توسعه پایدار دریا محور در سایه تفکیک وزارتخانه راه و شهرسازی: تحلیل فرصت‌ها و چالش‌ها

به گزارش سی نیوز بخه نقل از مارین نیوز، مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی مبنی بر بررسی یک فوریت طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی، فرصتی برای بازتعریف ساختار مدیریتی کشور در حوزه‌های حمل‌ونقل و مسکن به شمار می‌رود. این طرح که در حال حاضر در مرحله بررسی‌های تخصصی کمیسیون عمران قرار دارد، می‌تواند تأثیرات بنیادینی بر توسعه زیرساخت‌های کشور، به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل دریایی و مدیریت پایدار دریاها، برجای بگذارد.

در همین راستا، انجمن مهندسی دریایی ایران با انتشار گزارشی جامع، به بررسی فرصت‌ها و چالش‌های این طرح پرداخته است. در این گزارش، تفکیک وزارتخانه به دو نهاد مستقل «وزارت راه و ترابری» و «وزارت مسکن و شهرسازی» به‌عنوان راهکاری برای تقویت تمرکز و هماهنگی در حوزه‌های حمل‌ونقل دریایی، توسعه بنادر و حفاظت از محیط زیست دریایی معرفی شده است.

در این گزارش بطور خلاصه  آمده است:

مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۱۸ دی ۱۴۰۳ با تصویب یک فوریت طرح تفکیک وزارت راه و شهرسازی، گامی به سمت بازگشت به ساختار پیشین برداشت. طبق این طرح، وزارتخانه به دو بخش مستقل تقسیم خواهد شد: وزارت مسکن و شهرسازی برای سیاست‌گذاری در حوزه مسکن و وزارت راه و ترابری برای مدیریت حمل‌ونقل و زیرساخت‌های جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی.

موافقان این طرح بر این باورند که گستردگی وظایف در وزارت راه و شهرسازی کنونی باعث کاهش تمرکز و کارایی شده است. آنها اعتقاد دارند که تفکیک وظایف، مدیریت تخصصی‌تر و رفع ناکارآمدی‌های موجود را به دنبال خواهد داشت. تجربه ناموفق ادغام در سال ۱۳۹۰ نیز دلیل قانع‌کننده‌ای برای بازنگری در این ساختار عنوان شده است.

در مقابل، مخالفان طرح به افزایش هزینه‌های اجرایی و اداری اشاره می‌کنند. از دید آنها، تفکیک وزارتخانه می‌تواند باعث بروز ناهماهنگی بین دو بخش شود و مشکلات تازه‌ای ایجاد کند. برخی معتقدند به جای تفکیک، اصلاح مدیریت در چارچوب فعلی راه‌حل بهتری برای حل مشکلات است.

تأثیر بر توسعه دریا محور نیز از جمله موضوعات مهم این تغییر است. تمرکز بر زیرساخت‌های بندری، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه صنایع دریایی از مزایای احتمالی تفکیک خواهد بود. با این حال، چالش‌هایی مانند افزایش بوروکراسی، دشواری در هماهنگی بین بخش‌ها و انتقال مسئولیت‌ها نیز پیش‌بینی می‌شود.

در مجموع، تفکیک وزارت راه و شهرسازی می‌تواند فرصتی برای تمرکز بر حوزه‌های تخصصی باشد، اما موفقیت آن به برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت چالش‌های احتمالی وابسته است.