طرح جامع بنادر گناوه و ریگ، راهبرد توسعه اقتصاد دریا در شمال استان بوشهر
به گزارش سی نیوز، امروزه یکی از ابزارهای موثر کشورها بویژه مناطق در حال توسعه که گسترش صادرات را الگویی برای رشد و توسعه اقتصادی انتخاب کرده‌اند، تاسیس بنادر است که می تواند در فرآیند توسعه اقتصادی و اجتماعی آنها، همبستگی مستقیمی بین توسعه بنادر و دستیابی به نرخ رشد اقتصادی بالاتر رقم بزند.
بنادر ازجمله عوامل تسریع در فرآیند توسعه اقتصاد ملی و منطقه‌ای و یکی از حلقه‌های اصلی حمل‌ونقل دریایی و مبادی ورود و خروج کالا هستند و در سراسر جهان به‌عنوان عاملی راهبردی برای کشورها به شمار می‌آیند و کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و به عنوان عاملی برای توسعه صادرات، ایجاد اشتغال و ارتقای جایگاه اقتصادی کشور همواره مورد توجه دولتمردان بوده است.
به طور حتم توسعه بنادر کشور کلید پیشرفت اقتصادی است که در این برهه، استفاده مطلوب و مناسب از همه ظرفیت‌های بنادر ساحلی کشور باید به عنوان یک ضرورت مورد توجه قرار گیرد و این مهم زمانی محقق خواهد شد که نسبت به توسعه زیرساخت‌ها و ایجاد شبکه مدرن حمل و نقل دریایی اقدام شود.
توسعه زیرساخت‌های بندری و ارتقای تجهیزات و وسایل حمل و نقل دریایی علاوه بر اشتغال زایی و توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه، تاثیر قابل توجهی در بهبود تولید ناخالص داخلی کشور دربر خواهد داشت.
با توجه به ظرفیت‌های بسیار زیاد سواحل استان بوشهر و ۹۳۷ کیلومتر مرز ساحلی با سواحل خلیج فارس، توسعه متوازن و پایدار این مناطق ضروری است که در این ارتباط برنامه‌ریزی مدونی برای توسعه سواحل کشور بویژه در این استان با محوریت سازمان بنادر و دریانوردی به عنوان مرجع دریایی کشور مدنظر قرار گرفته است.
در راستای توسعه بنادر اصلی و فرعی استان بوشهر، بندر بوشهر به عنوان بندر اصلی و ۱۰ بندرتجاری آن به عنوان بنادر فرعی طرح‌های توسعه‌ای پیش‌بینی شده‌اند که در قالب طرح جامع بنادر بازرگانی، توسعه بندر بوشهر تا افق ۱۴۰۴ و توسعه بنادر فرعی آن نیز طی سه گام در ۱۵ سال مدنظر قرار می‌گیرند.
توسعه بنادر فرعی می‌تواند نقش بسیار مهمی در توسعه دریامحور ایفا کند چرا که با توسعه آنها از یک طرف به رشد و شکوفایی مناطق همجوار کمک می‌شود و از سویی می‌توانند در پشتیبانی بنادر اصلی نقش مهمی در حمل و نقل شبکه‌ای ایفا کنند.
در حال حاضر حدود ۹۵ درصد واردات و ۸۵ درصد صادرات کشور از طریق بنادر صورت می گیرد که با توجه به این حجم گسترده ، توسعه بنادر کشور به عنوان دروازه های ارتباطی کشور در راستایی توسعه دریا محور امری الزامی است.
باتوجه به اینکه استان بوشهر از لحاظ حمل و نقل دریایی و تجارت یکی از استان‌های مهم ساحلی کشور است، طرح جامع توسعه بنادر شمالی این استان با هدف ساماندهی فعالیت ها در افق ۱۵ساله مصوب شده است که با اجرای آن بسترهای لازم برای فعالیت ناوگان تجاری با تناژ بالاتر و ارایه خدمات دهی مطلوب‌تر فراهم خواهد شد.
بنادر شمالی استان به دلیل واقع شدن در خور و عمق کم، با مشکلات عدیده‌ای برای توسعه فعالیت‌های خود مواجه بوده‌اند و از لحاظ زیرساختی شرایط مناسبی ندارند به همین جهت طرح جامع آنها مصوب شده تا معضل موجود برای تردد ناوگان تجاری برطرف شود و دیگر متاثر از جزر و مد و رسوب‌گذاری نباشند.
طرح جامع بنادر شمالی استان بوشهر شامل بنادر گناوه، دیلم و ریگ با هدف ساماندهی فعالیت ها در افق ۱۵ساله در هیات عامل سازمان بنادر و دریانوردی در تیرماه سال ۱۴۰۰ وبا حضور ریاست اسبق سازمان بنادر وکشتیرانی کشور مصوب شده است.
بر همین اساس طرح جامع توسعه بنادر گناوه و ریگ تدوین و ۹۹ درصد مطالعات آن پایان یافته و فاز اول آن امسال اجرا خواهد شد.
باتوجه به افزایش فعالیت تجار و بازرگانان این منطقه، توسعه زیرساخت‌ها با اجرای چنین طرحی مهم موجب رونق اقتصاد و تقویت اشتغال مردم این منطقه خواهد شد.
گناوه، یکی از قدیمی‌ترین بنادر جنوبی و بزرگ‌ترین بندر سنتی کشور است که زندگی مردم این دیار از دیرباز وابستگی شدیدی به مبادلات تجاری با کشورهای همسایه از طریق خلیج فارس دارد، طوریکه شغل عمده ساکنان این شهرستان صادرات و واردات کالا است که با شناورهای سنتی در این زمینه فعالیت می‌کنند.
هم اکنون به علت نبود زیرساخت های مناسب بندری، در خور بندر گناوه شماری زیادی شناور باری و سفاری پهلوگیری می‌کنند که یکی از نقاط مهم و راهبردی است اما به دلیل پر بودن ظرفیت بیش از حد و امکانات کم به یک نقطه ناامن و حادثه خیز تبدیل شده‌است.
بندر گناوه و ضرورت اجرای طرح توسعه
خور گناوه هم اینک برای شناورها به لحاظ ترافیک زیاد و امکانات لازم از ایمنی کاملی برخوردار نیست و تاکنون حادثه‌های ناگواری نظیر آتش سوزی رخ داده است که نیاز به گسترش و توسعه امور بندری دارد.
رئیس اداره بندر ودریانوردی گناوه با ارایه گزارشی از تاریخچه بندر، اهمیت و لزوم طرح جامع توسعه گناوه و بندرریگ را که در رونق تجاری و پیشرفت این مناطق بسیار اثرگذار است، برای آگاه سازی عمومی برای خبرنگار ایرنا تشریح کرد.
به گفته داوود بهادری، اداره بندر و دریانوردی گناوه از سال ۱۳۸۴ این بندر را تحویل گرفته و در سال ۱۳۸۵ طی قراردادی ۲۵ ساله برای بهره برداری از کل بندر به سرمایه گذار بخش خصوصی واگذار شده است.
وی اظهار داشت: صادرات و واردات کالاهای عمومی و کانتینری و فعالیت پشتیبانی از جزیره خارگ در قالب رویه کاپوتاژ از عمده فعالیت ها در این بندر است.
بهادری بیان کرد: هم اکنون خور گناوه مجموعه فعالیت های تجاری، صیادی، مسافری و خدمات رسانی به شناورها است.
به گفته بهادری، زیرساخت کنونی این بندر ۱۷ هکتار است که با وجود اراضی استحصالی به وسعت ۴۰ هکتار امکان گشودن جبهه آبی موازی با ساحل دریا را فراهم می کند.
وی ادامه داد: با توجه به ارزیابی عملکرد قبلی بندر و نقاط قوت آن از قبیل تعداد قابل توجه ناوگان تجاری فعال، میزان تخلیه و بارگیری در قیاس با مساحت بندر، وجود تنوع در عملکرد از منظر رویه های گمرک و نوع کالا و در کنار آن نقاط ضعفی از قبیل وضعیت رسوب گذاری نامناسب بندر در خور، عمق نامناسب برای تردد و پهلودهی شناور، مساحت کم حوضچه، استاندارد نبودن بخش عمده ای از شناورهای فعال، فعالیت های گسترده داخل خور اعم از تجاری، صیادی، مسافری خدماتی و تراکم بیش از حد شناورها در حوضچه و فرصت هایی نظیر امکان دسترسی مستقیم به دریا، امکان تامین اراضی پشتیبانی، نزدیکی به جاذبه های گردشگری، و تجاری با بنادر منطقه و امکان بروز سوانح حوادث برای شناورهای موجود در خور و بروز مخاطرات زیست محیطی، باعث شد تا توسعه بندرگناوه در دستور کار سازمان بنادر و دریانوردی قرار گیرد.
وی اظهار داشت: راهبرد تدوین شده برای بندرگناوه، استفاده حداکثری از اراضی در دسترس برای ساماندهی و توسعه کارکردهای بندر، افزایش ظرفیت عملیاتی باهدف جذب شناورهای بزرگ تر و بیشتر، تامین عمق مناسب برای تردد شناورها، تقویت زیرساخت های جستجو نجات دریایی و امکانات اطفای حریق و گسترش فعالیت های بندر برای ایجاد اشتغال پایدار برای جامعه در قالب سه برنامه عملیاتی خواهد شد.
به گفته داوود بهادری، برآورد اعتبار دقیق طرح توسعه گناوه و ریگ در زمان حاضر مشخص نیست اما براساس برآورد اولیه برای گناوه یکهزارو ۲۰۰ میلیاردتومان و بندرریگ یکهزار میلیاردتومان است.
وی افزود: اجرای مراحل این طرح از سال ۱۴۰۱ آغاز خواهد شد.
در طرح جامع بندرگناوه در افق پنج ساله ( مرحله نخست) احداث موج شکن توده سنگی، اصلاح و بهسازی رمپ بندینگ مرافت، اجرای دایم استحصال اراضی، احداث اسکله جستجو و نجات دریایی به همراه بازوی دسترسی، آماده سازی قطعه جستجو و نجات دریایی و احداث پد بالگرد و تاسیسات عمومی شامل آب، برق، فاضلاب و مخابرات در مرحله اول جامع درنظر گرفته شده است.
مرحله دوم این طرح شامل احداث اسکله کانتینری و چندمنظوره، لایروبی حوضچه تا عمق ۵ متر، آماده سازی محوطه کانتینری، معابر داخلی، دیوارکشی و تاسیسات عمومی شامل آب، برق فاضلاب و مخابرات است که در پنج سال دوم اجرایی می شود.
در مرحله سوم طرح جامع بندرگناوه در افق پنج ساله سوم نیز افزایش لایروبی از عمق ۵ به ۷ متر، احداث اسکله های کالاهای عمومی، رمپ محوطه فله خشک در خور، آماده سازی محوطه کالاهای عمومی و نگهداری تجهیزات، توقف گاه‌های ورودی و خروجی، تکمیل محوطه های فله خشک، پشتیبانی عملیات، اداری، انبار، احداث انبار، معابر داخلی، محوطه سازی و ایجاد فضای سبز و بهره مندی از تاسیسات عمومی در این برنامه گنجانده شده است.
اجرای طرح جامع راهکار حل مشکل بندر ریگ
رئیس اداره بندر ودریانوردی گناوه به وضعیت امور بندری ریگ اشاره کرد و گفت: در زمان حاضر بندرریگ با مشکلات عدیده زیرساختی روبرو است طوریکه به دلیل عمق بسیار کم در بیشتر نواحی خور، شناورها تنها در زمان مد کامل ( سه روز درماه) امکان تردد تا اسکله تجاری دارند.
وی ادامه داد: بنا بر مسایل و مشکلات سالیان گذشته تاکنون در حوزه بندری، توسعه آن در دستور کار قرار گرفت و طرح مطالعه به پایان رسید که همانند بندرگناوه در سه فاز و به مدت ۱۵ سال اجرایی خواهد شد.
احداث اسکله تجاری، لایروبی موقت کانال و مسیر دسترسی، احداث دایک استحصال اراضی به طول ۶۸۵ متر، لایروبی کانال ناوبری ، حوضچه و پای اسکله، تغییر مسیر رودخانه سیلابی رودشور، زیرسازی و بهسازی جاده دسترسی موجود، معابر داخلی ، دروازه محدوده گمرکی و دیوارکشی پیرامونی و تاسیسات عمومی از عمده برنامه فاز اول طرح است.
جزئیات برنامه ساخت مرحله دوم شامل آماده سازی اراضی موردنیاز، برج کنترل ترافیک دریایی، احداث معابر داخلی، اطاله تله رسوب گیر بازوی محافظ غربی به طول ۱۵۰ متر، اسکله جستجو و نجات دریایی به همراه بازوی دسترسی، احداث بازوی سنگی محافظ شرقی، یک باب سوله انبار ، ساختمان های اداری و گمرک، ساختمان آتش نشانی و تاسیسات عممی است.
مرحله سوم طرح جامع بندرریگ نیز در قالب احداث اسکله تجاری، آماده سازی اراضی موردنیاز، ساختمان های خدمات عمومی و رفاهی، بهداری( اورژانس سوانح)، ادارات داخلی بندر شمال قرنطینه، استاندارد و ایمنی، پد بلاگرد ، فضای سبز و تاسیسات عمومی آب ، برق، فاضلاب و مخابرات طراحی شده است.
بازه زمانی ۱۵ ساله طرح جامع بندر گناوه وریگ کاهش می یابد
فرماندار گناوه گفت: ۸۵ درصد مردم این منطقه به صورت مستقیم و غیرمستقیم به دریا وابسته بوده و سهم صنعت و کشاورزی در حوزه اشتغال به ترتیب ۱۰ و زیر ۲۰ درصد است و
و پنج هزارو ۵۰۰ واحد صنفی و بیش از ۷۰۰ فروند شناور باری در این شهرستان فعالیت دارند که به نوعی به دریا مرتبط است.
وی اظهارداشت: تقویت زیرساخت‌ها، مشوق های تجاری و معافیت و سود بازرگانی نقشی مهم در توسعه و پیشرفت این منطقه ایفا خواهد کرد و به اهداف آمایش سرزمینی که ترسیم شده است، نزدیک خواهیم شد که در این راستا با تصویب طرح جامع این بندر، گام موثری برداشته شده و با اجرای آن آینده نوین و درخشانی برای این منطقه رقم خواهد خورد.
صفری ادامه داد: باتوجه به اینکه طرح جامع بنادر شمالی بوشهر شامل گناوه و ریگ در هیات عامل سازمان بنادر و دریانوردی کشور در سه بازه زمانی ۱۵ ساله مصوب شده است، که با هماهنگی با استاندار بوشهر درحال تلاشیم که این زمان کاهش یابد.
وی گفت: در طرح جامع توسعه بندر گناوه که با مطالعه و کارشناسی قوی انجام و همه اصول ایمنی و زیرساخت های موردنیاز رعایت شده است ، زمینه برای فعالیت ناوگان‌ها و شناورهای تجاری بزرگ‌ترو با وزن بیشتر و افزایش صادرات و واردات کالاهای موردنیاز کشور فراهم می‌شود که نقش موثری در رونق و توسعه این منطقه بویژه تجارت و توسعه حمل و نقل دریایی خواهد شد.
وی اظهارداشت: در طرح جامع بندرریگ که اجرای آن در سه بازه زمانی ساله است، شرایطی فراهم می‌شود که معضل موجود برای تردد ناوگان تجاری برطرف شود و دیگر متاثر از جزر و مد و رسوب‌گذاری نباشد.
فرماندار گناوه بیان کرد: لایروبی نشدن خور بندرریگ، موجب انباشتگی گل و لای و مشکل در پهلوگیری موتور لنج ها و در نتیجه وقفه در جریان تخلیه و بارگیری کالا شده است.
وی افزود: برای حل مشکل لایروبی و تسریع در اجرای پروژه، همه ظرفیت‌های دستگاه‌های اداری شهرستان را به کار خواهیم گرفت اما در صورت ناکافی بودن از ظرفیت‌های استان بهره خواهیم برد.
صفری یادآورشد: باتوجه به بازدید هفته گذشته مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر از بندرریگ، مقدمات اجرای طرح جامع توسعه این بندر در دستور کار قرار گرفت و بزودی بخشی از مرحله اول آن با لایروبی خور به طول سه کیلومتر آغاز خواهد شد.
نظرات بسته شده است.