ماندانا منصوریان در گفت و گو با پایگاه اطلاع رسانی سازمان بنادر و دریانوردی، با اشاره به اینکه سازمان بین المللی دریانوردی (آیمو) در دهه گذشته (تقریبا ۱۰ سال اخیر) به عنوان یکی از ارکان تخصصی سازمان ملل فعالیت می کند، اظهار کرد: آیمو علی رغم اینکه صنعت دریانوردی سهم کمی از آلایندگی هوا را به خود اختصاص می داد تحت فشار زیادی از سوی فعالان و دوستداران محیط زیست که اغلب به صورت NGOدر آیمو و جلسات آن حضور دارند، قرار داشت تا سهم خود را در کاهش آلاینده های هوا ناشی از کشتی ها ایفا کند.
وی ادامه داد: این انتظار از صنعت دریانوردی فراتراز تصویب ضمیمه ۶ کنوانسیون مارپل و تدوین مقرراتی برای کاهش آلودگی هوا از طریق کشتی ها بود و با آن که مطالعات نشان می داد سهم صنعت دریانوردی نسبت به انواع دیگر وجوه حمل و نقلی چیزی حدود ۲.۲ درصد کل انتشارات CO۲ را به خود اختصاص داده است، این سهم در مقابل دیگر وجوه حمل نقل مانند جاده ای و هوایی بسیار کمتر بود.
نماینده سازمان بنادر و دریانوردی ایران در سازمان بین المللی دریانوردی با اشاره به اینکه تحت فشار کشورهای اتحادیه اروپا و قوانین همگون کشورهای عضو، اتحادیه اروپا و NGO ها مجبور به تصویب قوانین سختگیرانه تری شد، بیان کرد: از جمله قانون استفاده از سوخت کم سولفور و تدوین استراتژی کاهش گازهای گلخانه ای را در این راستا می توان نام برد و به همین منظور نیز آیمو زمینه انجام مطالعات زیادی را برای عملی شدن قانون سوخت کم سولفور ۲۰۲۰ فراهم کرد.
سوخت کم سولفور و دسترس بودن آن در جهان عملی است
منصوریان افزود: تقریبا تمامی این مطالعات حاکی از این واقعیت اند که سوخت کم سولفور و دسترس بودن آن در جهان عملی است گرچه ممکن است در برخی مناطق کمبود سوخت کم سولفور مطابق با الزام ۲۰۲۰ هم وجود داشته باشد و طبق آخرین مطالعه که در سال ۲۰۱۶ توسط CE _Delft به نیابت از آیمو انجام شد میزان عرضه و تقاضا تقریبا در تمامی مناطق دنیا از نسبت معقولی برخوردار است و این مطالعه نشان می داد که در منطقه Middle East یا خاورمیانه تولید بیش از تقاضا نیز وجود دارد.
بر اساس این مطالعات، در ذیل اسامی کشورهای خاورمیانه که دارای پالایشگاه هستند و امکان تولید چنین سوختی را دارند، آمده است:
بحرین |
عمان |
ایران |
قطر |
عراق |
عربستان سعودی |
سوریه |
اردن |
امارات |
کویت |
یمن |
لبنان |
قانون الزام استفاده از سوخت کم سولفور ۲۰۲۰ چیست؟
نماینده سازمان بنادر و دریانوردی ایران در سازمان بین المللی دریانوردی در ادامه با اشاره به اینکه در کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی (MEPC ۷۳)، اصلاحیه ای در راستای اجرای همگون محدودیت ۰,۵۰ درصد گوگرد در سوخت کشتی ها، توسط سازمان بین المللی دریایی (IMO) تصویب شد، گفت: محدودیت جدید ۰,۵۰ درصد (در مقایسه با گوگرد ۳.۵ درصد در سوخت کشتی ها) از ژانویه سال ۲۰۲۰ به موجب کنوانسیون MARPOبا مزایایی برای محیط زیست و سلامت انسان اعمال خواهد شد و همچنین آیمو اصلاحیه مکملی را هم تصویب کرده است.
نصب یک اسکرابر؛ روش جایگزین
وی ادامه داد: این اصلاحیه مکمل MARPOL ممنوعیت حمل و نقل نفت غیر سازگار برای اهداف احتراق برای نیروی محرکه یا عملیات بر روی کشتی است، مگر اینکه کشتی دارای سیستم تمیز کننده “اسکرابر” باشد و نصب یک اسکرابر توسط دولت های پرچم به عنوان یک روش جایگزین برای برآورده کردن نیاز سوخت کم گوگرد پذیرفته شده است.
به گفته نماینده سازمان بنادر و دریانوردی ایران در سازمان بین المللی دریانوردی این اصلاحیه به هیچ وجه تاریخ اعمال محدودیت گوگرد ۰,۵۰ درصد و اجرای آن از تاریخ یکم ژانویه ۲۰۲۰ را تغییر نخواهد داد و این اقدام به عنوان یک اقدام اضافی برای حمایت از اجرا و انطباق یکپارچه و ابزاری برای اجرای موثر توسط دولت ها به ویژه کنترل و بازرسی کشورهای دارای ساحل است.
انتظار می رود بیشتر کشتی ها از مخلوط های جدید نفتی استفاده کنند
منصوریان با تاکید بر اینکه با تصویب قانون سوخت کم سولفور انتظار می رود بیشتر کشتی ها از مخلوط های جدید نفتی (blended fuel) استفاده کنند که برای رسیدن به حد مجاز گوگرد در سوخت ۰,۵ درصد تولید می شود، عنوان کرد: در حال حاضر حداکثر مقدار گوگرد در نفت خام ۳.۵ درصد در سطح جهان (و۰.۱ درصد در منطقه کنترل انتشار منطقه دریای بالتیک، منطقه دریای شمال، منطقه آمریکای شمالی (پوشش مناطق ساحلی خارج از ایالات متحده و کانادا)، منطقه دریای کارائیب ایالات متحده (در اطراف پورتوریکو و جزایر ویرجین ایالات متحده) است و اصلاحیه جدید مارپل میزان گوگرد سوخت را در مناطق خارج از ECA را ۰,۵ درصد ملزم می کند.
وی ادامه داد: برای کمک به اپراتورها و صاحبان کشتی جهت آمادگی برای اجرای محدودیت ۰,۵ درصد گوگرد سال ۲۰۲۰، آیمو دستورالعمل مربوط به برنامه ریزی و اجرای قانون ۲۰۲۰ تصویب کرده است و این دستورالعمل بخشی از مجموعه دستورالعمل هایی است که توسط IMO برای اجرای یکپارچه مقررات MARPOL که از اول ژانویه ۲۰۲۰ به اجرا در می آید.
نماینده سازمان بنادر و دریانوردی ایران در سازمان بین المللی دریانوردی در مورد دستورالعمل های مربوطه خاطرنشان کرد: این دستورالعمل ها شامل ارزیابی خطر و برنامه کاهش (تاثیر سوخت های جدید)، اصلاح سیستم سوخت و تمیز کردن مخزن (در صورت نیاز)، ظرفیت سوخت و قابلیت تفکیک آن، تهیه سوخت مناسب و منطبق، طرح تعویض سوخت (تعویض سوخت های معمولی باقی مانده تا سوخت سازگار با گوگرد ۰,۵ درصد) و اسناد و گزارش دهی ها است.
منصوریان با اشاره به اینکه آیمو همچنین راهنمای تامین سوخت منطبق را تصویب کرده است، اظهار کرد: این راهنما تهیه شده است تا به خریدار و مصرف کنندگان سوخت در تامین کیفیت سوخت منطبق که به کشتی ها تحویل داده می شود و مورد استفاده آن ها قرار می گیرد، کمک کند و با توجه به لزوم عملکرد ایمن و کارآمد کشتی، این راهنما جوانب خرید نفت تا بارگیری سوخت خریداری شده روی کشتی را در برمی گیرد.
وی با بیان اینکه IMO در حال همکاری با کشورهای عضو و صنعت کشتیرانی برای حمایت از اجرای محدودیت جدید است، خاطرنشان کرد: اجرا، رعایت و نظارت بر محدودیت جدید گوگرد، جزو وظایف و مسئولیت دولت های عضو ضمیه ۶ مارپل یا MARPOL Annex VI است.
چالش های پیش رو
نماینده سازمان بنادر و دریانوردی ایران در سازمان بین المللی دریانوردی در خصوص چالش های پیش رو، توضیح داد: پیش بینی می شود که با افزایش تقاضا برای سوخت های کم سولفور در سال ۲۰۲۰، انواع جدید سوخت ها به صورت تقطیر، مخلوط و انواع دیگر مانند نفت گاز خلاء (VGO) وارد بازار شود و در انتخاب سوخت سازگار، ایزو تایید کرده است که الزامات کلی ISO ۸۲۱۷: ۲۰۱۷ سوخت های پیش بینی شده S۵۰درصد را پوشش می دهد.
منصوریان افزود: با این حال در این مرحله امکان پذیر نیست که دسترسی در همه نقاط جهان به این سوخت های ۰,۵ درصد Smax که مطابق با ISO ۸۲۱۷: ۲۰۱۷ هستند، را پیش بینی کرد، بنابراین ممکن است شرایطی وجود داشته باشد که صاحبان و اپراتورهای کشتی با شرایطی مواجه شوند که سوخت تحویلی با حد ۰,۵ درصدSmax سازگار، اما با سایر پارامترهای سوخت مانند چگالی و ویسکوزیته یا درجه اشتعال و غیره همخوانی نداشته باشد.
وی با اشاره به اینکه کشتی ها نباید برای دستیابی به سوخت منطبق از سفر به برنامه ریزی شده خود اجتناب کنند یا به طور ناگهانی سفر خود را به تاخیر بیاندازند، گفت: با این وجود، کشتی ها باید تلاش خود را برای بدست آوردن سوخت های قابل قبول و منطبق با الزامات انجام دهند و آیمو فرمت استاندارد برای گزارش عدم دسترسی به سوخت های نفتی منطیق را تهیه کرده است و کشتیرانی ها در صورت عدم دسترسی به سوخت منطبق باید از آن استفاده کند.
نماینده سازمان بنادر و دریانوردی ایران در سازمان بین المللی دریانوردی ادامه داد: پیش بینی می شود قیمت سوخت های سازگار با الزام ۰,۵ درصد طبق کنوانسیون مارپل پس از اول ژانویه ۲۰۲۰ بالاتر رود اما این افزایش قیمت نمی تواند برای شرکت های کشتیرانی و اپراتور ها برای بارگیری سوخت نامنطبق شود.
به گفته منصوریان پیش بینی می شود که قیمت سوخت کم سولفور ۰,۵۰درصد بسیار پایین تر از سوخت تقطیری یا distillate fuel که برای مناطق کنترل انتشار یا ECAاستفاده می شود، باشد اما هنوز این تفاوت قیمت مشخص نیست و در هر حال افزایش قیمت پس از اول ژانویه ۲۰۲۰ محتمل است.
وی تاکید کرد: تصمیم در مورد اینکه چه نوع سوختی برای انطباق با قانون سوخت کم سولفور ۲۰۲۰ توسط کشتیرانی ها در کشورهای مختلف استفاده شود بنا به ماهیت تجاری و مسیری که کشتی که قرار است برود و دسترسی به سوخت منطبق در مناطق مختلف جهان فرق می کند و به همین دلیل قبل از هر سفری باید بررسی شود که آیا در مسیر تردد کشتی ها امکان سوخت گیری آن هم سوخت منطبق هست یا خیر؟
نماینده سازمان بنادر و دریانوردی ایران در سازمان بین المللی دریانوردی با تصریح اینکه در هر حال پس از انجام ارزیابی خطر و شروع سفر، بدون در نظر گرفتن قیمت بالای سوخت در مناطق مختلف دنیا و حتی مشکلاتی که ممکن است کشتی ها برای حمل دو نوع سوخت داشته باشند هیچ یک از این ها نباید مانع یا توجیه و دلیلی برای چشم پوشی و یا نادیده گرفتن لزوم استفاده از سوخت منطبق باشد، گفت: رویه کشورها از این حیث متفاوت خواهد بود.
منصوریان با اشاره به اینکه علاوه بر قیمت و هزینه های تامین سوخت منطبق، چالش اصلی دیگر سوییچ کردن از سوخت موجود در مخزن با ۳,۵ درصد گوگرد به سوخت منطبق یعنی ۰.۵ درصد در اول ژانویه ۲۰۲۰ است، خاطرنشان کرد: این اتفاق یک شبه و فوری انجام نمی شود و معضلی که کشتیرانی ها با آن روبرو هستند برنامه ریزی برای مصرف سوخت موجود در مخازن تا ساعت ۱۲ شب ۳۱ دسامبر ۲۰۱۹ است و نگرانی برخی از آن ها عدم کفایت سوخت منطبق در همه مناطق دنیا بعد از اول ژانویه ۲۰۲۰ خواهد بود.
وی افزود: استفاده از اسکرابر هم مشکلات خاص خودش را دارد که از جمله نیاز به تخصیص فضای زیاد در کشتی ها و بالا بودن هزینه های نصب و نگهداری است.
نماینده سازمان بنادر و دریانوردی ایران در سازمان بین المللی دریانوردی در پایان بیان کرد: بر اساس آنچه گفته شد شرکت های کشتیرانی قبل از انجام سفر و از هم اکنون با انجام مطالعات خطر یا انجام risk assessment مسیرهای تردد، امکان نصب اسکرابر، تمام کردن سوخت نامنطبق (سوخت ۳,۵ درصد گوگرد موجود در مخازن فعلی تا قبل از ساعت ۰۰.۰۰ اول ژانویه ۲۰۲۰ و همین طور امکان تراکنش و خرید سوخت و افزایش قیمت احتمالی به ویژه در ماه های اولیه پس از اجرایی شدن قانون و فهرست بنادری که می توانند از آن ها سوخت منطبق تهیه کنند را باید در برنامه ریزی های خود مدنظر قرار دهند.
نظرات بسته شده است.