پیشگامی ایرانیان در عرصه دریانوردی
به مناسبت روز جهانی دریانوردی
ایرانیان به علت داشتن سابقه طولانی در امر دریانوردی و نیز مسافرت‌های مداوم بر آب‌ها، پیشگامی‌های بسیاری در زمینه دریا و دریانوردی دارند که بسیاری از آنها، هنوز هم در سراسر دنیا کاربرد دارد.
اقیانوس‌ها و دریاها گستره بیکران حقایق ناشناخته‌ای است که تنها دریانوردان و دریادلان نیک اندیش، بابصیرت و توسعه گرا پی به آن حقایق می‌برند و این عرصه پر تلاطم، همواره تاریخ نشانه قدرت الهی و بازنمایی تمدن و فرهنگ ملت ها بوده است؛ برخود می بالیم که مردان و زنانی غیرتمند و دریادل، بر عرشه پر افتخار کشتی خود، بی هیچ هراسی و با سلاح توکل به خداوند امواج ناشناخته ها را در هم می شکافند و پیش به سوی افق های روشن این مرز و بوم قدم می گذارند.
منابع تاریخی اذعان دارند که گستره آبی تمدن‌آفرین «خلیج فارس»، زیستگاه بشر اولیه بوده است و انسان های نخستین، برای نخستین بار در این دریا به قایقرانی پرداختند، سپس هنر قایق سازی و کشتی سازی را با همین سنتورهای دریایی خود به آبراهه ها و دریاهای دیگر کره زمین بردند و رمز کسب و کار دریاپایه را به همه انسان های ساحل نشین آموختند. در منابع تاریخی چنین آمده است که نخستین گروه از انسان های دریاپیشه و ساحل نشین دوران کهن (فینیقیان، بابلیان، کلدانیان و سومریان) و نیز (یونانیان، ایرانیان و تازیان) در آب های خلیج فارس کشتیرانی کرده اند.
ایرانیان پس از شناخت ساحل‌ها و بندرهای نزدیک خود و دست یابی به فن ساخت و برافراشتن بادبان، سُکّان، قطب نما و عمق یاب، با قایق ها و کشتی‌های دست ساخته خود و با استفاده از شناورهای ملت های تابعه و دوست، به سفرهای طولانی دست زدند و از دهانه تنگه هرمز، راهیِ دریاها و اقیانوس ها شدند و از یک طرف با پیمودن دریای عمان، اقیانوس هند و دریای چین، خود را به قاره های هند و آفریقا، سواحل چین و حتی جزایر ژاپن رسانیدند و از سوی دیگر، از راه دریای سرخ و عبور از تنگه داریوش، به مصر و دریای مدیترانه و دیگر آب ها و دریاها راه یافتند و موجب شگفتی و اعجاب ملل دیگر شدند.
با توجه به سندهای تاریخی، می توان گفت که نخستین ملت برگزار کننده روز دریانوردی، ملت ایران است. تعیین این روز نیز مانند همه نوآوری‌های ایرانیان در زمینه دریا و دریانوردی، از دیگر افتخارات ما ایرانیان به شمار می‌رود.
ایرانیان به علت داشتن سابقه طولانی در امر دریانوردی و نیز مسافرت های مداوم بر آب ها، پیشگامی های بسیاری در زمینه دریا و دریانوردی دارند که بسیاری از آنها، هنوز هم در سراسر دنیا کاربرد دارد.
برخی از این پیشگامی ها عبارت است از ساخت ناوگان های بزرگ جنگی، ساخت فانوس ها و علامت های دریایی، اختراع قطب نما و سکّان کشتی، تربیت شیران دریا (که به ناخداها، معلمان دریا و دریانوردانی گفته می‌شد که در مورد همه امور دریایی صاحب نظر و استاد بودند) همچنین ایرانی بودنِ نخستین جغرافی‌دان جهان، انجام عملیات آمفی بی اَن (عملیات تفنگداران دریایی) و وجود راه بانان ایرانی و این چنین است که جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از یک موقعیت جغرافیایی برتر و حدود پنج هزار و ۸۰۰ کیلومتر نوار ساحلی در شمال و جنوب که حدود نیمی از این گستره یعنی ۲ هزار و ۲۳۸ کیلومتر در جغرافیای استان هرمزگان قرار دارد، از ناوگان کشتیرانی بزرگی بهره‌مند است که می‌تواند با برنامه‌ریزی بلندمدت و هماهنگی با اهداف توسعه‌ی پایدار، مزیت‌های بی‌شماری را فراهم آورد.
جایگاه صنعت دریانوردی در کشورمان آن‌گاه آشکارتر می شود که بدانیم ۹۰ درصد حمل و نقل کالاها از طریق دریا انجام می‌شود.
در سال‌های سخت تحریم و کرونا و بحران‌های ناشی از اقتصاد جهانی و دیگر محدودیت های کندکننده مسیر کشتی پیشرفت و عدالت، همه ما شاهد فداکاری‌های دریانوردان و دریائیان برای حفظ کانال تعامل با جامعه جهانی بوده ایم که در این عرصه خطیر و پرمخاطره، با سختی‌های فراوانی دسته‌وپنجه نرم کرده‌اند و اکنون، در روز جهانی دریانوردی، سزاوار قدردانی و سپاسی شایسته هستند.
ایرانیان باستان، دهم مردادماه هر سال را که مصادف با روز اول ماه اوت است، روز شروع دریانوردی در سال نو دریایی قرار داده بودند و این روز را که در حقیقت روز آغاز آرامش آب‌ها و بهار دریاست، جشن می گرفتند. آنان با تشریفات خاصی، قایق ها و کشتی های خود را آذین می بستند و با گُل و گیاه به میانه دریا می رفتند. آن ها پس از یک روز شادمانی، به محل سکونت خود باز می گشتند و از فردای آن روز، با امید فراوان به عنایات خداوند، سفرهای دور و دراز دریایی را آغاز می کردند.
بنابراین فرا رسیدن روز جهانی دریانوردی را به تمامی اعضای جامعه دریایی و بندری در فراساحل و ساحل و پسکرانه گرفته تا یکایک تلاشگران حوزه ستادی هدایت کننده اقتصاد دریامحور، ارگان های دریایی، کنشگران بخش های دولتی و خصوصی، سکان‌داران و سفیران عرصه دیپلماسی دریایی این سرزمین و اقتدارآفرینان پهنه دریاها و اقیانوس ها یعنی ناوگان دفاعی و نظامی دریایی که قوت قلب ملت ایران و جامعه دریایی هستند، تبریک عرض می کنیم و از درگاه خداوند متعال، برای این عزیزان، سلامتی و سربلندی مسئلت داریم.
همچنین لازم می دانیم این روز ارزنده را به تمامی فعالان عرصه دریا و دریانوردی، به ویژه ساحل نشینان و دریاپیشگان جغرافیای فیروزه‌ای رنگ هرمزگان و تمامی همکارانمان در خانواده بزرگ جامعه دریایی و بندری این استان پرافتخار تقدیم می داریم که همواره با شجاعت، تلاش و جانفشانی خود در پهنه نیلگون خلیج فارس و دریای عمان و حتی آب های بیکران اقیانوس‌ها، حماسه‌های ماندگاری را آفریدند، تبریک و تهنیت عرض کرده، سلامتی، عزت و سربلندی تمامی دریانوردان گرانقدر و نیز خانواده‌های آنان را از درگاه خداوند متعال مسئلت داریم.
حسین عباس‌نژاد
«مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان»
نظرات بسته شده است.