افتتاح بندر چانکی پرو و نقش آن در جاده ابریشم دریایی چین

سفر شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، به پرو در آمریکای لاتین برای افتتاح پروژه بندر جدید چین در نزدیکی لیما، همزمان با سفر جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا به اجلاس APEC بود. این بندر پرو نخستین بندر چینی در آمریکای جنوبی بوده که هزینه آن ۳.۵ میلیارد دلار برآورد شده است. مکان و طراحی آن از جنبه راهبرد توسط چینی‌ها در چانسای، در شمال پایتخت پرو، انتخاب شده تا یک مرکز تجاری منطقه‌ای برای پروژه‌های چین و اتصال آنها با آمریکای لاتین و سراسر جهان باشد.

به گزارش سی نیوز به نقل از مانا، مهمترین مزیت این بندر برای چینی‌ها آن است که به کشور‌های آمریکای جنوبی اجازه می‌دهد تا در هنگام معامله تجاری با کشور‌های آسیایی از بنادر مکزیک و ایالات متحده عبور کنند. همچنین، افتتاح بندر جدید توسط چینی‌ها به تقویت موقعیت پرو به عنوان دروازه‌ای برای اتصال خشکی و دریا و همچنین آسیا و آمریکای لاتین عمل می‌کند.

بندر جدید چانکای چین، نخستین بندر هوشمند و بندر سبز در آمریکای جنوبی است که پس از تکمیل آن درآمد هنگفتی ایجاد و فرصت‌های شغلی زیادی برای مردم پرو ایجاد می‌کند. همچنین انتظار می‌رود که در دوره آینده، چین یک کریدور خشکی-دریایی جدید در پرو ایجاد کند تا چین را مستقیماً به همه کشور‌های آمریکای لاتین متصل و «بندر چانکای پرو» به عنوان نقطه آغازین آن باشد.

همچنین تضمین‌های ارائه شده از سوی چینی برای این کریدور، مسیری از رفاه مشترک را برای پرو و شرکای آن در منطقه لاتین و همه کشور‌های آمریکای جنوبی و منطقه کارائیب خواهد گشود.

این اقدام چین را می‌توان به عنوان تلاش جدید پکن برای تضعیف نفوذ آمریکا در حیاط خلوت آن به ویژه در کشور‌های آمریکای لاتین و جنوبی نیز تحلیل کرد، زیرا ایالات متحده کشور‌های مختلف آمریکای لاتین را در دایره مستقیم منافع خود محسوب می‌کند و همواره نسبت به رقابت فزاینده چین در سراسر جهان، به ویژه در آمریکای لاتین و در بعد اقتصادی آن هشدار داده است.

در مورد هدف چین برای نفوذ به منطقه آمریکای لاتین و افتتاح بندر جدید در پرو باید توجه داشت که این تلاش چینی برای پیوند دادن پرو و کشور‌های مختلف آمریکای لاتین در راستای ابتکار و پروژه‌های کمربند و جاده، از طریق ایجاد یک بندر جدید است. کریدور خشکی-دریایی برای اتصال آسیا و کشور‌های آمریکای لاتین در طول بندر بزرگ شانکای که چین در آمریکای لاتین تامین مالی می‌کند و ادغام این بندر جدید چینی در ابتکار جاده ابریشم، علاوه بر کمک به کشور‌های آمریکای لاتین از طریق ایجاد زیرساخت‌ها و توسعه شبکه‌های ناوبری، جاده‌ها و راه‌آهن، با هدف اتصال کشور‌های آمریکای لاتین به تجارت جهانی و کریدور‌های ناوبری دریایی، آنها را با طرح کمربند و جاده چین پیوند می‌دهد.

از همین روی، این بندر در خدمت پروژه‌های توسعه چین و در نتیجه محدود کردن نفوذ آمریکا در سراسر جهان هستند. آمریکا نیز به سرمایه‌گذاری چین در کشور‌های آمریکای لاتین به‌ویژه پروژه بندر جدید پرو واکنش نشان داده تا این کشور‌ها نسبت سرمایه‌گذاری‌های چین محتاط باشند. علاوه بر این، دولت ایالات متحده قصد خود را برای اصلاح موقعیت و سیاست خود در منطقه آمریکای لاتین و دریای کارائیب، با ایجاد تغییرات اساسی و همه‌جانبه در مواجه با کشور‌های با درآمد متوسط اعلام کرد.

همچنین ایالات متحده آمریکا هشدار‌های خود به پرو و کشور‌های آمریکای لاتین را به بهانه ترس از منافع کشور‌های آمریکای لاتین با طرح مواردی مانندعدم احترام چین به قوانین محلی، حقوق بشر و محیط زیست مطرح می‌کند.

پیش از آن، وب‌سایت رسمی شورای امور خارجه آمریکا در تاریخ ۱۵ ژوئن ۲۰۲۳ میلادی مقاله‌ای را با عنوان: «نفوذ رو به رشد چین در آمریکای لاتین» منتشر کرد که در آن اظهار داشت: «نفوذ فزاینده پکن در منطقه نگرانی‌هایی را در واشنگتن و فراتر از آن ایجاد می‌کند. در اینجا، ایالات متحده آمریکا و متحدانش از این بیم دارند که پکن از این روابط برای دستیابی به اهداف ژئوپلیتیکی خود استفاده کند.»

در مورد موضع پرو و تمامی کشور‌های آمریکای لاتین و کارائیب در قبال سیاست واشنگتن نسبت به آنها، این امر را می‌توان دریافت که باوجود تلاش‌های آمریکا در طول سالیان متمادی برای افزایش نفوذ خود در کشور‌های آمریکای لاتین، هنوز در این راستا موفق نشده است. همچنین، اکنون با تغییر موضع ایالات متحده آمریکا به سمت موضع حمایتی، فرصت‌های توسعه تجاری آمریکای لاتین کاهش یافته، تا جایی که برخی از آنها به دلیل سیاست‌های پولی غیرمسئولانه فدرال رزرو آمریکا با بحران‌های متعددی روبه‌رو هستند.

در مقابل، پاسخ چین به این ادعا‌های آمریکا در خصوص توسعه روابط خود با کشور‌های آمریکای لاتین و کارائیب، از طریق رسانه‌های مختلف در چین و روزنامه‌های رسمی آن وابسته به حزب حاکم کمونیست در چین، تمجید از این عوامل تعیین کننده روابط چین با آمریکای لاتین و کشور‌های حوزه کارائیب بود. رسانه‌های چینی اظهار کردند: با وجود فاصله بین چین و کشور‌های آمریکای لاتین و کارائیب، آنها منافع مشترک گسترده‌ای دارند و به عنوان الگوی همکاری بین (کشور‌های جنوبی-جنوبی) به طور مداوم از یکدیگر حمایت و کمک می‌کنند، که با سود متقابل و نتایج برد-برد نمایان می‌شود.

از این رو، چین در دوره آتی بر تعمیق همکاری‌های عملی در زمینه‌های مختلف و ارتقای سطح روابط با کشور‌های آمریکای لاتین و کارائیب تمرکز خواهد کرد، تا با تلاش‌های ایالات متحده آمریکا برای ایجاد تفرقه در جامعه بین‌المللی از طریق رویارویی ایدئولوژیک مقابله کند. چین همواره تاکید دارد که همکاری با آمریکای لاتین بر اساس برابری، منافع متقابل و بدون ملاحظات ژئوپلیتیکی است، هیچ طرف ثالثی را هدف قرار نمی‌دهد، به دنبال جایگزینی یک طرف با طرف دیگر نیست و باید عاری از مداخله کشور‌های ثالث به ویژه ایالات متحده باشد.

بر این اساس، روند‌های مثبتی برای نزدیک شدن به چین توسط پرو و کشور‌های مختلف آمریکای لاتین و کارائیب و همچنین درک رو به رشد چین به عنوان یک شریک قابل اعتماد در منطقه آمریکای لاتین و کارائیب وجود دارد. در واقع، بازار مشترک کشور‌های آمریکای جنوبی، مرکوسور، تمایل زیادی به گسترش همکاری با چین نشان داده که مبتنی بر منافع متقابل و پتانسیل بالای برای همکاری با آن و مشارکت برد-برد است.