تفاوت‌های استراتژیک در صنعت گردشگری لوکس دریایی ؛ از عربستان تا ایران

تحریریه سی نیوز-*در سال‌های اخیر، عربستان سعودی به‌طور جدی وارد رقابت جهانی در صنعت گردشگری لوکس شده است. این کشور با پروژه‌هایی نظیر جزیره «امهات» و افتتاح اقامتگاه فوق‌لوکس «نُجُما»، که زیرمجموعه زنجیره Ritz-Carlton است، به‌شکل چشمگیری در این عرصه رشد کرده است. این اقامتگاه که در بستر بکر دریای سرخ و با رویکردی مبتنی بر پایداری و معماری زیست‌سازگار طراحی شده، نه‌تنها موفق به کسب عنوان «بهترین هتل جدید جهان» از سوی Forbes Travel Guide در سال ۲۰۲۴ شد، بلکه تصویری نو از عربستان در عرصه جهانی ارائه داد. این تصویر نشان‌دهنده مقصدی است که فراتر از زیارت، به‌دنبال جذب گردشگران ممتاز و ارائه تجربه‌ای سطح بالا است.

در مقابل، ایران با سواحل گسترده و بکر در جنوب، تنوع اقلیمی و فرهنگی غنی، و جزایری چون قشم، کیش، هنگام و هندورابی، از ظرفیت‌های فراوانی برای توسعه گردشگری لوکس برخوردار است. اما به دلیل چالش‌های ساختاری، ضعف سیاست‌گذاری، و محدودیت‌های بین‌المللی، هنوز نتوانسته است از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری بهینه داشته باشد.

عربستان سعودی با پروژه‌های ملی عظیم و حمایت دولت از آن‌ها در چارچوب چشم‌انداز ۲۰۳۰، توانسته است توسعه‌ای قابل توجه در صنعت گردشگری لوکس داشته باشد. همکاری فعال این کشور با برندهای معتبر جهانی مانند Ritz-Carlton، Accor و Aman و تأکید بر توسعه پایدار و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، در کنار جذب گردشگران بین‌المللی با توان اقتصادی بالا، به آن کمک کرده است تا جایگاه خود را در این بازار تثبیت کند.

از سوی دیگر، ایران با مشکلاتی از جمله عدم حضور برندهای معتبر بین‌المللی به‌دلیل تحریم‌ها، زیرساخت‌های نامناسب در مناطق ساحلی و گردشگرپذیر، و فقدان استراتژی جامع و بلندمدت در حوزه گردشگری لوکس مواجه است. نگاه امنیتی به توسعه مناطق مرزی و نبود حمایت مؤثر از بخش خصوصی نیز از دیگر چالش‌های پیش‌روی ایران است.

با این حال، ایران می‌تواند با بازنگری در سیاست‌ها و تمرکز بر توسعه پایدار گردشگری در جزایر جنوبی، جذب سرمایه‌گذاران ایرانی خارج از کشور، و ارائه بسته‌های سفر متنوع، نقش فعالی در بازار گردشگری لوکس ایفا کند. ایجاد مناطق آزاد واقعی، تضمین بازگشت سرمایه، تسهیل واردات تجهیزات گردشگری و آموزش نیروی انسانی بومی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند بخشی از عقب‌ماندگی ایران در این زمینه را جبران کنند.

برای تحقق این هدف، ایران نیازمند اصلاح چارچوب‌های قانونی سرمایه‌گذاری خارجی، فعال کردن دیپلماسی گردشگری و بازتعریف برند ملی، ارتقای شاخص‌های جهانی مانند رقابت‌پذیری گردشگری و زیرساخت‌های خدماتی، و بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان ایرانی در خارج از کشور به‌عنوان تسهیل‌گران سرمایه‌گذاری و انتقال دانش است.

جدول مقایسه‌ای سیاست‌های گردشگری لوکس؛ عربستان سعودی در برابر ایران