رقابت خاموش در اعماق اقیانوس؛ آمریکا و چین در پی سلطه بر منابع معدنی زیر دریا!
سی نیوز-سرویس بین الملل – به گزارش فایننشال تایمز، ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا به‌زودی فرمانی اجرایی صادر خواهد کرد که به موجب آن، این کشور مجاز خواهد بود به ذخیره‌سازی ثروت عظیم مواد معدنی حیاتی موجود در بستر اقیانوس آرام بپردازد. این اقدام در راستای کاهش وابستگی آمریکا به زنجیره تأمین تحت سلطه چین در حوزه مواد معدنی راهبردی و نیز تقویت توان داخلی این کشور در صنایع نوین صورت می‌گیرد.
کف اقیانوس‌ها، به‌ویژه در بخش‌هایی از اقیانوس آرام، میزبان نودول‌هایی فلزی با ترکیبات غنی از نیکل، کبالت، مس و منگنز است که در کنار عناصر خاکی کمیاب، نقشی حیاتی در تولید باتری‌های پرظرفیت، فناوری‌های پیشرفته و سامانه‌های نظامی ایفا می‌کنند. عناصر خاکی کمیاب، گروهی متشکل از ۱۷ عنصر هستند که در تولید تجهیزات پیشرفته، از گوشی‌های هوشمند گرفته تا موشک‌های هدایت‌شونده، کاربرد دارند.
در حال حاضر، چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و فرآوری‌کننده این عناصر در جهان به شمار می‌آید و طبق برآورد سازمان زمین‌شناسی آمریکا، نزدیک به ۷۰ درصد از تولید جهانی و بیش از ۹۰ درصد از فرآوری این عناصر در کنترل چین است. چنین سلطه‌ای به پکن امکان داده است تا از این مزیت ژئو اقتصادی در مواجهه با رقبا بهره‌برداری راهبردی نماید.
دولت ایالات متحده، در مواجهه با این چالش، قصد دارد با بهره‌گیری از الگویی مشابه آنچه در زمینه نفت خام و طلا تجربه کرده است، اقدام به تشکیل «ذخیره‌ای استراتژیک» از این عناصر در خاک خود نماید. هدف از این ذخیره‌سازی، آمادگی در برابر سناریوهایی همچون بروز درگیری با چین یا اختلال در واردات مواد حیاتی است؛ تا در صورت لزوم، بتواند از منابع داخلی برای تأمین نیازهای حیاتی صنایع استفاده کرد.
در تکمیل این رویکرد، دولت ترامپ طرح‌هایی را برای تسهیل و تسریع در روند صدور مجوزهای استخراج از بستر دریا دنبال کرده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که دولت پیشین آمریکا در نظر داشت شرکت‌های داخلی را از پیروی از فرآیندهای بین‌المللی وابسته به سازمان ملل معاف کند و به آنان اجازه دهد مستقیماً از اداره ملی اقیانوس‌شناسی آمریکا (NOAA) مجوز دریافت کنند.
همزمان، در سطح سرزمینی نیز گام‌هایی برای کاهش وابستگی به واردات مواد معدنی برداشته شده است. فرمان اجرایی دیگری که پیش‌تر به امضای ترامپ رسید، با فعال‌سازی قانون تولید دفاعی، مسیر را برای تقویت استخراج و فرآوری مواد معدنی در خاک آمریکا هموار ساخت.
این تحرکات در شرایطی انجام می‌گیرد که چین نیز برنامه‌های گسترده‌ای برای بهره‌برداری از منابع معدنی بستر دریا در دستور کار دارد و به باور برخی تحلیل‌گران، آماده پیشتازی در «رقابت برای رسیدن به عمق» است. رقابتی که اگرچه در ظاهر اقتصادی و فناورانه است، اما پیامدهای ژئوپلیتیکی و زیست‌محیطی قابل توجهی به همراه دارد.
کارشناسان هشدار می‌دهند که بدون تعریف چارچوب‌های حقوقی شفاف و پایدار، بهره‌برداری گسترده از منابع اعماق دریا می‌تواند به منازعات آینده و آسیب‌های جبران‌ناپذیر زیست‌محیطی منجر شود.
نظرات بسته شده است.