مسعود مستقیمی – سال نو میلادی در حالی آغاز شد که صنعت حمل ونقل دریایی در یک اقدام تاریخی قصد تغییر نوع سوخت را به منظور کاهش انتشار آلاینده ها داشت. مقررات آیمو از ماه ها قبل همه نگاه ها را به روز نخست ژانویه 2020 جلب کرده بود و شاید برخی، این اتفاق را مهم ترین رویداد این صنعت طی سال های ا خیر می دانستند. در حالی که همه توجهات به سمت قانون جدید سوخت بود، شوک بزرگ دوم یعنی خبر انتشار ویروس کرونا از کشور چین، دومین اقتصاد بزرگ دنیا صنعت کشتیرانی را غافلگیر کرد. شیوع این بیماری کشنده به گونه ای بود که بخشی از تجارت بین الملل را به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار داد و در موج بعدی، حمل ونقل دریایی را درگیر خود کرد. بسیاری از بنادر دنیا به حالت آماده باش درآمده اند و برخی دیگر نیز از پذیرش کشتی های چینی و یا ارسال محموله به این کشور آسیایی خودداری می کنند. این گزارش نگاهی دارد به تاثیراتی که شیوع ویروس کرونا بر صنعت حمل ونقل دریایی داشته است.
تاثیرات منفی ویروس کرونا بر بازار چین
بنا به تحقیقات و منابع بازار در طی چند روز گذشته و شیوع ویروس کرونا از ابتدای سال 2020 ، بازار بزرگ واردات-صادرات چین به شدت تحت تاثیر وقایع فوق قرار گرفته، به طوری که تاکنون 400 میلیارد دلار ضرر مالی به بار آورده است. در نتیجه این حوادث و به دلیل حجم بالای تعاملات اقتصادی کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکایی، متاسفانه دامنه این ضرر شامل تمام کشورهای طرف قرارداد با چین نیز شده است. ایران نیز به دلیل حجم بالای صادراتی و وارداتی با این کشور نیز از این مستثنی خارج نشده است. تاثیرات منفی ویروس کرونا تمهیداتی از سوی اکثر کشورها درطیف حمل و نقل با کشتی و اقداماتی نظیر قرنطینه خدمه و کشتی ها را در پی داشته است. هر عضو خدمه مشکوک به عفونت، باعث می شود کشتی تحت یک دوره قرنطینه اجباری 14 روزه قرار بگیرد.
در کشور چین هر روز به مردم توصیه می شود در خانه بمانند و از مسافرت های غیر ضروری خودداری کنند، در حالی که بسیاری از کارخانه ها نیز موظف هستند قبل از اتمام تعطیلات سال نو فوریه (به جز آن دسته از کالاهای اساسی که تولید می کنند)، مجدداً راه اندازی نشوند. از تاریخ 30 ژانویه 2020 ، دولت چین با اخطاریه ها و بخشنامه هایی به شرکت های چینی در خصوص شیوع ویروس کرونا و تمهیدات شدید در این خصوص( واردات- صادرات) را ابلاغ کرده اند. به عنوان نمونه، تقاضای سنگ آهن در صنایع فولاد و یا محصولات گازی LPG که از حجم بالای وارداتی در چین برخوردارهست تحت تاثیر شدید کاهش تقاضای وارد کنندگان قرار گرفته است.
طبق بررسی های بعمل آمده و تحقیقات لازم از شرکت ها و کارخانه های فولادی در چین، علی رغم انتظارات زیاد بابت تقاضا، فعلا هیچ برنامه ای برای استناد به واردات این میزان تقاضا وجود ندارد و گزینه هایی نظیر استفاده از ذخایر مواد اولیه را در پیش گرفته اند، که در نتیجه کاهش شدید نرخ تولید را در پی خواهد داشت. عواملی دیگر نظیر طوفان سهمگین پیش بینی شده استرالیا ( سواحل غربی)، که به سمت سواحل Pilbara و بندرهای Walcott و Dampier ، که مرکز اصلی بارگیری سنگ آهن هستند، نیز وجود دارند .
منابع تحقیقاتی نشان می دهند که شیوع ویروس در چین نگرانی های زیادی را مبنی بر تقاضای LPG کشور و کارخانه های آن کشور داشته است. زیرا این ویروس در سرتاسر مرزهای استان های شرقی گسترش یافته و باعث اختلال درحمل و نقل و لجستیک شده است. این مسئله تاثیر مستقیمی بر روی مواد اولیه، کالاها ، قیمت حمل CFR کالاها و در نتیجه واردات کمتر از خاورمیانه را دارند. خریداران عمده در چین ، محموله های LPG و پروپان را از طریق کامیون های پایانه های مجاور وارد می کنند. با این وجود، کنترل های حمل و نقل دولت در استان های مختلف چین برای محدود کردن شیوع ویروس کشنده، ورود برخی محموله ها را برای برخی از این خریداران محدود می کند. به طور کلی تخمین زده می شود که تقاضای داخلی LPG به دلیل شیوع این بیماری 50 تا 70 درصد کاهش یابد و این موضوع یعنی تاثیر مستقیم بر روی حمل ونقل LPG در عرصه بین المللی!
تاثیرات منفی برای صادرات نفتی، فله و کانتینری
فعالیت نفتکش ها و کشتی های فله نیز در هفته های گذشته تحت تاثیر ویروس کرونا قرار گرفت. تعطیلی کارخانه های چین و کاهش تقاضا برای نفت، باعث کاهش قیمت این کالا و کندی حمل آن به شرق آسیا شده است. از سوی دیگر، وقوع طوفان در آمریکای جنوبی که مرکز تولید مواد خام فله است و شیوع ویروس کرونا بر صنعت حمل ونقل فله نیز تاثیر منفی گذاشت. چین یکی از بزرگ ترین واردکنندگان مواد خام فله از نقاط مختلف جهان است. در هفته های گذشته صنعت حمل ونقل دریایی در این حوزه با یک کاهش نسبتا محسوس مواجه بود که به نظر می رسد در آینده نزدیک شرایط آن بهتر شود. شاخص اجاره بهای کشتی های کانتینری نیز در هفته آخر ژانویه با افت 5 امتیازی به 425 رسید که یکی از دلایل مهم آن، شیوع ویروس کرونا بود.
کندی پذیرش کشتی ها به دلیل کرونا
شیوع ویروس کرونا از چین باعث شده بسیاری از کشتی هایی که از این کشور به سمت بنادر مختلف دنیا عازم می شوند، در مقصد با مشکلاتی مواجه شوند. برخی از مقامات مسئول برخی کشورها با تعیین ضوابط سختگیرانه، تا اطلاع ثانوی پذیرش کشتی از بنادر چین را به حالت تعویق درآورده اند و یا اجازه حرکت کشتی هایشان را به بنادر این کشور نمی دهند. برخی از کشورها همچون ژاپن، استرالیا، امارات متحده عربی، سنگاپور نیز با استقرار تیم پزشکی مستقر در بنادر، با شرایط خاص و ایجاد قرنطینه های کوتاه مدت برای خدمه کشتی ها مراقب ورود این ویروس به کشورشان هستند. همین عامل باعث شده تا ورود، تخلیه و یا بارگیری کشتی ها با کندی مواجه شود و دردسرهایی را برای مسئولان بندری ایجاد کند.
اداره دریایی و بندری سنگاپور از ۲۴ ژانویه غربالگری را در تمام بنادر الزامی کرده و اقدامات جدی را برای جلوگیری از این ویروس انجام داده است. مرکز صادرات کویت نیز به مسئولان بنادر توصیه کرده است به کشتی‌های عبوری از چین حساسیت بیشتری نشان داده و در صورت مشاهده هرگونه بیماری آن را به مراکز درمانی اعزام کنند. سازمان حمل و نقل امارات عربی نیز در این ارتباط بیانیه‌ای صادر کرده تا کشتی‌هایی که از طریق چین به این کشور وارد می‌شوند تمامی خدمه مورد معاینات پزشکی قرار گیرند. در این بیانیه آمده است این کشتی‌ها بدون دریافت مجوز تایید از سوی این کشور، حق ترک بنادر امارات را ندارند.
مسافرهای دریایی در قرنطینه
در حوزه حمل ونقل مسافر دریایی اما شرایط کمی سخت تر نیز شده است. هزاران نفری که در یک کشتی کروز در ساحل هنگ کنگ بودند اجازه پیدا کردند از آن پیاده شوند چون نتیجه آزمایش ١٨٠٠ خدمه آن از نظر ابتلا به ویروس کرونا منفی بوده است. ۳۶۰۰ مسافر و خدمه به مدت 5 روز در این کشتی گیر افتاده بودند تا جواب آزمایش‌های خدمه معلوم شود. اما به ٣٧٠٠ نفری که در یک کشتی اقیانوس پیمای دیگر در ساحل ژاپن گیر افتاده‌اند گفته شده در کابین‌های خود بماند. شمار مبتلایان به ویروس کرونای جدید در این کشتی به ٦٩ نفر رسیده است. در آمریکا نیز ویروس کرونا باعث شد تا یک کشتی کروز وارد قرنطینه شود تا از ورود احتمالی این ویروس جلوگیری به عمل آید. مسافرهای یک کشتی تفریحی که در نیوجرسی پهلو گرفت، در حال انتقال با آمبولانس دیده شدند. ترس از ابتلای برخی از مسافران کشتی وستردام هلند به ویروس کشنده کرونا باعث شده است تاکنون چهار کشور به درخواست این کشتی برای پهلو گرفتن در سواحل خود پاسخ منفی دهند.
Source: S&P Global Platts
مطلب ستون:
مقابله با کرونا در بنادر ایران
سازمان بنادر و دریانوردی اقدامات مهمی را در بنادر شمالی و جنوبی کشور برای مقابله با ورود احتمالی ویروس کرونا انجام داد. برگزاری همایش پیشگیری مقابله با ویروس کرونا در بندر شهید رجایی براساس دستور العمل های ابلاغی از سوی (IHR) و اقداماتی نظیر تب سنجی و کنترل بار و خدمه با جدیت دنبال شد. محمد راستاد، مدیرعامل سازمان بنادر نیز تاکید کرد؛ در شرایطی که نگرانی خانوده ها از شیوع و انتقال بیماری کرونا از خاوردور فراگیر شده، گروه قرنطینه پزشکی باید برای تایید ورود و خروج کشتی و اشخاص در بندر، به صورت شبانه روزی در بنادر حضور داشته باشند.
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان گیلان نیز در خصوص تمهیدات در نظر گرفته شده در بندر انزلی برای جلوگیری از شیوع این بیماری اظهار داشت: براساس کنوانسیون‌های بین‌المللی که سازمان بنادر و دریانوردی در عضویت آن قرار دارد، دستورالعمل های قرنطینه انسانی اجرا می شود و به کشتی هایی که شیوع بیماری کرونا در آنها ثابت شود، اجازه ورود داده نخواهد شد.
معاون دریایی بندر لنگه نیز با اشاره به اهمیت شناخت و ضرورت آموزش و اطلاع رسانی در خصوص مقابله با ویروس کرونا گفت: با نظارت و راهبری اداره بنادر و دریانوردی بندرلنگه در بنادر غرب هرمزگان و با حضور تیم‌هایی متشکل از کارشناسان بهداشت به همراه تجهیزات مناسب، هرگونه مورد مشکوک به ویروس کرونا تحت غربالگری و مراقبت قرار می‌گیرد. از بندر امیرآباد نیز خبر می رسد که کنترل شدیدی روی اتباع خدمه کشتی های خارجی صورت می گیرد و تیم های پزشکی نیز در محوطه مستقر شده اند تا در صورت ملاحظه موارد مشکوک، اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهند.
پایانه های مسافری دریایی شهید حقانی و شهید باهنر نیز به حالت آماده باش درآمده اند. در بندر شهید باهنر و بنادر تابعه براساس هماهنگی های بعمل آمده با معاونت بهداشت استان، تمام خدمه شناورهای وارده به بنادر استان براساس پروتکل های وزارت بهداشت توسط اکیپ های قرنطینه مستقر در گروه پاس شناورهای مورد پایش جهت پیشگیری از ورود ویروس کرونا از بنادر قرار می گیرند.
نظرات بسته شده است.