خزر، ظرفیتی عظیم برای اقتصاد مقاومتی
به گزارش سی نیوز به نقل از جوان آنلاین: خزر کوچک‌ترین دریای کره زمین است که به دلیل واقع شدن در پهنه‌ای محصور بین پنج کشور جهان، لقب بزرگ‌ترین دریاچه این سیاره را نیز از آن خود کرده است. دریاچه‌ای که سه بندر فعال در شهر‌های نوشهر، فریدون‌کنار و امیرآباد دارد، اما سهم آنها در اقتصاد استان چندان ملموس نیست، چون حجم تخلیه و بارگیری‌ها کمتر از ۳۰درصد است. این اتفاق در شرایطی رقم می‌خورد که توجه به اقتصاد دریا محور در شرایطی که اقتصاد کشور با رکود و سکون مواجه است می‌تواند گزینه مطلوبی برای رشد اقتصادی و برون‌رفت از این وضعیت باشد.
دریا‌ها و سواحل پتانسیل فوق‌العاده‌ای برای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی دارند و می‌توانند بخش بزرگی از اهداف اقتصادی کشور را محقق کنند. به‌طوری‌که علاوه بر درآمدزایی، ارزآوری، ایجاد اشتغال، تأمین نیاز‌های ساکنان بومی و بسیاری از موارد اقتصادی دیگر، به حفظ و ثبات بافت جمعیتی شهر‌های ساحلی نیز کمک می‌کنند.
در حال حاضر مازندران، سه بندر فعال در شهر‌های نوشهر، فریدون‌کنار و امیرآباد دارد که حجم تخلیه و بارگیری در این بنادر کمتر از ۳۰درصد است و سهم این بنادر در اقتصاد مناطق و شهر‌های حاشیه چندان ملموس نیست. طبق آمار‌های ارائه شده، بنادر مازندران تأثیری بین ۶ تا ۱۰درصد در اقتصاد مازندران دارند و این درحالی است که این استان بیشترین سهم ساحل را در کرانه خزر و در بین استان‌های ساحلی را به خود اختصاص داده است. بهره نگرفتن از صنایع تبدیلی ساحلی، تهیه نشدن سند گردشگری دریایی بین‌شهری، کم‌توجهی به فواید اقتصادی بخش شیلات و آبزیان در حوزه دریای مازندران و انقراض برخی از گونه‌های ارزشمند ازجمله مشکلات فراروی این استان است.
مناطق ساحلی در انتظار توسعه
ایران با دارا بودن سواحلی به طول ۵هزارو۷۸۹ کیلومتر که ۴هزارو۹۰۰ کیلومتر آن در جنوب و ۸۸۹ کیلومتر آن در شمال کشور واقع‌شده، ۳۰درصد از انرژی جهان را در خود جای‌داده است.
دریای مازندران با دارا بودن منابع متعدد ازجمله ظرفیت‌های موجود در بخش انرژی، گردشگری، محیط‌زیست، تجارت و حمل‌ونقل می‌تواند نقش ویژه‌ای در توسعه اقتصاد دریا محور کشور ایفا کند، این استان همچنین با ۴۷۸کیلومتر طول نوار ساحلی، با احتساب تالاب‌ها، فرورفتگی‌ها و رودخانه‌ها در این بخش قابلیت‌های فراوانی دارد. دریای خزر علاوه بر اندازه آن از بسیاری جهات دیگر نیز کاملاً منحصر به فرد است. حدود ۱۳۰رودخانه به این دریا می‌ریزند. آب آن نه شوری دریا‌ها و اقیانوس‌ها را دارد و نه شیرینی آب رودخانه‌ها و دریاچه‌ها را و به همین دلیل زیستگاه گونه‌های بسیار نادر جانوری و گیاهی است. توجه به این بخش از اقتصاد موجب توسعه مناطق ساحلی می‌شود. یکی از قابلیت‌های مهم کشور‌هایی که دارای سواحل و مرز‌های آبی هستند استفاده از منابع سطحی و زیرسطحی است تا بتوانند شرایط اقتصادی خوبی را همراه با رشد سرمایه‌گذاری رقم بزنند. به‌رغم قابلیت‌های گسترده کشور در زمینه‌دارا بودن مرز‌های ساحلی در بخش بهره‌وری و استفاده از آن در شکوفایی اقتصادی هنوز از همسایگان خود عقب‌مانده‌ایم به‌طوری‌که امارات توانسته با داشتن بندر دوبی از ایران جلوتر باشد، اما کشور ایران نتوانسته در این بخش قدرت رقابت را با دیگر همسایگان خود داشته باشد. رشدنیافتگی و نداشتن صرفه اقتصادی بنادر و تبدیل‌شدن به مکانی برای واردات ساحل‌نشینان را وادار به مهاجرت کرده به‌طوری‌که این جمعیت امیدی به تغییر وضعیت ندارند. با توجه به اینکه ایران ۱۴بندر تجاری دارد، اما از این تعداد تنها دو بندر توانسته‌اند در مبادلات بزرگ تجاری نقش‌آفرینی کنند و عملاً بنادر دیگر از قافله جا مانده‌اند.
به عنوان مثال در آب‌های جنوبی، استفاده از بحث سوخت‌رسانی دریایی با توجه به حجم شناور‌های دریایی در تنگه هرمز می‌تواند ارزآوری را تقویت کند. در شمال کشور نیز می‌توان با استفاده از مراودات تجاری بین کشور‌های آسیای میانه که وسعت زیادی ندارند، مشارکت در امر ترانزیت سود چشمگیری به همراه دارد.
توجه به گردشگری دریایی
توجه به صنعت گردشگری و استفاده از قابلیت‌های دریا هم ظرفیت بسیار مهمی است که گردشگرپذیر کردن سواحل می‌تواند اثرات مثبت فراوانی در افزایش سود اقتصادی و بهبود وضعیت زندگی مردم ساحل‌نشین داشته باشد. انجام طرح‌های مطالعاتی و پژوهشی در حوزه گردشگری و توجه به نقاط ضعف برای برطرف کردن آن می‌تواند این صنعت فراموش‌شده را در سواحل جانی دوباره ببخشد. رشد تجهیزات پشتیبانی و زیرساختی بنادر، تقویت صادرات در این بخش‌ها، توجه به صنعت سودآور گردشگری، ایجاد زیر ساخت‌های توسعه اقتصادی همچون راه‌های دسترسی و تزریق اعتماد به بخش خصوصی ازجمله کار‌هایی است که می‌توان برای توسعه سواحل بدان توجه نشان داد.
ارائه طرح‌های تشویقی برای سرمایه‌گذاران نباید در حد حرف باقی بماند و باید به منصه ظهور برسد تا سرمایه‌گذاران با آوردن سرمایه‌های خود به این بخش‌ها موجب کسب نتایج بیرونی در حوزه اقتصادی و بهره‌وری بهتر از مناطق ساحلی شوند. با این تفاسیر سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری دریایی بین‌شهری، مراودات دریایی با کشور‌های ساحلی منطقه، توسعه اشتغال در حوزه آبزیان و ماهیان، رفع موانع اقتصاد دریا در پس‌کرانه‌ها، تعامل منطقی بین محیط‌زیست و اقتصاد دریایی می‌تواند موجب توسعه اقتصادی و رسیدن به سوددهی مطلوب در منطقه شود بستر‌هایی که باید بیش از اینها موردتوجه قرار گیرد.
به اعتقاد کارشناسان، اگر تنها زمینه دریانوردی در مازندران فعال شود، اقتصاد شمال نجات خواهد یافت. همچنین باید در تدوین برنامه‌های اجرایی ذیل سیاست‌های برنامه‌های توسعه و اولویت‌های دوران پس از تحریم، اقتصاد دریا محور موردتوجه قرار بگیرد تا بتوان پاسخگوی نیاز و مراجعه و خواسته‌های اقتصاد کشور از طریق دریا بود.
نظرات بسته شده است، اما بازتاب و پینگ باز است.