵۱ تا ۵۳ هزار دلار بوده و پایین‌ترین نرخ‌ها متعلق به کشتی‌های ۱۱۰۰ TEU با محدوده ۱۵ تا ۱۸ هزار دلار است.

چشم‌انداز بازار با توجه به بازگشایی احتمالی دریای سرخ نیز مورد توجه فعالان قرار دارد. در صورت بازگشایی این مسیر، ظرفیت مازاد خطوط اصلی می‌تواند بازی بازار را تغییر دهد و همچنین بازار فیدرهای مدیترانه و کشتی‌های کوچک‌تر ممکن است شاهد تغییرات مهمی باشد.

ارزیابی تغییرات هفتگی شاخص

اتحادیه VHBS از یک راهنمای بصری برای ارزیابی تغییرات هفتگی استفاده می‌کند:

• up (صعود): +۲٪ یا بیشتر

• steady up (صعود ثابت): +۱٪ تا +۱.۹٪

• steady (ثابت): ±۱٪

• steady down (نزول ثابت): -۱٪ تا -۱.۹٪

• down (نزول): -۲٪ یا کمتر

با توجه به این معیارها، شاخص New ConTex با کاهش جزئی ۰.۳٪، در محدوده steady down قرار گرفته است که نشان‌دهنده ثبات نسبی بازار و کاهش بسیار محدود نرخ‌ها است.

با توجه به آخرین داده‌های شاخص New ConTex و نرخ‌های اجاره کشتی‌ها، بازار کشتی‌های کانتینری با وجود کاهش‌های جزئی هفتگی و ماهانه، همچنان در مسیر نسبی ثبات قرار دارد. رشد سالانه شاخص و افزایش نرخ برخی گروه‌های کشتی نشان می‌دهد که هنوز شرایط بحرانی کامل برقرار نیست، اما نشانه‌هایی از فشار بر بازار و تغییر تمرکز به فیدرهای کوچک وجود دارد. فعالان بازار باید با دقت روند عرضه و تقاضا را دنبال کنند و اثرات احتمالی بازگشایی مسیرهای جدید مانند دریای سرخ را بر نرخ‌ها و قراردادها در نظر بگیرند.