تأثیرپذیری تجارت دریایی از درگیری‌های ژئوپلیتیکی در سال ۲۰۲۴
به گزارش سی نیوز به نقل از مانا ، اختلالات شدید در تجارت دریایی جهان به طور قابل توجهی در مسیر‌های کلیدی مانند دریای سرخ، دریای سیاه و کانال سوئز مشاهده شد. این اختلالات خطرات عمده‌ای برای قابلیت اطمینان تجارت و زنجیرۀ تأمین جهانی کرد.
تشدید تنش‌های ژئوپلیتیکی دریانوردان را در معرض خطر جدی قرار داده و آبراه‌های حیاتی را به مناطق خطرناک تبدیل کرده است.
حملات موشکی به کشتی‌ها، و حملات هدفمند در مناطقی مانند دریای سرخ و دریای سیاه، دریانوردان را به طور فزاینده‌ای در معرض مخاطرات قرار داده است.
تهدید‌های صورت گرفته نه تنها جان خدمه کشتی‌های عبوری از منطقه را به خطر می‌اندازد بلکه استرس روانی زیادی را بر اعضای خدمه وارد می‌کند، زیرا آنان علیرغم تهدید ایمنی‌شان باید در آب‌های پر خطر حرکت کنند.
فراتر از آسیب فیزیکی برخی دریانوردان با احتمال بازداشت در مناطق آسیب‌پذیر مواجه هستند و همواره با اضطراب دائمی از فعالیت در مناطق مستعد خطر رو‌به‌رو می‌شوند.
اداره کارگران مهاجر دریایی فیلیپین (DMW) گزارش داد ۷۴۰ دریانورد فیلیپینی در حین حرکت در آب‌های ناآرام دریای سرخ و خلیج عدن از زمان شروع درگیری‌ها تا نوامبر ۲۰۲۴ میلادی مورد تهدید واقع شده‌اند.
با تداوم این خطرات، حفاظت از دریانوردان و اطمینان از رفاه آنها باید به یک اولویت جهانی تبدیل شود. بدین ترتیب اتخاذ تدابیر امنیتی قوی‌تر، افزایش حمایت از سلامت روان، و تلاش‌های دیپلماتیک قوی برای کاهش خطرات در مناطق مورد نظر ضروری است.
از نوامبر ۲۰۲۳ تا نوامبر سال ۲۰۲۴ میلادی حدود ۹۰ کشتی در دریای سرخ مورد هدف قرار گرفته است. بر اساس داده‌های مؤسسه MarineTraffic، این حملات باعث کاهش چشمگیر۵۶ درصدی ترانزیت کشتی‌ها در منطقه شده است. این درحالی است که حمله به کشتی‌ها در دریای سیاه در این آمار‌ها گنجانده نشده است.
در این ارتباط باید گفت با وجود تلاش‌های بین‌المللی، وضعیت همچنان حل نشده باقی مانده و پیامد‌های گسترده‌ای را همچنان در پی دارد که دامنه آن بدون شک به سال ۲۰۲۵ میلادی نیز کشیده خواهد شد.
تهدید محیط زیست دریایی
فراتر از تهدید امنیتی، این درگیری‌ها خطرات زیست‌محیطی قابل توجهی را نیز به همراه دارد.
در آگوست سال ۲۰۲۴ میلادی، نفتکش یونانی که حامل ۱۵۰ هزار تُن نفت خام بود، مورد حمله موشکی قرار گرفت که ضمن وارد شدن خسارات زیادی به آن این حمله باعث آتش‌سوزی در کشتی شد.
این نفتکش در تاریخ ۱۶ ماه سپتامبر با موفقیت یدک‌کش شد و از یک فاجعه بزرگ زیست‌محیطی جلوگیری کرد. این حادثه بر نیاز به حفاظت قوی‌تر از شناور‌های فعال در مناطق درگیری تأکید می‌کند.
علاوه بر این، چالش‌های رخ داده در دریای سرخ منجر به افزایش انتشار کربن از کشتی‌های تجاری اقیانوسی شده است، زیرا کشتی‌ها مجبور شده‌اند نسبت به تغییر مسیر به سمت دماغه امید نیک ادامه دهند.
با توجه به شاخص انتشار کربن که از سوی مؤسسات Xeneta و Marine Benchmark Carbon Emissions Index (CEI) اعلام شده، انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در سه ماهه اول ۲۰۲۴ میلادی به رکورد ۱۰۷.۴ امتیاز رسید که ناشی از افزایش ۶۳ درصدی انتشار برای محموله‌های خاورِ دور به مدیترانه و افزایش ۲۳ درصدی برای ارسال به شمال اروپا بود.
حملات به بنادر دریای سیاه و افزایش ناوگان سایه
علاوه بر آنچه در زمینه دریای سرخ مطرح شد، دریای سیاه نیز به دلیل حملات موشکی به زیرساخت‌های بندر جنوبی اوکراین دچار اختلالات قابل توجهی شده است.
این حملات تأسیسات کلیدی اوکراین را هدف قرار داده و به شدت بر صادرات غلات اوکراین و ثبات کلی اقتصادی آن تأثیر گذاشته است.
از سوی دیگر سال ۲۰۲۴ میلادی صنعت کشتیرانی شاهد افزایش قابل‌توجهی در بخش فعالیت ناوگان سایه که به تانکر‌های قدیمی اطلاق می‌شود و اغلب فاقد بازرسی و پوشش بیمه مناسب هستند، بود. این کشتی‌ها اغلب تحت مالکیت نامشخص کار می‌کنند و تلاش می‌کنند با کار بدون سیستم‌های شناسایی خودکار (AIS) تحریم‌ها‌ی اتحادیه اروپا و آمریکا را دور بزنند.
به گفته تحلیلگر مؤسسه گیبسون،۶۳ درصد از تانکر‌هایی که در سال ۲۰۰۹ میلادی یا قبل از آن، ساخته شده‌اند، هم اکنون در ناوگان سایه فعال هستند و اغلب فرآورده‌های نفتی و گازی تحریم شده کشور‌هایی مانند ونزوئلا و روسیه را حمل می‌کنند.
در این میان از ژانویه تا آگوست ۲۰۲۴ میلادی، شرکت لجستیکی CREA افزایش ۲۷۷ درصدی در فعالیت نفتکش‌های سایه در تنگه دانمارک را در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۳ میلادی گزارش کرد.
ناگفته نماند، فعالیت ناوگان سایه به کشتی‌های حامل LNG نیز گسترش یافته است. اتحادیه اروپا تخمین زده است حدود ۴ تا ۶ میلیارد متر‌مکعب LNG روسیه از طریق بنادر اتحادیه اروپا در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ میلادی به کشور‌های ثالث ارسال شده است.
طبق گزارش‌ها، بیش از ۵۰ فروند کشتی LNG از اواخر سال ۲۰۲۳ تا نیمه اول ۲۰۲۴ میلادی به کشور امارات منتقل شده‌اند.
افزایش دو برابری نرخ حمل کالا
بررسی‌های UNCTAD حاکی است نرخ حمل‌و‌نقل دریایی در سال ۲۰۲۴ میلادی به دلیل تغییر مسیر کشتی‌ها، ازدحام بندر و افزایش هزینه‌های عملیاتی به شدت بالا رفته است.
بدین ترتیب تا اواسط سال ۲۰۲۴ میلادی، شاخص حمل‌و‌نقل کانتینری شانگهای (SCFI) نسبت به اواخر سال ۲۰۲۳ میلادی بیش از دو برابر شد که ناشی از مسافت طولانی‌تر حمل‌و‌نقل، مصرف سوخت بالاتر و افزایش حق بیمه بود.
اگر این افزایش در نرخ حمل‌و‌نقل ادامه یابد، قیمت جهانی مصرف کننده در سال ۲۰۲۵ میلادی بدون تردید افزایش می‌یابد.
خطر در کمین اقتصاد‌های آسیب پذیر
ادامه این وضعت برای اقتصاد‌های آسیب پذیری که به شدت به حمل‌و‌نقل دریایی متکی هستند، تأثیر‌گذار است. افزایش هزینه‌های حمل‌و‌نقل باعث کاهش رقابت تجاری، تهدید ثبات اقتصادی و افزایش تورم می‌شود.
درحالیکه بیش از ۸۰ درصد واردات و صادرات جهان در دریا صورت می‌گیرد که حدود ۱۱ میلیارد تُن کالا را شامل می‌شود.
در پایان باید اشاره کرد با تشدید تهدیدات ژئوپلیتیکی در خاورمیانه طی سال ۲۰۲۴ میلادی صنعت دریایی با یک سری از چالش‌های بی‌سابقه مواجه بوده است.
این تحولات نه تنها ایمنی دریانوردان را به خطر انداخته است، بلکه زنجیرۀ تأمین جهانی را مختل کرده و اقتصاد‌های آسیب پذیر را تهدید می‌کند.
برای رسیدگی مؤثر به این مسائل ضروری است که جامعه دریایی جهانی با همکاری تمامی کشور‌ها در سطح بین‌المللی حل چنین چالش‌هایی را در اولویت قرار دهد و راه حل‌هایی ارائه دهد که می‌تواند خطرات را کاهش داده و چالش‌ها را برطرف کند.
منابع: UNCTAD، مؤسسه Xeneta
مترجم: بهاره قهرمانی
نظرات بسته شده است.