تهدید جدی بنادر مازندران با کاهش تراز آب دریای خزر

کارشناس امور دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی مازندران، با ابراز نگرانی از اینکه کاهش سطح تراز آب تاثیر مستقیم بر روی بارگیری و فعالیت تجاری کشتی ها گذاشته است، گفت: متاسفانه یکی از آثار اولیه و بسیار منفی کاهش تراز سطح آب دریای مازندران کاهش عمق کانال دسترسی و همچنین حوضچه بنادر شمالی است.

به گزارش سی نیوز به نقل از ایسنا، این روزها کاهش سطح تراز آب دریای خزر و در نتیجه کاهش عمق آب (آبخور) بنادر حوزه این دریا به خصوص بندر نوشهر و کاهش عمق کانال آن یکی از موضوعات نگران کننده و دغدغه های اصلی مسئولان اداره کل بنادر و دریانوردی استان مازندران است.

کارشناس دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی مازندران در این باره در گفت‌وگو با ایسنا، به فرایند و علل اصلی کاهش سطح آب دریای خزر در طی دهه های اخیر پرداخت و گفت: نوسانات شدید دریای مازندران از سال ۱۹۳۰ میلادی برابر با ۱۳۱۰ خورشیدی آغاز شده است والبته قبل از آن زمان و در این دوره نیز شاهد نوسانات فصلی بوده و هستیم که به دلیل یخ زدگی آب رود ولگا در مناطق شمالی دریای مازندران ورودی این دریا کم می شد اما در فصل گرما با اب شدن یخ‌ها، آب بیشتری وارد دریا می شد؛ در نتیجه سطح تراز آب بالا می آید، ناگفته نماند سطح نوسانات فصلی بین ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر است.

عامل اصلی کاهش تراز آب دریای خزر، تغییرات اقلیمی و عوامل انسانی

“نوروز بهاء” با بیان اینکه تا آن زمان و تا دهه ۳۰ میلادی دبی ورودی از رود ولگا به دریای مازندران نزدیک به ۳۰۰ کیلومتر مکعب در سال بود، افزود: اما بعد از آن اتفاقاتی افتاد که باعث کاهش دبی رود ولگا به آب دریا شد که یکی از دلایل آن تغییرات اقلیمی در دهه های اخیر است. البته چندان تاثیر گذار نبوده؛ دخالت های انسانی از دیگر عوامل است که تاثیر زیادی در زمینه کاهش سطح دریای مازندران دارد.

وی با بیان اینکه افزایش جمعیت و توسعه صنعتی در کشورهای ساحلی این دریا منجر به زیرکشت بردن اراضی بسیار زیادی در حوزه آبریز رودهای اصلی دریای مازندران شد، تصریح کرد: اراضی کشاورزی “رود کورا” در بین سال های ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ در حدود ۷۰۰هزار هکتار بود که در پایان سال ۱۹۷۵ به بیش از یک میلیون و ۷۰۰هزار هکتار افزایش یافت و اراضی کشاورزی “رود اترک” بین سال های ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۰ در حدود ۶۵۰ هزار هکتار بود که در پایان سال ۱۹۷۵ به بیش از ۶۰۰ هزار هکتار افزایش یافت .

ساخت سدهای بزرگ در شمال دریا و تاثیر آن در کاهش سطح تراز آب

وی آغاز ساخت سدهای بزرگ در روسیه از سال ۱۹۵۷ را یکی دیگر از دلایل اصلی کاهش تراز آب دریا برشمرد و گفت: تا پیش از سال ۱۹۴۰ تنها یک سد در منطقه روسیه بود اما از سال ۱۹۴۰ میلادی به بعد تعداد این سدها که بسیار بزرگ هستند افزایش یافت و یکی از کارکردهای این سدها این است که به عنوان منبع ذخیره برای کشاورزی محسوب شده و کارکرد دیگر آن تولید برق است.

این کارشناس ارشد امور دریایی ادامه داد: از سال ۱۹۵۷ تا سال ۱۹۷۵ یکی از دلایلی که سطح آب دریای مازندران یک باره ۱.۸۰ تا ۲ متر کاهش پیدا کرد این بود که در این زمان شروع به آبگیری سدها می کنند.

تهدید جدی بنادر مازندران در کاهش تراز آب دریای خزر

بهاء افزود: روسیه (شوروی سابق) در دهه هشتاد مقابل خلیج قره بغاز که در حال حاضر در منطقه ترکمنستان و در شرق دریای مازندران قرار دارد و سطح آن از سطح دریا پایین تر است یک دروازه ساخت تا آب دریا داخل قره بغاز نرود و سطح آب کاهش بیشتری پیدا نکند اما تاثیر چندانی نداشت؛ در سال ۱۹۹۲ بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ترکمستان که کشور مستقلی می شود این دایک یا همان دروازه را می شکافد و قره بغاز مجددا آبگیری و احیاء می شود.

تامین ۸۰ درصد آب دریای مازندران از ولگا

وی با اظهار اینکه اغلب کشورهای حاشیه دریای مازندران همانند روسیه و قزاقستان اقدام به سد سازی بر روی رودخانه های ورودی به این دریا کردند که در این میان سهم روسیه از همه بیشتر است، تاکید کرد: حدود ۸۰ درصد ورودی دریای مازندران از رود ولگا است یعنی در حال حاضر سالانه حدود ۲۵۰ کیلومتر مکعب آب از طریق ولگا وارد دریا می شود در حالیکه کل رودهای ما در حاشیه جنوبی دریا، تنها ۵ درصد را تامین می کنند که بسیار ناچیز است .

کاهش تراز آب و ارتباط آن با ظرفیت بارگیری کشتی ها

بهاء با ابراز نگرانی از اینکه کاهش سطح تراز آب تاثیر مستقیم بر روی بارگیری و فعالیت تجاری کشتی ها گذاشته است، یادآور شد: متاسفانه یکی از آثار اولیه و بسیار منفی کاهش تراز سطح آب دریای مازندران کاهش عمق کانال دسترسی و همچنین حوضچه بنادر شمالی است.

وی با بیان اینکه بنادر برای دست یابی به عمق مناسب جهت پذیرش کشتی با آبخور بیشتر مجبور به افزایش عملیات لایروبی هستند، افزود: امروزه که سطح تراز به منفی ۲۸ متر رسیده است بسیاری از کشتی های بزرگ بخشی از ظرفیت بارگیری خود را از دست دادند و در صورت تداوم کاهش سطح تراز قادر به ادامه فعالیت نخواهند بود هرچه عمق آب بیشتر باشد کشتی ها قدرت بارگیری بیشتری دارند و هر چقدر آبخور کشتی ها کم می شود قدرت بارگیری آنها نیز کاهش می یابد.

بازنشر خبر: سی نیوز

منبع: https://www.isna.ir/news/1402031609828

لینک کوتاه: https://seanews.ir/48266